Besjoch de boarne foar Ommen (stêd)

{{Universele ynfoboks stêd
| namme                       = Ommen
| ôfbylding                   = Old cityhall Ommen.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 
| ôfbyldingstekst             = ''It eardere stêdshûs fan Ommen oan 'e [[Oeriselske Fecht|Fecht]] (2009)''
| wapen                       = 
| ynwennertal                 = {{Statistyk wenplak Oerisel ynwenners|Ommen}} <small>({{Statistyk wenplak Oerisel ynwenners|TXT=Year}}) <ref>https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2021/31/kerncijfers-wijken-en-buurten-2021</ref>
| oerflak                     = 55,76 <br> dêrfan lân: 54,92 km² <br> dêrfan wetter: 0,84 km²
| befolkingstichtens          = 237 ynw./km² 
| stêdekloft                  =
| hichte                      =
| lân                         = {{NEDf}}
| bestjoerlike ienheid 1      = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= {{NL-OVf}}
| bestjoerlike ienheid 2      = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Flag of Ommen.svg|20px|border]] [[Ommen (gemeente)|Ommen]]
| boargemaster                = 
| stedsyndieling              = 
| stifting                    = 
| ferkearsieren               = [[Spoar fan Swol nei Stêdskanaal|Spoar fan Swol nei ''Stêdskanaal'']],<br>{{Piktogram dyk Nederlân N-wei|340}}, {{Piktogram dyk Nederlân N-wei|347}}
| postkoade                   =  7730-7732
| tiidsône                    = [[UTC]] +1
| simmertiid                  = UTC +2
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|52_31_0_N_6_25_0_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 31' NB, 6° 25' EL}}
| webside                     = [http://www.mooiommen.nl Webstee fan Mooi Ommen!]
| ôfbylding2                  = 
| ôfbyldingstekst2            = 
| ôfbylding3                  = 
| ôfbyldingstekst3            = 
| mapname                     = Oerisel
| mapwidth                    = 
| lat_deg                     = 52
| lat_min                     = 31
| lat_sec                     = 0
| lat_dir                     = N
| lon_deg                     = 6
| lon_min                     = 25
| lon_sec                     = 0
| lon_dir                     = E
| tekst by posysjekaart       = 
| ôfbylding99                 = 
| ôfbyldingstekst99           = 
| ôfbyldingsbreedte99         = 
}}{{Of|de stêd Ommen|de gemeente dy't nei de stêd neamt is|Ommen (gemeente)}}
'''Ommen''' ([[Nedersaksysk]]: ''Ommn'') is in [[stêd]] yn [[Oerisel]] en it haadplak fan de [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] mei [[Ommen (gemeente)|deselde namme]]. Ommen hat 13.200 ynwenners (2023). Ommen leit oan de [[Oeriselske Fecht]], yn de streek [[Sallân]] of spesifiker de ''"Fechtdelling"''. It plak wurdt al om it jier [[1100]] hinne neamd as plak dêr 't men troch de Fecht wâdzje kin, in [[furde]]. Yn [[1248]] krige Ommen [[stedsrjocht]]en.

==Skiednis==
Ommen is ûntstien op in rivierdún by in plak dêr 't men troch de rivier de Fecht wâdzje koe. Dat is goed sichtber om it Kerkplein hinne, dat heger leit as de strjitten súd en east fan de tsjerke. De plaknamme ferskynt foar it earst yn [[1133]]: Engelbertus de Umme is dan ien fan de tsjûgen by in skinking fan goed oan de [[Stift Clarholz|abdij Clarholz]] yn [[Westfalen (streek)|Westfalen]].

Yn [[1248]] krige Ommen stedsrjochten fan biskop [[Otto fan Hollân|Otto III fan Utert]]. De oarspronklike akte is ferlern gien, wat by hiel wat stêden it gefal is. Oare bewizen foar de âlde papieren fan Ommen as stêd binne de brieven út [[1343]] en [[1346]], dêr't biskop [[Jan fan Arkel (biskop)|Jan fan Arkel]] de rjochten yn befêstiget. Oan in "oarkonde" út [[1336]] hinget it stedssegel fan Ommen, dêr't it hjoeddeistige gemeentewapen fan ôflaat is. 

