Halûndersk
It Halûndersk, ynlânske namme Halunder, is it Noard-Fryske dialekt fan it eilân Helgolân.
Helgolân wie fierût it earste eilân dat yn de tiid fan de Fryske ekspânsje yn de Midsiuwen kolonisearre waard - it tsjintwurdige Noard-Fryslân kaam earst letter. It dialekt fan Helgolân stiet, netstjinsteande it grutte isolemint wêryn de eilanners ferkeare, relatyf ticht by de dialekten fan Föhr, Amrum en Sylt - it Fering, Öömrang resp. Söl'ring - dy't meiïnoar it Eilân-Noard-Frysk foarmje. Opfallend yn ferhâlding mei de oare Noard-Fryske dialekten is it behâld fan de ûtgangen -e en -en.
It Halûndersk wurdt noch troch 500 fan de 1500 bewenners sprutsen.[1] Hja kinne oan de pleatslike folkshegeskoalle kursussen Halûndersk folgje. Bûtendat wurdt it op skoalle oan de bern jûn.
Halûnderske wurden
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Telle
[bewurkje seksje | boarne bewurkje](ien oant en mei tolve)
iaan
tau
tree
schtjuur
fiu
sös
seeben
ach
neägen
tain
elben
twallow
Dagen fan de wike
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]mundai
taisdai
medderweeken
tünnersdai
fraidai
senin
sendai
Hjoed, juster, moarn
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]dollung (hjoed)
mollung (fannemoarn)
illung (jûn)
jüster (juster)
mooin (moarn)
oawermooin (oaremorn)
Kleuren
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]bli (blau)
road (read)
giil (giel)
witt (wyt)
swaart (swart)
gri (griis)
green (grien)
Famylje
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]ool'n (âlden)
voor (heit/fader)
mem (mem)
bapi (heity)
memi (memmy)
oot (beppe)
groovoor (pake)
oti (beppe)
gogo (pake)
Persoanlike foarnamwurden
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]ik, mi (ik, my)
di, di (do, dy)
hi, hem (hy, him)
dji, her (sy, har)
deät (it)
wi, is (wy, ús)
djüm (jimme)
dja (sy)
Keppeling om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |