Besjoch de boarne foar Nobelpriis foar de Skiekunde

{{Stobbe|skiekunde}}{{Priis
| ôfbylding                    = 
| ôfbyldingstekst              = 
| ôfbyldingsbreedte            = 
| namme                        = <span style="color:white;">Nobelpriis foar de Skiekunde</span>
| histoaryske namme            = 
| nasjonaliteit                = {{SWEnasj}}
| útrikt foar                  = Utstekkende bydragen yn de skiekunde
| útrikt troch                 = [[Sweedske Akademy fan Wittenskippen]]
| frekwinsje                   = Jierliks
| datum                        = 
| plak                         = [[Stockholm]], {{SWEf}}
| ynsteld                      = [[1901]]
| 1e útrikking                 = 
| opheft                       = 
| webside                      = 
}}
List mei winners fan de '''[[Nobelpriis]] foar de [[Skiekunde]]''' fan [[1901]] ôf. De priis is by testamint yn it libben roppen troch [[Alfred Bernhard Nobel|Alfred Nobel]]. 

{| width=70%
| width=50% align=left valign=top |
{| class="wikitable"
|-
! Jier 
! Persoan(en) 
! Opmerking
|-
|[[2023]]
|{{Flagge TN}} [[Moungi Bawendi]],<br>{{Flagge US}} [[Louis Brus]],<br>{{Flagge RU}} [[Alexei Ekimov]]
|"Foar de ûntdekking en syntese fan kwantumdots."
|-
|[[2022]]
|{{Flagge US}} [[Carolyn Bertozzi]],<br>{{Flagge DK}} [[Morten Meldal]],<br>{{Flagge US}} [[Karl Barry Sharpless]]
|"Foar de ûntwikkeling fan klikgemy en bio-ortogonale gemy."
|-
|[[2021]]
|{{Flagge DE}} [[Benjamin List]],<br>{{Flagge GB}} [[David MacMillan]]
|"Foar it ûntwikkeljen fan asymmetryske katalyze."
|-
|[[2020]]
|{{Flagge FR}} [[Emmanuelle Charpentier|E. Charpentier]],<br>{{Flagge US}} [[Jennifer Doudna]]
|"Foar it ûntwikkeljen fan in metoade om it genoom te feroarjen."
|-
|[[2019]]
|{{Flagge US}} [[John B. Goodenough]],<br>{{Flagge GB}} [[M. Stanley Whittingham]],<br>{{Flagge JP}} [[Akira Yoshino]]
|"Foar de ûntwikkeling fan [[Lithium-ion-akku|lithium-ionbatterijen]]."
|-
|[[2018]]
|{{Flagge US}} [[Frances Arnold]],<br>{{Flagge GB}} [[Gregory Winter]],<br>{{Flagge US}} [[George Smith (skiekundige)|George P. Smith]]
|"Foar de earste kontrolearre evolúsje fan aaiwiten,<br>dêr't nije medisinen mei makke wurde kinne."
|-
|[[2017]]
|{{Flagge CH}} [[Jacques Dubochet]],<br>{{Flagge DE}} [[Joachim Frank]],<br>{{Flagge GB}} [[Richard Henderson]]
|"Foar de ûntwikkeling fan de cryo-elektroanemikroskopy,<br>dêr't yn hege resolúsje de struktuer mei bepaald wurde kin fan biomolekulen yn oplossing."
|-
|[[2016]]
|{{Flagge FR}} [[Jean-Pierre Sauvage]],<br>{{Flagge GB}} [[Fraser Stoddart]],<br>{{Flagge NL}} [[Ben Feringa]]
|"Foar it ûntwerp en de syntese fan molekulêre masines."
|-
|[[2015]]
|{{Flagge SE}} [[Tomas Lindahl]],<br>{{Flagge US}} [[Paul Modrich]],<br>{{Flagge TR}} [[Aziz Sancar]]
|"Foar harren meganyske stúdzjes fan [[DNA|DNA-reparaasje]]."
|-
|[[2014]]
|{{Flagge US}} [[Eric Betzig]],<br>{{Flagge DE}} [[Stefan Hell]],<br>{{Flagge US}} [[William Moerner]]
|"Foar de ûntwikkeling fan superresolúsje fluoressinsjemikroskopy."
