Besjoch de boarne foar The Cannonball Run

{{Universele ynfoboks film
| ôfbylding                = The Cannonball Run logo.png
| ôfbyldingstekst          = 
| ôfbyldingsbreedte        =
| ferwizing                = '''(''[[:en:File:Cannonball run.jpg|Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy]]'')'''
| namme                    = ''The Cannonball Run''
| regisseur                = [[Hal Needham]]
| produsint                = [[Albert S. Ruddy]]
| senario                  = [[Brock Yates]]
| kamerarezjy              = [[Michael Butler]]
| muzyk                    = [[Al Capps]]
| filmstudio               = [[Orange Sky Golden Harvest]]
| distribúsje              = [[20th Century Fox]]
| haadrollen               = [[Burt Reynolds]]<br> [[Dom DeLuise]]<br> [[Farrah Fawcett]]
| byrollen                 = [[Roger Moore]]<br> [[Dean Martin]]<br> [[Sammy Davis jr.]]<br> [[Adrienne Barbeau]] <br>[[Tara Buckman]]<br> [[Jamie Farr]] <br>[[Terry Bradshaw]]<br>[[Mel Tillis]]<br>[[Jackie Chan]]<br>[[Michael Hui]]<br>[[George Furth]]<br>[[Jack Elam]]
| lân/lannen               = [[File:Flag of the United States.svg|border|20px]] [[Feriene Steaten]]<br> [[File:Flag of Hong Kong (1959–1997).svg|border|20px]] [[Hongkong]]
| premiêre                 = [[19 juny]] [[1981]]
| foarm                    = [[langspylfilm]]
| sjenre                   = [[aksjekomeedzje]]
| taal                     = [[Ingelsk]]
| spyltiid                 = 95 minuten
| budget                   = $16 à 18 miljoen
| opbringst                = $72,2 miljoen
| prizen                   = 
}}
'''''The Cannonball Run''''' is in [[Feriene Steaten|Amerikaansk]]-[[Hongkong]]ske [[aksjekomeedzje]] út [[1981]] ûnder [[rezjy]] fan [[Hal Needham]], mei yn 'e [[haadrol]]len [[Burt Reynolds]], [[Dom DeLuise]] en [[Farrah Fawcett]] en yn [[byrol]]len û.m. [[Roger Moore]], [[Dean Martin]], [[Sammy Davis jr.]] en in noch ûnbekende [[Jackie Chan]]. It [[plot|ferhaal]] giet oer de "Kanonskûgelrace", in yllegale [[auto]]race dwers troch de [[Feriene Steaten]], en is basearre op in wier holden [[evenemint]] út [[1979]]. ''The Cannonball Run'' wie in produksje fan 'e [[Hongkong]]ske [[film]]studio [[Orange Sky Golden Harvest]]. De [[resinsint]]en wiene net ûnder de yndruk, mar de film ûntjoech him dochs ta ien fan 'e súksesfolste films fan [[1981]].

==Plot==
De film giet oer de ''Cannonball Run'', in yllegale [[auto]]race dwers troch de [[Feriene Steaten]], wêrby't in grutte jildpriis te winnen is foar it team dat as earste oer de [[finish]] komt. Haadpersoanen binne de hampelmannen J.J. McClure ([[Burt Reynolds]]) en Victor Prinzi ([[Dom DeLuise]]), dy't oan 'e wedstryd meidogge yn in oanpast [[Dodge Tradesman]]-[[ambulânse]]. Troch de [[swaailjocht]]en en de [[sirene (lûd)|sirene]] oan te dwaan, hoopje se dêrmei gjin oandacht fan 'e [[plysje]] te lûken. Foar it gefal dat se al oanholden wurde, hawwe se lykwols ferlet fan in [[dokter]] en in [[pasjint]]. Dêrom hiere se de grizelich útsjende, mar freonlike Nicholas Van Helsing ([[Jack Elam]]) yn, in [[dokter]] fan twifelige bekwaamheid dy't in reuseftige [[ynjeksjespuit]] by him hat. Oan in pasjint moatte se noch sjen te kommen.

