Obesitas

Obesitas (besibbe en min ofte mear synonimen binne oergewicht, swierlivichheid, fetsucht, korpulinsje en adipositas) is in kondysje fan it minsklik lichem wêrby 't de natuerlike enerzjyreserve fan in mins of sûchdier, dy't yn fet opslein wurdt, fier oer de gewoane nivo's hinne giet, oant it de sûnens yn gefaar bringt. Swierlivichheid is by wylde bisten frij seldsum, mar net ûngewoan by minsken en by hûsdieren, dy't faak ferfuorre wurde en te min bewege.

Yn 2008 hie mear as de helte fan de folwoeksen befolking yn de Europeeske Uny oergewicht of obesitas. Gemiddeld wie 15,5% fan de befolking te grou (BMI fan mear as 30 kg/m²). Foar de measte Europeeske lannen, ek Nederlân, wie dit mear as in ferdûbeling fergelike mei de sifers fan 1988.^[1]

Yn in grut part fan de moderne wrâld (benammen yn de westerske wrâld) wurde minsken mei obesitas beskamme en stigmatisearre. Dit fenomeen wurdt "fatshaming" neamd. Dochs waard it eartiids algemien sjoen as in symboal fan rykdom en fruchtberens en yn guon parten fan de wrâld is dat noch hieltyd sa.

Medyske reaksjes op swierlivichheid

De konvinsjonele artsen advisearje strategyen om gewicht te ferliezen om sa de gesondheidsrisiko's te ferlichtsjen febûn oan swierlivichheid. Der is kontroverse sawel over wat dy strategyen realistysk omfette, en ek oft sokke doelen wol in better sûnensresultaten jouwe.

Metoaden om it gewichts omleech te bringen binne dieetferoarings, mear bewege, medisinen en sjirurgyske behannelingen. Hjirfan binne de "wûnderdiëten" it meast betwist. Ferskate ûndersiken suggerearje dat it gewichtsferlies op koarte termyn faak liedt ta metabole oanpassingen dy't op langere termyn krekt ta groei fan it gewicht liede.

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Bruch H. - Eating Disorders, Obesity, Anorexia Nervosa and the Person Within. New York: Basic Books, 1973.
Janssen I, Katzmarzyk PT, Ross R. - Waist circumference and not body mass index explains obesity-related health risk. Am J Clin Nutr 2004;79:379-84 PMID 14985210
Flier JS. - Obesity wars: molecular progress confronts an expanding epidemic. Cell 2004;116:337-50. PMID 14744442.
Lopez R. - Urban sprawl and risk for being overweight or obese. Am J Publ Health 2004;94:1574-9. PMID 15333317.
Mokdad AH, Marks JS, Stroup DF, Gerberding JL. - Actual causes of death in the United States, 2000. JAMA 2004;291:1238-45. PMID 15010446
Roberts SB, Savage J, Coward WA, Chew B, Lucas A. - Energy expenditure and intake in infants born to lean and overweight mothers. N Engl J Med 1988;318:461-6. PMID 3340127
Ross JG, Pate RR. - The National Children and Youth Fitness Study II: A summary of findings. J Phys Educ Recr Dance 1987;58:51-6.
Tillotson JE. - America's Obesity: Conflicting Public Policies, Industrial Economic Development, and Unintended Human Consequences. Annu Rev Nutr 2004;24:617-43. PMID 15189134
Vangipuram SD, Sheele J, Atkinson RL, Holland TC, Dhurandhar NV. - A human adenovirus enhances preadipocyte differentiation. Obes Res 2004;12:770-7. PMID 15166297.
Wolf MC, Cohen KR, Rosenfeld JG. - School-based interventions for obesity: Current approaches and future prospects. Psychology in the Schools 1985;22:187-200.
NHANES: -Trends in intake in energy and macronutrients 1971-2000 http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5304a3.htm
Nederlandse Obesitasferiening
kennissintrum oergewicht Nederlân

↑ (in) Sifers kome út in rapport publisearre troch de europeeske Kommisje en de OECD. OECD - "Health at a Glance: Europe 2010", OECD Publishing 2010. ISBN 978-92-64-09031-6 (PDF).

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Obesity fan Wikimedia Commons.

[OECD-1] (in) Sifers kome út in rapport publisearre troch de europeeske Kommisje en de OECD. OECD - "Health at a Glance: Europe 2010", OECD Publishing 2010. ISBN 978-92-64-09031-6 (PDF).

[1]