|-
|[[2013]]
|{{Flagge US}} [[Martin Karplus]],<br>{{Flagge IL}} [[Michael Levitt]],<br>{{Flagge IL}} [[Arieh Warshel]]
|"Foar de ûntwikkeling fan multyskaalmodellen foar komplekse gemyske systemen."
|-
| [[2012]]
| {{Flagge US}} [[Brian Kobilka]],<br>{{Flagge US}} [[Robert Lefkowitz]]
| "Foar de stúdzje nei G-proteïnekeppele reseptor."
|-
| [[2011]] 
| {{Flagge IL}} [[Daniel Shechtman]]
| Foar de ûntdekking fan kwasikristallen.
|-
| [[2010]] 
| {{Flagge US}} [[Richard Heck|Richard F. Heck]],<br>{{Flagge JP}} [[Ei-ichi Negishi]],<br>{{Flagge JP}} [[Akira Suzuki]]
| 
|-
| [[2009]] 
| {{Flagge US}} [[Venkatraman Ramakrishnan|V. Ramakrishnan]],<br>{{Flagge US}} [[Thomas Steitz|Thomas A. Steitz]],<br>{{Flagge IL}} [[Ada Yonath]]
| 
|-
| [[2008]] 
| {{Flagge JP}} [[Osamu Shimomura]],<br>{{Flagge US}} [[Martin Chalfie]],<br>{{Flagge US}} [[Roger Tsien]]
| 
|-
| [[2007]]
| {{Flagge DE}} [[Gerhard Ertl]]
| "Foar syn stúdzjes nei gemyske prosessen op fêste oerflakken."
|-
| [[2006]]
| {{Flagge US}} [[Roger Kornberg|Roger D. Kornberg]]
| 
|-
| [[2005]]
| {{Flagge FR}} [[Yves Chauvin]],<br>{{Flagge US}} [[Robert Grubbs|Robert H. Grubbs]],<br>{{Flagge US}} [[Richard Schrock|Richard R. Schrock]]
| 
|-
| [[2004]]
| {{Flagge IL}} [[Aaron Ciechanover]],<br>{{Flagge IL}} [[Avram Hershko]],<br>{{Flagge US}} [[Irwin Rose]]
| Foar harren ûntdekking fan de rol fan ubiquitine by de aaiwyt degradaasje.
|-
| [[2003]]
| {{Flagge US}} [[Peter Agre]],<br>{{Flagge US}} [[Roderick MacKinnon]]
| 
|-
| [[2002]]
| {{Flagge CH}} [[Kurt Wüthrich]],<br>{{Flagge US}} [[John Fenn|John B. Fenn]],<br>{{Flagge JP}} [[Koichi Tanaka]]
| 
|-
| rowspan="2"|[[2001]]
| {{Flagge US}} [[William Standish Knowles|William Knowles]],<br>{{Flagge JP}} [[Ryoji Noyori]]
| "Foar harren ferrjochtingen op it mêd fan chiraal katalysearre hydrogeneringsreaksjes."
|-
| {{Flagge US}} [[Karl Barry Sharpless|Barry Sharpless]]
| Foar syn ferrjochtingen op it mêd fan chiraal katalysearre oksigraasjereaksjes.
|-
| [[2000]]
| {{Flagge US}} [[Alan Heeger|Alan J Heeger]],<br>{{Flagge NZ}} [[Alan MacDarmid|Alan G MacDiarmid]],<br>{{Flagge JP}} [[Hideki Shirakawa]]
| 
|-
| [[1999]]
| {{Flagge EG}} [[Ahmed Zewail|Ahmed H. Zewail]]
| 
|-
| rowspan="2"|[[1998]]
| {{Flagge US}} [[Walter Kohn]]
| "Foar syn ûntwikkeling fan de tichtheidsfunksjonaalteory (DFT)."
|-
|{{Flagge GB}}[[John Pople|John A. Pople]]
|"Foar syn ûntwikkeling fan emosjonele metoaden yn de kwantumgemy."
