Monosacharide

Monosachariden (inkeldsûkers) binne de ienfâldichste koalhydraten. It binne aldehyd-alkohoalen en keton-alkohoalen mei trije oant seis koalstofatomen. Sûkers mei trije koalstofatomen wurden trioazen neamd, dy mei 4,5 en 6 binne tetroazen, pentoazen en heksoazen.

De fjouwer ferneamdste monosachariden:

• 
  Glukoaze
• 
  Galaktoaze
• 
  Fruktoaze
• 
  Riboaze

Aldoaze of Ketoaze

De monomeare basissûkers hawwe ien keatling fan 3,4,5,6 of 7 koalstofatomen dy't op ien nei allegear in hydroksylkloft drage. It oerbleaune koalstofatoom foarmet in karbonylkloft. As de karbonylkloft oan it earste koalstofatoom yn de keatling sit, is it in aldoaze (neamd nei aldehyde), as ien fan de oare koalstofatomen de karbonylkloft draacht is it in ketoaze (neamd nei keton).

In aldoaze sûker mei 5 koalstofatomen (aldo-pentoaze).	In ketoaze sûker mei 6 koalstofatomen (keto-heksoaze).
Yn dizze werjefte fan sûkermolekulen, de Fischer-projeksje, binne de H en OH kloften sa oanjûn, dat stereo-isomearen yn it platte flak maklik wer te kennen binne.

Alfabetyske list fan monosachariden

• Alloaze
• Altroaze
• Arabinoaze
• Dihydroksyaseton
• Erytroaze
• Erytruloaze
• Fruktoaze
• Galaktoaze
• Glukoaze
• Glyseraldehyde
• Guloaze
• Ksiluloaze
• Ksyloaze
• Lyksoaze
• Mannoaze
• Psikoaze
• Riboaze
• Ribuloaze
• Sorboaze
• Tagatoaze
• Taloaze
• Treoaze
• Ydoaze

Tabel fan monosachariden

Sorteare op tal koalstofatomen en gemyske eigenskippen:

	aldoaze	ketoaze
trioaze	glyseraldehyde	dihydroksyaseton
tetroaze	erytroaze treoaze	erytruloaze
pentoaze	arabinoaze lyksoaze ksyloaze riboaze	ksiluloaze ribuloaze
heksoaze	alloaze altroaze galaktoaze glukoaze guloaze mannoaze taloaze ydoaze	fruktoaze psikoaze sorboaze tagatoaze

Dit artikel is in stobbe oer skiekunde. Jo wurde útnûge en foegje jo witten hjir ta.

Keppeling om utens

• Wikiwurdboek-side - inkeldsûker