Oan 'e [[start]] fan 'e race, yn [[Konettikut]], oan 'e Amerikaanske [[east]]kust, komme de teams gear. Dêrûnder binne:
* De [[whiskey]]sûpende eardere [[koereur]] Jamie Blake ([[Dean Martin]]) en syn troch [[gokken]] obsedearre partner Morris Fenderbaum ([[Sammy Davis jr.]]), ferklaaid as [[roomsk-katolisisme|roomske]] [[preester]]s yn in reade [[Ferrari 308 GTB|Ferrari 308 GTS]].
* De [[skientme|kreaze]] jonge [[froulju]] Marcie Thatcher ([[Adrienne Barbeau]]) en Jill Rivers ([[Tara Buckman]]) yn in [[Lamborghini Countach]], dy't harren uterlik brûke om ûnder [[jildboete|bekeuring]]s út te kommen as se oanholden wurde troch de [[plysje]]. 
* Seymour Goldfarb jr. ([[Roger Moore]]), de "erfgenamt fan it Goldfarb-[[sjarretel]]-fortún", yn in metallic [[Aston Martin DB5]]. Hy stelt himsels oanhâldend foar as "de akteur Roger Moore", en hâldt en draacht him as wied er [[James Bond]]. De wiere namme fan it [[personaazje]] komt yn 'e hiele film mar ien kear foar, as er troch syn [[mem]] oansprutsen wurdt.
* Abdul ben Falafel ([[Jamie Farr]]), in oalje[[sjeik]] út it [[Midden-Easten]], dy't in wite [[Rolls-Royce Silver Shadow]] riidt.
* Twa [[Japan]]ske sjauffeurs ([[Jackie Chan]] en [[Michael Hui]]) yn in mei [[kompjûter]]s en oare nije [[technology]] folstoppe en oansjenlik opfierde [[Subaru Leone|Subaru GL 4WD]].
* Terry ([[Terry Bradshaw]]) en Mel ([[Mel Tillis]]), in pear ''[[good ole boy]]s'' út it [[Amerikaanske Suden]] yn in replika fan [[NASCAR]]-koereur [[Donnie Allison]]s troch [[Hawaiian Tropic]] [[sponsor]]e [[Chevrolet Laguna]]. 
* Bradford Compton ([[Bert Convy]]), in [[rykdom|rike]] mar ferfeelde [[sakeman]], dy't de race op in [[motorfyts]] docht, mei him en syn partner Shakey Finch ([[Warren Berlinger]]) ferklaaid as [[brêgeman]] en [[breid]]. Om't syn partner sa swier is, wurdt Compton twongen om suver it hiele ein in [[wheelie]] te meitsjen. 

Oan 'e start is ek Arthur J. Foyt ([[George Furth]]), in fertsjintwurdiger fan 'e Safety Enforcement Unit, dy't de hiele race ferbiede lit. Hy hat syn freondinne, de jonge [[fotografe]] Pamela Glover ([[Farrah Fawcett]]), by him. As de race dochs fan start giet, folgje Foyt en Glover de racers, mar reitsje belutsen by in lyts [[auto-ûngemak]]. J.J. en Victor komme dêr yn harren ambulânse foarby, en as Glover harren oanhâldt,  [[ûntfiering|ûntfiere]] se har as pasjinte, wylst se Foyt stean litte. Glover ferset har earst fûleindich tsjin dy behanneling, mar geandewei kriget se aardichheid oan 'e race en rekket se boppedat [[fereale]] op J.J.
{{Plotbedjer film}}
Under de race nimt Victor út en troch de identiteit oan fan syn maskere [[alter ego]], de [[superheld]] Captain Chaos. Underwilens besykje de teams hieltyd om inoar te glêd ôf te wêzen en om oan 'e plysje te ûntkommen. As se al oanholden wurde, tinke se healwize ferlechjes op om harsels skjin te praten. Marcie Thatcher en Jill Rivers sette dêrby it wapen fan [[seksualiteit]] yn troch, as se om in [[rydbewiis]] frege wurde, harren strakke racepakjes iepen te ritsen en harren oansjenlike [[dekolletee]] sjen te litten. Dat blykt wat te wêzen dêr't plysjes gjin ferwar tsjin hawwe, oant se oanholden wurde troch in boarstige froulike plysje ([[Valerie Perrine]]).

As J.J. en Victor yn [[Nij-Jersey]] oanholden wurde, meitsje se de plysje wiis dat sy en dokter Van Helsing, dy't Glover platspuite hat ear't se protestearje kin, ûnderweis binne om 'e "[[oarehelte|frou]] fan 'e [[Amerikaanske Senaat|senator]]" nei it [[akademysk sikehûs]] [[UCLA]] te bringen, en dat har [[sykte]] it ûnmooglik makket om har mei in [[fleantúch]] te ferfieren. It Japanske team beskikt oer technology om [[nacht]]s mei [[ynfraread]]e [[koplampe]]n te riden, sadat de plysje harren net sjocht. De auto fan Seymour Goldfarb is (krekt as de auto's fan James Bond) tarist mei alderhanne snufkes dêr't er de efterfolgjende plysjes mei ôfskodzje kin, lykas it fermogen om fan [[nûmerboerd]] te wikseljen en om [[reekgordyn|reekgerdinen]] te lizzen en glysterige [[ierdoalje|oaljeplakken]] op 'e dyk te meitsjen.