|-
| rowspan="2"| [[1997]]
| {{Flagge US}} [[Paul D. Boyer|Paul Boyer]],<br>{{Flagge GB}} [[John E. Walker|John Walker]]
| Foar harren ferklearring fan it enzymatyske meganisme by de syntese fan [[Adenosinetrifosfaat|ATP]].
|-
| {{Flagge DK}} [[Jens Christian Skou|Jens C. Skou]]
| "Foar syn ûntdekking fan it iontransportenzym [[ATPase|Na+K+-ATPase]]."
|-
| [[1996]]
| {{Flagge US}} [[Robert Curl]],<br>{{Flagge GB}} [[Harold Kroto]],<br>{{Flagge US}} [[Richard Smalley]]
| 
|-
| [[1995]]
| {{Flagge NL}} [[Paul Crutzen]],<br>{{Flagge MX}} [[Mario J. Molina]],<br>{{Flagge US}} [[Frank Sherwood Rowland|Frank S. Rowland]]
| Foar har ferrjochtingen op it mêd fan de atmosfeargemy, yn it bysûnder it [[Gat yn 'e ozonlaach|ozongat]].
|-
| [[1994]]
| {{Flagge US}} [[George Andrew Olah|George A. Olah]]
| 
|-
| [[1993]]
| {{Flagge US}} [[Kary Mullis]],<br>{{Flagge CA}} [[Michael Smith (skiekundige)|Michael Smith]]
| 
|-
| [[1992]]
| {{Flagge US}} [[Rudolph A. Marcus|Rudolph Marcus]]
| 
|-
| [[1991]]
| {{Flagge CH}} [[Richard R. Ernst|Richard Ernst]]
| 
|-
| [[1990]]
| {{Flagge US}} [[Elias James Corey]]
| 
|-
| [[1989]]
| [[Sidney Altman]],<br>[[Thomas Cech]]
| 
|-
| [[1988]]
| [[Johann Deisenhofer]],<br>[[Robert Huber]],<br>[[Hartmut Michel]]
| 
|-
| [[1987]]
| [[Donald Cram]],<br>[[Jean-Marie Lehn]],<br>[[Charles J. Pedersen]]
| 
|-
| [[1986]]
| [[Dudley R. Herschbach]],<br>[[Yuan Lee]],<br>[[John Polanyi]]
| 
|-
| [[1985]]
| [[Herbert A. Hauptman]],<br>[[Jerome Karle]]
| 
|-
| [[1984]]
| [[Robert Bruce Merrifield]]
| 
|-
| [[1983]]
| [[Henry Taube]]
| 
|-
| [[1982]]
| [[Aaron Klug]]
| 
|-
| [[1981]]
| [[Kenichi Fukui]],<br>[[Roald Hoffmann]]
| 
|-
| [[1980]]
| [[Paul Berg]],<br>[[Walter Gilbert]],<br>[[Frederick Sanger]]
| 
|-
| [[1979]]
| [[Herbert Brown]],<br>[[Georg Wittig]]
| 
|-
| [[1978]]
| [[Peter Mitchell (biogemikus)|Peter Mitchell]]
| 
|-
| [[1977]]
| [[Ilya Prigogine]]
| 
|-
| [[1976]]
| [[William Lipscomb]]
| 
|-
| rowspan="2"|[[1975]]
| {{Flagge GB}} [[John Cornforth]]
| "Foar syn ferrjochtingen op it mêd fan de stereochemy fan enzymkatalysearre reaksjes."
|-
|{{Flagge HR}} [[Vladimir Prelog]]
| "Foar syn ûndersyk nei de stereochemy fan organyske molekulen en reaksjes."
|-
| [[1974]]
| [[Paul Flory]]
| 
|-
| [[1973]]
| {{Flagge DE}} [[Ernst Otto Fischer]],<br>{{Flagge GB}} [[Geoffrey Wilkinson]]
| "Foar harren fertsjinsten op it mêd fan de gemy fan de organometaalferbiningen."
|-
| rowspan="2"|[[1972]]
| {{Flagge US}}[[Christian Anfinsenn]]
| "Foar syn fertsjinsten op it mêd fan de ribonuclease."
