Besjoch de boarne foar Sintraal Buro foar de Statistyk

{{Oerheidsynstânsje (gjin flagge)
| ôfbylding                    = CBS Heerlen.jpeg
| ôfbyldingstekst              = It kantoar fan it CBS yn [[Hearlen]].
| ôfbyldingsbreedte            = 
| namme                        = <span style="color:white;"> Sintraal Buro foar de Statistyk <br /><small>''Centraal Bureau voor de Statistiek''</small></span>
| namme folút                  = ''Centraal Bureau voor de Statistiek''
| ôfkoarting                   = CBS
| lân                          = [[Ofbyld:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| haadkertier                  = [[Hearlen]] ([[Limburch (Nederlân)|Limburch]])
| oprjochte                    = [[1899]]
| opheft                       = 
| falt ûnder                   = – ([[selssannich bestjoersorgaan]])
| fuortkommen út               = [[Sintrale Kommisje foar de Statisyk]]
| opgien yn                    = 
| doel                         = [[statistyk|statistysk ûndersyk]]
| wurknimmers                  = 2.400 <small>(2010)</small>
| jierliks budget              = 
| webside                      = [http://www.cbs.nl/ www.cbs.nl]
}}
It '''Sintraal Buro foar de Statistyk''' ([[Nederlânsk]]: ''Centraal Bureau voor de Statistiek''), gauris [[ôfkoarte]] ta '''CBS''', is in [[ynstelling]] fan 'e [[Nederlân]]ske [[oerheid]] dy't him taleit op it sammeljen, ferwurkjen en publisearjen fan [[statistyk|statististyske gegevens]] foar de [[oerheid]], de [[wittenskip]] en it [[bedriuw]]slibben. It CBS is fêstige yn it [[Limburch (Nederlân)|Limburchske]] [[Hearlen]] en yn [[Leiskenfean]] en bestiet sûnt [[1899]]. 

==Skiednis==
It CBS is de opfolger fan 'e eardere '''Sintrale Kommisje foar de Statistyk''' (CCS), dy't op [[6 oktober]] [[1892]] ynsteld waard. De reden foar de oprjochting fan sa'n [[organisaasje]] moat socht wurde yn 'e [[politike]] striid dy't yn it lêste fearn fan 'e [[njoggentjinde iuw]] yn Nederlân fierd waard op it mêd fan [[maatskiplik]]e kwestjes, eat dat ek ferbân hold mei de opkomst fan it [[sosjalisme]].

Yn dat ramt wie it de taak fan 'e CCS om relevante statistiken te leverjen dy't de ûnderskate bewearings fan [[politisy]] oangeande sosjale fraachstikken befêstigje of ûntkrêftsje soene. De statistyk waard dêrtroch in ynstrumint dat de moderne staat brûkte om stjoering te jaan oan 'e maatskippij, troch in solide, want op feiten basearre, grûnslach foar regearingsbelied te skeppen.
[[File:Leidschenveen CBS.jpg|left|thumb|180px|It gebou fan it CBS yn [[Leiskenfean]].]]

Doe't it wurk op 't lêst in [[kommisje]] boppe de macht gie, waard dêrom op [[9 jannewaris]] [[1899]] it CBS oprjochte as in profesjoneel wurkburo mei in eigen (sij it lytse) wittenskiplike stêf. De CCS, dy't ek noch altyd bestiet, behold it tafersjoch oer it CBS en funksjonearret tsjintwurdich as in ûnôfhinklike [[hiemhûnynstânsje]] dy't wekket oer de ûnôfhinklikens, ûnpartijigens, relevânsje, kwaliteit en kontinuïteit fan it statistyske programma fan it CBS. 

==Tsjintwurdige sitewaasje==
It takepakket fan it CBS omfiemet it gearbringen, bewurkjen en publisearjen fan betroubere en mei-inoar ferbân hâldende statistyske ynformaasje dy't ynspilet op it ferlet fan 'e Nederlânske maatskippij. It buro is ferantwurdlik foar de produksje fan alle offisjele nasjonale statistiken oangeande Nederlân sels (sûnt [[oktober]] [[2010]] [[Karibysk Nederlân]] ynbegrepen) en fan 'e saneamde kommunautêre statistiken fan 'e [[Jeropeeske Uny]] dy't Nederlân ta ûnderwerp hawwe. 

De [[wet]]like basis foar it CBS is de Wet op it Sintraal Buro foar de Statistyk, dy't datearret fan [[20 novimber]] [[2003]] ([[Steatsblêd]] 2003, 516). Sûnt [[3 jannewaris]] [[2004]] is it CBS in [[selsstannich bestjoersorgaan]] (zbo), wêrfan't it [[budget]] ôfkomstich is út 'e [[ryksbegrutting]]. De ynformaasje dy't it CBS publisearret, omfettet in protte maatskiplike aspekten, fan [[makro-ekonomy]]ske [[yndikator]]s, lykas [[ekonomyske groei]] en [[priis (kosten)|konsuminteprizen]], oant [[mikro-ekonomy]]ske saken, lykas de [[ynkommen]]ssitewaasje fan [[minske]]n en [[hûshâlding]]s.

It ûndersyksprogramma fan it CBS wurdt fêststeld troch de CCS; it buro beslist dus net sels oer wêr't it ûndersyk nei docht. Yn [[2010]] hie it CBS 2.400 meiwurkers (ynkl. [[foltiid|foltiders]] en [[dieltiid|dieltiders]]), dy't ferdield wiene oer de beide fêstigings yn [[Hearlen]] en [[Leiskenfean]]. It buro jout op jierbasis sa'n 3.000 [[publikaasje]]s út, dy't útinoar rinne fan [[parseberjocht]]en en [[tabel]]len oant [[boek]]en. De [[webside]] fan it CBS wurdt jiers hast 5&nbsp;miljoen kear besocht.

==Keppelings om utens==
*{{nl}}[http://www.cbs.nl/ Offisjele webside fan it Sintraal Buro foar de Statistyk]

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://nl.wikipedia.org/wiki/Centraal_Bureau_voor_de_Statistiek ''Bronnen, noten en/of referenties'', op dizze side].
----
{{commonscat|Centraal Bureau voor de Statistiek}}
}}

[[Kategory:Oerheid fan Nederlân]]
[[Kategory:Nasjonaal ynstitút foar statistyk]]
[[Kategory:Organisaasje oprjochte yn 1899]]