Springe nei ynhâld

Bretwalda

Ut Wikipedy
De Angelsaksyske Kronyk foar it jier 827 (829 yn de tiidrekkening fan no) mei in oersjoch fan de bretwalda's oant en mei Egbert fan Wesseks

Bretwalda wie in aadlike titel dy't oan guon fan de Angelsaksyske keningen fan Ingelân jûn waard, en stie gelyk oan 'e titel fan hege kening. De titel bretwalda woe sizze dat de kening de oppermacht hie oer hearskers fan de oare riken. Dat barde op it stuit dat ien fan dy keninkriken op it sterkst wie.

It wurd komt fan it Angelsaksyske "Bretanwealda", dat mooglik "Hear fan Brittanje" betsjutte, en faaks te fergelykjen is mei primus inter pares en mear in earetitel as in offisjele beneaming wie, mei de macht dy't dêrby hearde. Neffens Kemble, komt bretwalda fan it Aldingelske wurd breotan (útdiele, ferdiele), wat hy oerset mei "wiid en siid regearjend".[1]

List fan Bretwalda's

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Beda neamde yn 731 yn syn Historia ecclesiastica gentis Anglorum sân nammen. Hy skreau Latyn, dat hy hat de term bretwalda sels net brûkt. Guon saakkundigen twifelje oars ek oer de folsleinens fan syn list. De histoaryske Angel-Saksyske Kronyk neamt ek noch Egbert fan Wesseks.

NAMME PERIOADE Kening fan:
Aelle 477 - sa. 514 Susseks
Ceawlin 560 - 591 Wesseks
Ethelbert 591 - 616 Kent
Raedwald 616 - 627 East Anglia
Edwin 627 - 632 Northumbria
Oswald 633 - 641 Northumbria
Oswiu 641 - 670 Northumbria
Ethelbald ca. 735 - 757 Mercia
Offa 757 - 796 Mercia
Egbert 829 - 839 Wesseks
Æthelwulf 839 - 855 Wesseks
Æthelbald 856 - 860 Wesseks
Æthelbert 860 - 866 Wesseks
Æthelred 866 - 871 Wesseks
Alfred 871 - 899 Wesseks

Alfred de Grutte wie de earste dy't beskôge waard as de kening fan hiel Ingelân. Itselde gou foar syn opfolgers, dêrnei spriek it himsels en waard de term 'Bretwalda' net mear brûkt.

Ethelbald en Offa regearren nei de tiid fan Beda syn list, dat dy waarden troch him net neamd, mar it is hast wol wis dat hja as Bretwalda beskôge waarden.

Boarnen, noaten en referinsjes

[boarne bewurkje]
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
  1. John Mitchell Kemble, The Saxons in England. A History of the English Commonwealth till the Period of the Norman Conquest, 1876 Bernard Quaritch, London
.