|-
|{{Flagge US}} [[Stanford Moore]],<br>{{Flagge US}} [[William Stein]]
| "Foar harren bydragen oan it begryp<br>fan de link tusken de gemyske struktuer<br>en de katalytyske aktiviteit fan ribonuclease."
|-
| [[1971]]
| [[Gerhard Herzberg]]
| 
|-
| [[1970]]
| {{Flagge AR}} [[Luis Federico Leloir]]
| "Foar syn ûntdekking fan sûkernucleotiden en har rol yn de biosynteze fan [[Koalhydraat|koalhydraten]]."
|-
| [[1969]]
| [[Derek Barton]],<br>[[Odd Hassel]]
| 
|-
| [[1968]]
| [[Lars Onsager]]
| 
|-
| [[1967]]
| [[Manfred Eigen]],<br>[[Ronald George Wreyford Norrish|R. G. W. Norrish]],<br>[[George Porter]]
| 
|-
| [[1966]]
| [[Robert Mulliken]]
| 
|-
| [[1965]]
| [[Robert Burns Woodward]]
| 
|-
| [[1964]]
| [[Dorothy Crowfoot Hodgkin]]
| 
|-
| [[1963]]
| [[Karl Ziegler]],<br>[[Giulio Natta]]
| 
|-
| [[1962]]
| [[Max Ferdinand Perutz]],<br>[[John Cowdery Kendrew]]
| 
|-
| [[1961]]
| [[Melvin Calvin]]
| 
|-
| [[1959]]
| [[Jaroslav Heyrovsky]]
| 
|-
| [[1958]]
| [[Frederick Sanger]]
| 
|-
| [[1957]]
| [[Alexander Todd]]
| 
|-
| [[1956]]
| {{Flagge GB}} [[Cyril Norman Hinshelwood]],<br>{{Flagge SU}} [[Nikolaj Semjonov]]
| 
|-
| [[1955]]
| [[Vincent du Vigneaud]]
| 
|-
| [[1954]]
| [[Linus Pauling]]
| 
|-
| [[1953]]
| [[Hermann Staudinger]]
| 
|-
| [[1952]]
| [[Archer John Porter Martin|A.J. Porter Martin]],<br>[[Richard Laurence Millington Synge|R.L. Millington Synge]]
| 
|-
| [[1951]]
| [[Edwin McMillan]],<br>[[Glenn Theodore Seaborg]]
| 
|-
| [[1950]]
| [[Otto Diels]],<br>[[Kurt Alder]]
| 
|-
| [[1949]]
| [[William Giauque]]
| 
|-
| [[1948]]
| [[Arne Tiselius]]
| 
|-
| [[1947]]
| [[Robert Robinson]]
| 
|-
| rowspan="2"|[[1946]]
| {{Flagge US}} [[James Batcheller Sumner]]
| "Foar syn ûntdekking dat ensimen kristallisearje kinne."
|-
|{{Flagge US}} [[John Howard Northrop]],<br>{{Flagge US}} [[Wendell Meredith Stanley]]
| "Foar it klearmeitsjen fan ensymen en firusaaiwiten yn in suvere foarm."
|-
| [[1945]]
| [[Artturi Ilmari Virtanen]]
| 
|-
| [[1944]]
| [[Otto Hahn]]
| 
|-
| [[1943]]
| [[George de Hevesy]]
| 
|-
| [[1939]]
| [[Adolf Butenandt]] <small>''(wegere)''</small>,<br>[[Leopold Ruzicka]]
| 
|-
| [[1938]]
| [[Richard Kuhn]] <small>''(wegere)''</small>
| 
|-
| rowspan="2"|[[1937]]
| {{Flagge GB}} [[Walter Haworth]]
| Foar syn fertsjinsten op it mêd fan de [[Koalhydraat|koalhydraten]] en [[Askorbinesoer|fitamine C]].
|-
|{{Flagge CH}} [[Paul Karrer]]
|Foar syn fertsjinsten op it mêd fan de [[Karotenoïde|karotenoïden]], [[Flavine|flavinen]], [[Retinol|fitamine A]] en [[Riboflavine|fitamine B2]].