De wichtichste rivaliteit yn 'e film is dy tusken it ambulânseteam en de preesters yn 'e Ferrari. Yn [[Ohio]] kriget Blake Victor safier dat dy de ambulânse oan 'e kant set sadat Blake de pasjinte [[seine (godstsjinst)|seingje]] kin. Wylst er dat docht lit syn maat Fenderbaum ien fan 'e [[luchtbân|bannen]] fan 'e ambulânse leechrinne. Yn [[Missoery (steat)|Missoery]] nimt J.J. [[wraak]] troch de plysje oan te praten dat de beide preesters yn 'e Ferrari eins seksuële perverselingen binne dy't ferantwurdlik binne foar it slachtoffer fan [[ekshibysjonisme]] dat er efteryn syn ambulânse ferfiert.

As de dielnimmers oan 'e race midden yn 'e [[woastyn]] stilhâlde moatte fanwegen wurk oan 'e [[wei]], wurde Compton en Finch lestichfallen troch de leden fan in [[motorbinde]]. Dat rint hielendal út 'e hân as de oare raceteams har dermei begjinne te bemuoien, sadat der in massale fjochtpartij ûntstiet. Sadree't de wei frij is, hastigje de teams har lykwols werom nei harren auto's om 'e race fuort te setten. 

Uteinlik komme de dielnimmers allegear tagelyk by de finish oan, wat betsjut dat it derom giet wa't it earst dravende by de [[prikklok]] is om syn kaart dêryn te stekken. J.J. jout de kaart fan syn team oan Victor, dy't wer ferklaaid is as Captain Chaos, en hâldt dêrnei de oare racers op, sadat allinnich Victor en ien fan 'e beide kreaze froulju, Marcie, oerbliuwe. Krekt as Victor it earst by de prikklok arrivearret, ropt in frou yn it publyk dat har "baby" yn it wetter fallen is. Captain Chaos betinkt him gjin momint, en springt de 'baby' (dy't letter in [[hûn]] blykt te wêzen) efternei sûnder de tiid te nimmen om ôf te klokjen. Dêrtroch kin Marcie as earste ôfklokje en winne de beide froulju de race.

J.J. is poerrazen en wol Captain Chaos nea wer sjen, mar Victor antwurdet dat him dat neat skele kin, om't er eins Captain USA wurde wol. Foyt komt noch opdaagjen en beskuldiget alle dielnimmers oan 'e race derfan dat se de Amerikaanske [[autowei|autowegen]] ferrinnewearre hawwe. Dêrop biedt Seymour Goldfarb Foyt in [[sigaar]] oan, en seit dat er de [[oanstekker]] yn syn auto wol brûke kin, dy't in [[sjitstoel]] aktivearret. Foyt docht dat, mar der bart neat. As Goldfarb it neitiid sels besiket, wurdt er út syn auto sketten en yn it wetter slingere.