Yn de tiid fan it [[Hânze|Hânzeferbûn]], oant likernôch [[1500]], wiene der yn dizze regio in tal wichtige Hanzestêden lykas [[Kampen]], [[Swol]] en [[Dimter]]. Dizze saneamde ''Gemeene'' of ''Principaalsteden'' sochten kontakt mei lytsere stêden en doarpen yn harren achterlân. Yn Oerisel wie in grut tal fan dizze bystêden oan ien fan de grutte [[Isel]]stêden liearre. Sa wie de stêd Ommen, mei ûnder oare [[Hasselt (Oerisel)|Hasselt]], [[Gramsbergen]], [[Oldenzaal]] en [[Ynskedee]] ferbûn mei de doe wichtige hannelsstêd Dimter. Utsein lânbouprodukten hiene se yn Ommen neat foar hannel en transport te bieden. De lytse belutsenheid fan Ommen by de Hanze wie allinne mar te witen oan de lizzing oan in doe wichtige farferbining oer de Fecht.

Ommen hie oant begjin 20ste iuw in sintrumfunksje yn 'e regio. Der sitte ferskate organisaasjes fan de [[Oerheid]] yn de stêd, lykas it [[Belesting|belestingkantoar]] en it [[kantongerjocht]]. It kantongerjocht wie fan [[1838]] ôf de fuortsetting fan it yn [[1811]] ynstelde fredegerjocht Ommen. By it opnij fêstlizzen fan de rjochtsgebieten yn Oerisel yn [[1933]] waard it mei de kantongerjochten fan [[Goor]] en [[Kampen]] opheft.

==Ferkear en ferfier==
Tichtby Ommen kruse de [[Provinsjale Dyk 34|N34]] (Witte Paal - De Punt) en de [[Provinsjale dyk 347|N347]] (Ommen - Haaksbergen) inoar. Oant [[2010]] rûn de N34 dwêrst troch Ommen hinne. Ommen hat sûnt [[1903]] in stasjon oan it spoar fan  [[Spoar fan Swol nei Stêdskanaal|spoar fan Swol nei Emmen]] dat oan't 1972 trochrûn oant [[Stedskanaal (plak)|Stedskanaal]], it spoar waard oanlein troch de [[Noordoosterlocaalspoorweg-Maatschappij|NOLS]]. It stasjonsgebou oan de súdkant fan de stêd, waard ûntwurpen troch [[Eduard Cuypers]]. Fan [[1910]] oant [[1935]] hat Ommen in spoarferbining hân, nei [[Spoar fan Ommen nei Dimter|Dimter]] oanlein troch de [[Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij Deventer - Ommen|OLDO]].

== Ofbylden ==
<gallery widths="180" heights="180">
Reggebrugommen.jpg|''Giethmener "Tsjerkebrêge" oer de [[Regge (rivier)|Regge]] besúden fan Ommen (2007)''
Ommen molen Den Oordt.jpg|''Houtseachmole [[Den Oordt]] (2008)''
Stationommenstraatzijde.jpg|''[[Stasjon Ommen]] (2007)''
Regge.jpg|''"De Steile Oever" mei yn de djipte in ôfsnien rivierbocht fan de [[Regge (rivier)|Regge]] by [[Nieuwebrug]] (besúden [[Ommen (stêd)|Ommen]]). (2006)''
Laer Ommen.jpg|''Bûten "Het Laar" (2012)''
Rechterzijde Brigitta Nederlands Hervormde kerk Ommen.JPG|''Herfoarme Brigitta Tsjerke (2010)''
</gallery>

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* [http://www.oudommen.nl Webstee oer de skiednins fan Ommen]
* [http://www.joodsommen.nl Webstee oer de Joadske skiednis fan Ommen]
{{Commonscat|Ommen}}
}}

{{msg:GemeenteOmmen}}

{{Koördinaten|52_31_0_N_6_25_0_E_type:city_scale:12500_region:NL|52° 31' NB, 6° 25' EL}}

[[Kategory:Ommen| ]]
[[Kategory:Plak yn Ommen]]
[[Kategory:Hânzestêd]]