|-
| [[1936]]
| {{Flagge NL}} [[Peter Debye]]
| 
|-
| [[1935]]
| {{Flagge FR}} [[Frédéric Joliot-Curie]],<br>{{Flagge FR}} [[Irène Joliot-Curie]]
| "Foar harren synteze fan nije radio-aktive eleminten."
|-
| [[1934]]
| [[Harold Urey]]
| 
|-
| [[1932]]
| [[Irving Langmuir]]
| 
|-
| [[1931]]
| [[Carl Bosch]],<br>[[Friedrich Bergius]]
| 
|-
| [[1930]]
| {{Flagge DE}} [[Hans Fischer]]
| "Foar syn ûndersyk nei heemferbiningen en [[glorofyl]]."
|-
| [[1929]]
| [[Arthur Harden]],<br>[[Hans von Euler-Chelpin]]
| 
|-
| [[1928]]
| [[Adolf Windaus]]
| 
|-
| [[1927]]
| [[Heinrich Otto Wieland]]
| 
|-
| [[1926]]
| [[Theodor Svedberg]]
| 
|-
| [[1925]]
| [[Richard Adolf Zsigmondy]]
| 
|-
| [[1923]]
| [[Fritz Pregl]]
| 
|-
| [[1922]]
| [[Francis William Aston]]
| 
|-
| [[1921]]
| [[Frederick Soddy]]
| 
|-
| [[1920]]
| [[Walther Nernst]]
| 
|-
| [[1918]]
| [[Fritz Haber]]
| 
|-
| [[1915]]
| [[Richard Willstätter]]
| 
|-
| [[1914]]
| [[Theodore William Richards]]
| 
|-
| [[1913]]
| [[Alfred Werner]]
| 
|-
| rowspan="2"|[[1912]]
| {{Flagge FR}} [[Victor Grignard]]
|"Foar syn ûntdekking fan it Grignard-reagens<br>en de byhearrende Grignard-reaksje."
|-
|{{Flagge FR}} [[Paul Sabatier]]
|"Foar syn metoade foar it hydrogearjen fan organyske ferbiningen."
|-
| [[1911]]
| {{Flagge PL}} [[Maria Curie-Skłodowska]]
| "Foar har ûntdekking fan [[radium]] en [[polonium]]<br>en foar har stúdzje nei de aard en gearstalling<br>fan dizze opmerklike eleminten."
|-
| [[1910]]
| [[Otto Wallach]]
| 
|-
| [[1909]]
| [[Wilhelm Ostwald]]
| 
|-
| [[1908]]
| {{Flagge NZ}} [[Ernest Rutherford]]
| "Foar syn ûndersyk nei it útinoarfallen fan eleminten<br>en de gemy fan radio-aktive stoffen."
|-
| [[1907]]
| [[Eduard Buchner]]
| 
|-
| [[1906]]
| [[Henri Moissan]]
| 
|-
| [[1905]]
| {{Flagge DE}} [[Adolf von Baeyer]]
| "Foar syn wurk op it mêd fan organyske ferven en aromatyske ferbiningen."
|-
| [[1904]]
| {{Flagge GB}} [[William Ramsay]]
| "Foar syn ûntdekking fan de edelgassen yn loft."
|-
| [[1903]]
| {{Flagge SE}} [[Svante Arrhenius]]
| 
|-
| [[1902]]
| {{Flagge DE}} [[Hermann Emil Fischer]]
| "Foar syn wurk op it mêd fan de syntese fan [[sûker]] en [[purine]]."
|-
| [[1901]]
| {{Flagge NL}} [[Jacobus Henricus van 't Hoff]]
|"Foar syn ûntdekking fan de wetten fan gemyske lykwichten<br>en osmotyske wearde yn oplossings."
|}
|}

{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
* http://www.nobel.se/chemistry/laureates/index.html
}}

{{Navigaasje Nobelpriis}}

[[Kategory:Nobelpriis|Skiekunde]]
[[Kategory:Sweedske wittenskipspriis]]
[[Kategory:Priis of ûnderskieding ynsteld yn 1901]]