==Rolferdieling==
;haadrollen
{| height="100px" width="350px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa"
| style="background:gold"| '''personaazje''' 
| style="background:gold"| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| J.J. McClure
| [[Burt Reynolds]]
|-
| Victor Prinzi ("Captain Chaos")
| [[Dom DeLuise]]
|-
| Pamela Glover
| [[Farrah Fawcett]]
|-
|}
<br>
;byrollen
{| height="100px" width="350px" style="background:#F8F8F8; border:1px solid #aaaaaa"
| style="background:gold"| '''personaazje''' 
| style="background:gold"| '''akteur/aktrise''' 
|- 
| Seymour Goldfarb jr.
| [[Roger Moore]]
|-
| Jamie Blake
| [[Dean Martin]]
|-
| Morris Fenderbaum
| [[Sammy Davis jr.]]
|-
| Marcie Thatcher
| [[Adrienne Barbeau]]
|-
| Jill Rivers
| [[Tara Buckman]]
|-
| [[sjeik]] Abdul ben Falafel
| [[Jamie Farr]]
|-
| Terry
| [[Terry Bradshaw]]
|-
| Mel
| [[Mel Tillis]]
|-
| Japanske sjauffeur #1
| [[Jackie Chan]]
|-
| Japanske sjauffeur #2
| [[Michael Hui]]
|-
| Arthur J. Foyt
| [[George Furth]]
|-
| [[dokter]] Nicholas Van Helsing
| [[Jack Elam]]
|-
| Bradford Compton
| [[Bert Convy]]
|-
| Shakey Finch
| [[Warren Berlinger]]
|-
| 'Mad Dog'
| [[Rick Aviles]]
|-
| 'Batman'
| [[Alfie Wise]]
|-
| Goldfarb syn [[mem]]
| [[Molly Picon]]
|-
| [[presintator]] [[praatprogramma]]
| [[Johnny Yune]]
|-
|}
De film omfiemet fierder [[kameo]]roltsjes fan û.m.:
* [[model (berop)|model]] [[Lois Hamilton]] as ien fan Goldfarb syn freondinnen
* [[sport]][[kommentator]] [[Jimmy Snyder|Jimmy "The Greek" Snyder]]
* model [[Bianca Jagger]] as de [[suster]] fan sjeik Ben Falafel
* aktrise [[Valerie Perrine]] as de [[plysje|steatsplysjefrou]] dy't Thatcher en Rivers oanhâldt
* akteur [[Peter Fonda]] as de lieder fan in [[motorbinde]]
* [[Amerikaansk fuotbal]]spiler [[Joe Klecko]] as de [[Poalen|Poalske]] [[bestelwein]]sjauffeur
* [[Daytona&nbsp;500]]-[[ferslachjouwer]] [[Ken Squier]] as in [[Kalifornje|Kalifornyske]] [[snelwei]]plysje
* en [[senarioskriuwer]] [[Brock Yates]] en [[regisseur]] [[Hal Needham]] hiene beide ek in kameoferskining.
[[Stimaktrise]] [[June Foray]] spriek de tekst yn fan ferskaten fan 'e (bûtenlânske) freondinnen fan Goldfarb.

==Eftergrûn==
''The Cannonball Run'' is basearre op 'e [[Cannonball Baker Sea-to-Shining-See Memorial Trophy Dash]], in wiere yllegale autorace oer de [[iepenbiere wei]] dwers troch de Feriene Steaten. Dat [[evenemint]] waard yn 'e [[1970-er jierren]] fjouwer kear holden, mei de [[start]] earst yn 'e Red Ball Garage, oan 31st Street yn [[New York (stêd)|New York]] en letter by it Lock, Stock and Barrel Restaurant yn [[Darien (Konettikut)]], en de finish by de Portofino Inn yn [[Rendondo Beach (Kalifornje)]]. Dy race foarme ek de ynspiraasje foar twa eardere films, ''Cannonball'' en ''The Gumball Rally'', beide út [[1976]], dy't fierders neat mei ''The Cannonball Run'' te krijen hawwe.

==Produksje==
''The Cannonball Run'' waard makke op grûn fan in [[senario]] dat skreaun wie troch [[Brock Yates]], in [[sjoernalist]] en [[kollumnist]] fan it auto[[tydskrift]] ''[[Car and Driver]]''. Dyselde wie de organisator fan 'e wiere Cannonball Baker Sea-to-Shining-See Memorial Trophy Dash, dêr't er yn [[1971]] en [[1979]] sels ek oan meidien hie. De film waard [[regisseur|regissearre]] troch âld-[[stuntman]] [[Hal Needham]], dy't yn [[maart]] [[1979]] mei Yates in team foarme hie yn 'e Cannonball Baker, wêrby't se yn it echt mei in sabeare ambulânse riden hiene mei efteryn dokter Lyell Royer út [[Los Angeles]] en Yates syn twadde [[oarehelte|frou]] Pamela Reynolds as pasjinte. 

[[filmprodusint|Produsint]] fan ''The Cannonball Run'' wie [[Albert S. Ruddy]] foar de [[Hongkong]]ske [[filmstudio]] [[Orange Sky Golden Harvest]]. De distribúsje waard dien troch de Amerikaanske studio [[20th Century Fox]]. [[Michael Butler]] wie ferantwurdlik foar de [[kamerarezjy]] en [[Al Capps]] fersoarge de [[filmmuzyk]]. Foar de produksje fan 'e film wie in [[budget]] fan [[$]]16 à 18 miljoen beskikber. Regisseur Needham hie earder de soartgelikense [[aksjekomeedzje]]s ''[[Smokey and the Bandit]]'' ([[1977]]) en ''[[Smokey and the Bandit&nbsp;II]]'' ([[1980]]) makke.

