Olly B. Bommel

De Bommel-ferhalen binne de sûnt 1941 publisearre tekenteltsjes fan Marten Toonder oer kastielhear Olivier (Olly) B. Bommel, dy’t mei syn swakke sûnens altyd dwaande is yn stilte goed te dwaan. Dêrby giet it faak mis en dan moat syn jonge freon Tom Poes him der wer út helje. It binne tige moai fertelde en fantastysk tekene ferhalen, dêr’t allerhande minsklike swakheden yn meispylje, gauris mei in lichte ferbining mei de aktualiteit.

Toonder begûn de ferhalen al as bernefantasyen mei syn broer en hold dat fol oant syn 74ste jier.

Oersettings

De ferhalen binne yn it Nederlânsk skreaun en útbrocht. In part fan de ferhalen is oerset yn it Frysk en útjûn troch Le Chat Mort, Ketlik. Guon hawwe ek yn 'e Ljouwerter Krante stien.

De Oare Wrâld - De andere wereld (oerset fan Jan de Jong), 1994.
It Kwea Each - Het boze oog (oerset fan Harke Bremer en Jarich Hoekstra), 1994.
De Boppebazen - De bovenbazen, 1995.
It Kukel - Het kukel, 1996.
De Utfalsels - De uitvalsels, 1996.
De Fleurige Utkyk - De zonnige kijk, 1997.
It Foarlân - Het (Bommel-)verschiet, 1997.
De Witmûtse - De weetmuts, 1998.
De Unistân - De Unistand, 2000.
De Einichste Ein - Het einde van eindeloos, 2001.
Uniek, hm... unyk (twatalich), 2000. Befettet:
- De grize grauwer - De grauwe razer
- De grutte Barribal - De grote Barribal
Tom Poes en it spoek fan Bommel State - Tom Poes en het spook van Bommelstein, 2007.

Nammelist

Hjirûnder in Fryske Nammelist fan persoanen en plakken mei dêrefter it Hollanske orizjineel. Derby betsjut ~ dat it orizjineel gelyk is. Guon fynplakken binne koart oanjûn. De Oare Wrâld is net brûkt, om't dy oersetting minder eigene nammen brûkt.

Abe Sjip, dokter - Ibbe Drip (Foarlân 19)
Acronius Darchstekker, yngenieur - Ambrosius Torgelspitter (Boppebazen 42)
Albatros, skip - Albatros (Ein 35)
Ald Blits - Oude Schicht (Kwea-each 7
Alexander Pyps, assistint - Alexander Pieps (Utkyk 37)
Amarins Oeke - Anne Marie Doddel (Ein 96)
Amos W. Steinhacker - Amos W. Steinhacker (Boppebazen)

Bartele - Hoetel (Utfalsels 93)
Basil Horrorkitsj - Basil Horrorkitsj (Boppebazen 65)
Beckhammer, oannimmer - Sloopschepper (Kukel 57)
Beitske, suster - Roelfje (Witmûtse 79)
Benedictus G. Richel - Benedictus G. Richel (Utkyk 77)
Ber Beris, ierdmantsje - Ber Beris (Witmûtse 75)
Bobbel (= Bommel) - Brobbel (Ein 55)
Bommel State - Bommelstein (Unyk 31)
Bommelstate - Bommelstein (Boppebazen 10)
Bonne Bylstra, komsaris - commissaris Bullebas (Boppebazen 95, 102)
Boppeste Tsien - Bovenste Tien (Utkyk 20)
botsen - duit (Boppebazen 16)
Breinroer, doktorandus, sielkundige - doctor Zielknijper (Unyk 64)
Brobbels (= Bommel) - Bobbels (Ein 55)
Bulle Bas (Unyk 108)

De Haen Hettema, jonker - Markies de Canteclaer (Kukel 52)
Doerk, feint - Leverol? (Boppebazen 71)
dokter - dokter Baboen (Utfalsels 83 [net Abe Sjip])
Dongerboade - Rommelbode
Dongerdaam - Rommeldam (boppebazen 52)
Dongerdamster Bank (boppebazen 46)
Dûzebol, kandidaat - Soesdoezel (Unistân 13)

Erra Kant - Erra Kant (Utfalsels 90)

Fanth, O. jr., krantebaas - O. Fanth Mzn [Mammoetzoon]
Flinterknier, oannimmer - Leemzeulder (Unistân 19)
Foarlân - Verschiet (Foarlân 16)
frou Koarnangel - Weduwe Hooinaald (Utfalsels 16)

Gouden Bergen - Gouden Bergen (Boppebazen 7)
Grauwerke - Razertje (Unyk 67)
grytman Hibbo Bottama - burgemeester Dickerdack (Kukel 26)

Harkema, plysje - agent Knoppers (Unyk 109)
hear Olivier = hear Bommel = Olly (Unistân 16)
Hoattelstoat, plysje - Porkpees (Witmûtse 36)
Honk fan’e Lytse Rûnte (Unistân 37,12 mei 2010 42)
Huf, plysje - Kloppers (Unistân 40)
Hûgel, broer - Broeder Hogel (Unyk 64)

Ima, de fûgel - Ima (Ein 28)
Inketslabber, amtner - Dorknoper
Iperenbosk - Olmenbos (Foarlân 10, 55)

Jappy Kwattel, kranteman - Argus (Kukel 51, Unistân 63)
Joachim Sickbock, professor - Joachim Sickbock (Unistân 7)
Joast, feint - Joost (Boppebazen 25)
Jobbe Swietefleur, swindler - Joris Goedbloed (Unistân 92)
jufferEpkes - bibliothecaresse Drulkes (Witmûtse 29 )
juffer Nopper (Foarlân 61, 68)
juffer Oeke - Juffrouw Doddel (Kukel 9)

