Springe nei ynhâld

Greta Thunberg

Ut Wikipedy
Yn augustus 2018, bûten it Sweedsk parlemint, begon Greta Thunberg mei in skoalstaking foar it klimaat. Op har boerd stie "Skolstrejk för klimatet," wat "skoalstaking foar it klimaat" betsjut.

Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg (Stokholm, 3 jannewaris 2003) is in Sweedske miljeu-aktivist bekend om it útdaagjen fan wrâldlieders om fuortendaliks aksje te nimmen om de gefolgen fan troch de minske feroarsake klimaatferoaring te ferminderjen.

Aktivisme

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

It klimaataktivisme fan Thunberg sette útein doe't se har âlden oertsjûge om út te kiezen libbensstilen oan te nimmen dy't de koalstoffoetôfprint fan har famylje fermindere. Yn augustus 2018, yn 'e âldens fan 15, begûn Thunberg de skoalle oer te slaan, en beloofde bûten skoalle te bliuwen oant nei in Sweedske ferkiezing om te besykjen de útkomst te beynfloedzjen. Se protestearre bûten it Sweedske parlemint dêr't se oprôp ta hurdere aksje tsjin klimaatferoaring troch in Skolstrejk för Klimatet te hâlden (Skoallestaking foar Klimaat), te tekenjen en ynformative flyers út te dielen. [1] Nei de ferkiezing spruts Thunberg foar oanhingers, en fertelde har om tillefoans te brûken om har te filmjen. Se sei doe dat se elke freed trochsette soe mei de skoalstaking foar it klimaat oant Sweden it klimaatakkoart fan Parys neikomt. [2] Thunberg har jonge jierren en stompe sprekwize stimulearre har opkomst nei de status fan in wrâldwide ikoan.[3]

Nei de earste skoalstaking fan Thunberg foar it klimaat, diene oare studinten mei oan ferlykbere protesten. Hja ferienige en organisearre de skoalstaking foar klimaatbeweging. Nei't Thunberg de Klimaattop fan 'e Feriene Naasjes (2018) oanspruts, wiene dêr wyklikse klimaatstakingsprotesten op freed oeral op 'e wrâld. Yn 2019, belutsen koördinearre protesten yn meardere stêden elk mear as in miljoen studinten. [4] Om koalstofyntinsyf fleanen te foarkommen, sylde Thunberg op in koalstoffrij jacht fan Ingelân nei New York, dêr't se op de Klimaattop fan de Feriene Naasjes (2019) taspriek. [5] Yn har taspraak skelde Thunberg de lieders fan 'e wrâld út troch "Hoe doare jim" út te roppen yn ferwizing nei har waarnommen ûnferskilligens en ynaksje foar de klimaatkrisis. Har ferwyt makke wrâldwide krantekoppen. [6] [7] [8] Nei't Thunberg yn 2023 ôfstudearre oan 'e middelbere skoalle, bleau har aktivisme ynternasjonaal omtinken te winnen en har protesttaktyk waard hieltyd assertiver. [9] As folwoeksene omfette har protesten sawol freedsume demonstraasjes as dwaan fan boargerlik oerhearrigens, lykas it útdaagjen fan wetlike oarders, dy't laat hawwe ta arrestaasjes, feroardielingen en in frijspraak. [10] [11] It aktivisme fan Thunberg evoluearre om oare saken op te nimmen, lykas in pro-Palestynske hâlding yn te nimmen yn reaksje op 'e Kriich Israel–Hamas.

De opkomst fan Thunberg ta wrâldbekendheid makke har in ûnoffisjeel lieder yn 'e klimaataktivistyske mienskip. [12] Se krige dêrfoar swiere krityk en in protte bespotsje har as in nayf tsiener. [13] De ynfloed fan Thunberg op it wrâldpoadium waard troch The Guardian en oare media beskreaun as it "Greta-effekt". [14] Se hat eare en prizen krigen, ynklusyf yn 'e 100 meast ynfloedrike minsken fan Time, opnommen yn' e Forbes list fan 'e 100 machtichste froulju fan 'e wrâld (2019), [15] en nominaasjes foar de Nobelpriis foar de Frede. [16] [17] [18]

Boarnen, noaten en referinsjes

[boarne bewurkje]
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
  1. ↑ Gibson, Caitlin, "Before Greta Thunberg was a global icon, she was a tormented child who refused to eat or speak", 16 March 2020. Oproppen op 15 September 2023.
  2. ↑ Watts, Jonathan, "Greta Thunberg, schoolgirl climate change warrior: 'Some people can let things go. I can't'", 11 March 2019. Oproppen op 16 September 2023.
  3. ↑ Alter, Charlotte, "Greta Thunberg: Time's Person of the Year 2019", 11 December 2019. Oproppen op 11 December 2019.
  4. ↑ "Students From 1,600 Cities Just Walked Out of School to Protest Climate Change. It Could Be Greta Thunberg's Biggest Strike Yet", Time. Oproppen op 22 july 2019.
  5. ↑ "Greta Thunberg Sets Sail, Again, After Climate Talks Relocate", The New York Times. Oproppen op 14 November 2019.
  6. ↑ "Video: 'How Dare You': Greta Thunberg at the United Nations", The New York Times. Oproppen op 16 September 2023.
  7. ↑ "Greta Thunberg to world leaders: 'How dare you – you have stolen my dreams and my childhood' – video", The Guardian. Oproppen op 16 September 2023.
  8. ↑ (in) 'How dare you': Greta Thunberg gives powerful, emotional speech to the UN – National | Globalnews.ca. Argivearre op 29 September 2023. Oproppen op 16 September 2023.
  9. ↑ "Climate activist Greta Thunberg graduates from 'school strikes'", BBC News. Oproppen op 15 September 2023.
  10. ↑ (in) Greta Thunberg To Face New Trial In Sweden Over Protest. Argivearre op 29 September 2023. Oproppen op 15 September 2023.
  11. ↑ Berjocht:Error. U.K. Judge Acquits Climate Activist Greta Thunberg. Berjocht:Error
  12. ↑ "It's Greta's World", Intelligencer. Oproppen op 27 September 2019.
  13. ↑ "Greta Thunberg Joins Climate March on Her Last Day in Davos", The New York Times. Oproppen op 1 February 2020.
  14. ↑ "The Greta Thunberg effect: at last, MPs focus on climate change", The Guardian. Oproppen op 30 August 2019.
  15. ↑ World's Most Powerful Women. Forbes. Argivearre op 20 September 2017. Oproppen op 19 February 2020.
  16. ↑ "Climate activist Thunberg heads growing field of Nobel Peace Prize candidates", Reuters. Oproppen op 24 March 2020.
  17. ↑ "Opinion: This year's Nobel Peace Prize should've gone to Greta Thunberg", The Independent. Oproppen op 12 july 2022.
  18. ↑ "Nobel Peace Prize 2022 nominees include Myanmar's shadow government", South China Morning Post.
Opfrege fan "https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Greta_Thunberg&oldid=1175337"