==Rjochtsaak==
Under de opnamen fan ''The Cannonball Run'' rekke de 24-jierrige Heidi Von Beltz op [[25&nbsp;juny]] [[1980]] [[ferwûning|swierferwûne]] by in misrûne [[stunt]], dy't har foar de rest fan har [[libben]] fan 'e [[hals (lichemsdiel)|hals]] ôf [[ferlamming|ferlamme]] makke. It wie in nuver gefal, want Von Beltz wie in [[skyen|skyster]] sûnder lykfol hokker eardere ûnderfining as [[stuntfrou]], dy't troch har [[ferloofde]] [[Bobby Bass]], de stuntkoördinator op 'e set fan ''The Cannonball Run'', ynset waard doe't ien fan 'e profesjonele stuntlju nei hûs roppen waard fanwegen famylje-omstannichheden. 

Von Beltz moast yn in auto in [[reekmasine]] betsjinje op 'e passazjiersstoel, wêrfan't de [[feilichheidsgurdle]] derút helle wie om ferfongen te wurden troch bettere feilichheidsmaatregels. It materiaal dêrfoar wie wol besteld, mar noch net ôflevere, en út tiidneed waard besletten om 'e stunt dan mar sûnder te dwaan. Under de opnamen stjoerde in bestelwein de ferkearde kant út en rekke de auto dêr't Von Beltz yn siet, dy't dêrtroch har [[nekke]] briek. De kwestje rûn út op in [[rjochtsaak]] dy't oant [[1988]] trochsleepte, doe't de [[fersekering]]smaatskippij fan 'e film gjin fergoeding oan Von Beltz útkeare woe.

==Untfangst==
''The Cannonball Run'' waard net goed ûntfongen, mei't de [[resinsint]]en net ûnder de yndruk fan 'e film wiene. Op 'e [[webside]] [[Rotten Tomatoes]], dy't [[resinsje]]s sammelet, kriget de film in goedkarringspersintaazje fan mar 31%, basearre op 29 ûnderskate resinsjes. De foaroansteande Amerikaanske filmkritikus [[Roger Ebert]] joech ''The Cannonball Run'' mar in heale stjer (fan yn totaal fjouwer), skreau: "it koe harren [de makkers] net iens genôch skele om in goede minne film te meitsjen." It [[tydskrift]] ''[[Variety (tydskrift)|Variety]]'' fûn dat de film folstoppe wie mei "ferskriklike [[inside joke]]s út 'e showbusiness," en de [[krante]] ''[[The New York Times]]'' priizge ''The Cannonball Run'' oan mei de lauwe omskriuwing "net oanstjitjaand en soms grappich."

[[Haadrol]]spiler [[Burt Reynolds]] sei letter dat er om de ferkearde redens yn ''The Cannonball Run'' spile hie. Hy soe de rol oannommen hawwe om in maat fan him (regisseur Needham) te helpen, mar, sa seid er: "Ik fûn der noait wat oan." Njonken freoneplicht wie it ek it jild dat him bean waard, dat him safier krige om 'e rol fan J.J. McClure te spyljen, sa joech er ta: "Ik fûn it ymmoreel om sa'n soad jild lizze te litten. Dat sil wol betsjutte dat ik foar jild myn prinsipes oerboard set haw, dat ik bin net echt yn 'e posysje om beswier te meitsjen tsjin wat de lju [neitiid] oer my skreaune."

==Resultaat==
Nettsjinsteande de minne ûntfangst waard ''The Cannonball Run'' in ûnbidich súkses. De film brocht $72.179.579 yn 'e laadsje, wat delkomt op mear as $54 miljoen skjinne [[winst]]. It wie dêrmei de op fiif nei meast opbringende film fan [[1981]], nei ''Raiders of the Lost Ark'', ''On Golden Pond'', ''Superman&nbsp;II'', ''Arthur'' en ''Stripes''. Dat súkses lokke in ferfolchfilm út, ''Cannonball Run&nbsp;II'', út [[1984]]. Yn [[2016]] krige [[Warner Bros.]] de rjochten op ''The Cannonball Run'' yn 'e hannen, wêrnei't [[Etan Cohen]] opdracht krige om in [[remake]] te skriuwen, dy't ''Cannonball'' komme soe te hjitten. Dy film is lykwols (anno 2018) net makke.

==Keppelings om utens==
* {{en}} [http://www.imdb.com/title/tt0082136/ Ynformaasje oer ''The Cannonball Run'' yn 'e ''Internet Movie Database'']

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/The_Cannonball_Run ''References'', op dizze side].
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}

{{DEFAULTSORT:Cannonball Run, The}}
[[Kategory:Amerikaanske aksjekomeedzje]]
[[Kategory:Hongkongske aksjekomeedzje]]
[[Kategory:Ingelsktalige film]]
[[Kategory:Film fan 20th Century Studios]]
[[Kategory:Film fan Hal Needham]]
[[Kategory:Film út 1981]]
[[Kategory:Film oer in kompetysje]]
[[Kategory:Film oer auto's]]