Kallikulli (stiennen fan ~) - Kallikuli (Foarlân 10, 14)
Karwei, ierdmantsje - Karwij (Witmûtse 75)
Keizeldelling - Mergvallei (Utkyk 44, 47)
Kipenboarch (Alde stins fan jonker de H H) - Troebelo (Ein 7)
Klaphout, plysje - Kluiver (Witmûtse 37)
Koas (= Joast) - Joop (Ein 55)
Krielof, fertsjintwurdiger - Krielof (Unistân 11)
Kroaderider, ‘feilichhâlder’ (Unistân 74)
Kwabbel, boatsman - [net Dobbers] (Ein 35)
Kwattel, kranteman - Argus (Witmûtse 29)
Kwittal, wizeling - Kwetal, breinbaas (Boppebazen 56)
Kwol, swam - Kwil (Witmûtse 14)

Leip, projektlieder - Leip (Foarlân 52, 56, 61)
Lytse Rûnte - Kleine Club & Honk fan ~ (Kukel 26)

Mispel Hop, ierdmantsje - Mispel Hop (Witmûtse 75)
Momme Ychel, ierdmantsje - Monkel Oor (Witmûtse 75)
Murx, dokter, aurolooch - Lurx (Utkyk 25)

Nettelskar - Krapkwelder (Utkyk 7)
Nopper, juffer - Nopper (Foarlân 61)

Odin Salamander - Odin Salamander (Boppebazen 64)
Oekje - Doddeltje (Kukel 9)
Oekje = juffer Oeke - juffrouw Doddel (Unistân 74)
Olly B. Bommel - Ollie = Olivier B. Bommel (Kwea-each 7)
Onticq, foarsitter monumintebeskerming - Ontok (Unistân 25)
opperskatmaster - Opperschatmeester van de Rommeldamse bank Pletduiter (Utkyk 35)
Oriana Knak - Oriana Knak (Utkyk 48)

Palmslach, notaris - P. Grifkoker (Kukel 57)
Parnas - Parnas (Ein 27, 59)
Pasma - Knuffels (Unyk 69)
Pee Pastinakel - Pee Pastinakel (Boppebazen 26)
Pier Poeske - Tom Poes (1x, Kukel 35)
Pompstra, klant - Bonckers (Unistân 44)
Priembickel, ‘ynspekteur’ - Priembickel (Unistân 55)
Prlwytzkofski, professor (Boppebazen 83)
Pultrum, soasjolooch - Ritsel (Unistân 7)

Raf, ôffurdige - Raf (Unistân 12)
Ramsterheide - Lammermoer (Unyk 9)
Ramsterheide - Lammermoer (Kwea-each 7)
rider - dukaat? (Ein 40)
Ringenerus, master - meester Sturkenstein (Utfalsels 89)
Rippe - Rippe (Ein 9)
Roffel, architekt - Roffel (Ein 64)

Schitzel, (senuw)dokter - Schitzel (Witmûtse 78)
Schofl, steatssiktaris - Schofl (Unistân 11)
Seupelhouwer, portier - Borreltars (Unistân 53)
Sickbock, professor - Sickbock (Witmûtse 80)
Sijke Snip, doktoranda - Dra Pi Ritsel/Pi Fynvandraet (Ein 19)
Siluer Krok - Siluur Krok (Utkyk 20)
Skevel, plysje (piloat) - Stevel (Ein 85)
Skifter, adjunkt-ynspekteur - Schifter (Ein 47)
Skrinkelkleau - Knekelkloof (Unyk 10)
Slomdodder, doktorandus - Duttukker (Unistân 12)
Sneup, briggedier - Snuf (Kukel 7, Unistân 50, Witmûtse 39)
Spallinga - Knorringa (Utfalsels 88)
Stienbik, siktaris - Steenbreek (Boppebazen 10)
Stommels, Brobbels (= Bommel) (Ein 55)
Stommels (= Bommel) - Stommels (Ein 55)
Swarte Gnodze - Zwarte Drens (Unyk 10)
Swarte Bergen - Zwarte Bergen (Unyk 9, Kwea-each 7)
Swob - Heloise (Ein 7)

Tamme Finkel, ierdmantsje - Tamar Venkel (Witmûtse 75)
Tarputs, matroas - Smeergaren (Ein 55)
Terpen Tyn, skilder - Terpen Tijn (Witmûtse 44)
Ter Winkel, plysje - (Kukel 27)
Thecla - Zetta (Ein 12)
Tichel, plysje (Ein 50)
Timen Kuos - Har Vorkel (Utkyk 17)
Titia Tato - Titia Tato (Utfalsels 89)
Tom Poes - Tom Poes (Kwea-each 8)
Toukebuorren - Ooikooi (Kwea-each 8)
Tsjip Moalker, winkelman - kruidenier Grootgrut (Boppebazen 87)
Tsjotter - Tater (Utfalsels 88)
Tsjustere-beammebosk - Donkere Bomen Bos (Foarlân 65)

Unlannen - Woeste Gronden (Ein 58)

Walle Ros, kaptein - Wal Rus (Ein 35)
Wybren Seeman, ûndernimmer - Fournier (Unistân 44)
Wytse Watses Wever = Wytse Watses - Wammes Waggel (Kukel 60)

Zbygniew Prlwytzkofski, heechlearer - Zbygniew Prlwytzkofski (Unistân 7)�

Missende nammen

De neikommende nammen binne noch net lokalisearre, faaks om't hja yn ‘e foarkomme yn ferhalen dy't noch neisjoen wurde moatte. (Op it stuit is dat noch: ..it spoek..):

Hocus Pas, magister
Bul Super, boef
Hiep Hieper, boef
Zwarte Zwadderneel, doempreker.

Keppelings om utens