Besjoch de boarne foar Nes (It Hearrenfean)

{{Universele ynfoboks stêd
| namme                       = 
| ôfbylding                   = 20181005 Watertoren1 van Nes.jpg
| ôfbyldingsbreedte           = 260
| ôfbyldingstekst             = ''Wettertoer''
| wapen                       = [[Ofbyld:Nes-Boarnsterhim vlag.svg|border|100px]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Ofbyld:Nes (Heerenveen) wapen.svg|60px]]
| ynwennertal                 = {{Statistyk wenplak Fryslân ynwenners|Nes (It Hearrenfean)}} <small>({{Statistyk wenplak Fryslân ynwenners|TXT=Year}})</small><ref>https://opendata.cbs.nl/statline</ref>
| oerflak                     = 8,43 km², wêrfan <br> - lân: 7,87 km² <br> - wetter 0,56 km² 
| befolkingstichtens          = 132 ynw./km²
| stêdekloft                  = 
| hichte                      =
| lân                         = {{Flagge NL}} [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = Provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid 2      = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Heerenveen flag.svg|border|20px]] [[It Hearrenfean (gemeente)|It Hearrenfean]]
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| boargemaster                = 
| stedsyndieling              = 
| stifting                    = 
| postkoade                   = 
| tiidsône                    = [[UTC]] +1
| simmertiid                  = UTC +2
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|53_03_13.1_N_5_51_03.4_E_scale:12500_type:landmark_region:NL|53° 03' N 5° 51' E}}    
| webside                     = [https://akkrum.net/ Side Akkrum-Nes]
| ôfbylding2                  = Akkrum-OpenTopo.jpg
| ôfbyldingstekst2            = ''Kaart fan Akkrum-Nes''
| ôfbylding3                  = 
| ôfbyldingstekst3            = 
| mapname                     = Fryslân   
| lat_deg                     = 53   
| lat_min                     = 03
| lat_sec                     = 13.1
| lat_dir                     = N
| lon_deg                     = 5
| lon_min                     = 51
| lon_sec                     = 03.4
| lon_dir                     = E
}}
'''Nes''' is ien fan de [[doarp]]en yn 'e gemeente [[It Hearrenfean (gemeente)|It Hearrenfean]]. It doarp leit mei de bebouwing oan Akkrum, sadat meast sprutsen wurdt oer ''Akkrum-Nes''. It doarp leit op it plak dêr't de [[Nesker Sylroede]] op de [[Boarn]] útkomt. De namme, dy't yn [[1243]] foar it earst neamd wurdt, hat it krigen fan de punt lân tusken dizze twa wetters. Under it doarp falle ek de buorskippen [[Bokkum]], [[Burstum]], [[Pean]] en [[Soarremoarre]].

It doarp hat {{Statistyk wenplak Fryslân ynwenners|Nes (It Hearrenfean)}} <small>({{Statistyk wenplak Fryslân ynwenners|TXT=Year}})</small><ref>https://opendata.cbs.nl/statline</ref> ynwenners.

== Skiednis ==
[[Ofbyld:Nes (It Hearrenfean), ruïne konvint fan Nes.jpg|left|thumb|''De ruïne fan it konvint fan Nes yn 1722'']]
Nes is ûntstien op in [[terp]] oan de noardkant fan de [[Boarn]], eastlik fan de [[Nesker Sylroede]]. Op dy terp stie fan [[1228]] oant [[1580]] it [[Nesker Konvint]], in kommanderij fan de [[Dútske Oarder]]. Nei de ynfiering fan de [[reformaasje]] ferfoel it gebou. Yn de [[18e iuw]] wie dat sa slim wurden dat men om 1800 hinne de klok oerbrocht nei in apart klokhús. Op de terp binne no allinnich noch it klokhús en it tsjerkhôf oer.

Oant yn de [[19e iuw]] lei it grutste part fan it doarp yn de hoeke tusken Boarn en Sylroede westlik fan de terp by de Neskersyl. Akkrum en Nes leine oarspronklik likernôch oardel kilometer fan inoar ôf. Yn de [[20e iuw]] hat der in grutte útwreiding west oan de súdkant fan de Boarn en oan it begjin fan de [[21e iuw]] is oan de westkant fan de Sylroede de grutte útwreiding [[Boarnstee]] byboud. Tsjintwurdich is der gjin iepen romte mear tusken Nes en Akkrum.

Oant de [[gemeentlike weryndieling]] fan [[1984]] hearde Nes by de eardere gemeente [[Utingeradiel]]. Dêrnei makke it plak diel út fan de gemeente [[Boarnsterhim]] en sûnt 2014 fan de gemeente It Hearrenfean.   

== Mienskip ==
Nes docht in soad yn 'e mande mei it westlik oangrinzgjende doarp Akkrum en hat sûnt 1950 in mienskiplik [https://www.akkrum-nes.nl/nw-31320-1 doarpsbelang]. Nes en Akkrum hawwe ek in mienskiplike Mulfyfunksjonele Akkomodaasje. Sûnt 2019 hat it doarp mei Akkrum in [https://doarpskeamerakkrumnes.nl/ doarpskeamer]. 

=== Tsjerke ===
* [https://www.pgakkrum.nl/ PKN Nes-Akkrum]   

=== Skoalle ===
[[Ofbyld:2023 Multyfunksjonele Akkomodaasje en brede skoalle Nes-Akkrum.jpg|thumb|260px|''MFA Akkrum-Nes'']]
* [https://www.hasperschool.nl/ Protestantsk-kristlike basisskoalle dûmny Hasper]
* [https://www.obsakkrum.nl/nl Iepenbiere basisskoalle Akkrum]

=== Ferienings ===
It ferieningslibben fan Nes is mienskiplik mei Akkrum.
{|
|valign=top|
* [[De Swiepers|Badmintonferiening De Swiepers]]
* [https://www.facebook.com/Fugelwacht-Akkrum-232844380498063/ Fûgelwacht Akkrum] 
* [[Fuotbalferiening Akkrum]]
* [[Hercules (gymnastykferiening)|Gymnastykferiening  Hercules]] 
* [https://www.akkrumaldennij.nl/|Histoaryske feriening Akkrum Ald en Nij]
* [[Iisklup Foarút (Akkrum)|Iisklub Foarút]] 
|valign=top|
* [https://uskeatsen.nl/ Keatsferiening Akkrum-Nes]
* [[Muzykferiening De Harmony]] 
* [[De Kromme Knilles|Shantykoar De Kromme Knilles]] 
* [https://www.tvakkrum.nl/ Tennisferiening Akkrum]
* [https://www.awseendracht.nl/ Wettersportferiening Iendracht]
|}
=== Befolkingsferrin ===
{| class="wikitable" style="width:450px"
|-
! style="text-align:left;"| Jier || 1840 || 1913 || 1954 || 1959 || 1964 || 1969 || 1973 || 1999  
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left;"| '''Ynwenners''' || 98 || 198 || 205 || 195 || 202 || 168  || 163 || 199
|-
! style="text-align:left;"| Jier || 2002 || 2005 || 2010 || 2015 || 2020
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left;"| '''Ynwenners''' || 575 || 1000 || 1107 || 1086 || 1060
|}
(''<small>Boarnen: 1840: [https://www.plaatsengids.nl/nes-akkrum Plaatsengids.nl]; 2015 en 2020: [https://allecijfers.nl/woonplaats/nes-heerenveen/ Alle Cijfers]</small>'')

== Ferbinings ==
Nes leit oan de âlde [[Leppedyk (dyk)|Leppedyk]] en de [[A32]], dêr't it lykwols allinnich oer de [[N392]] ferbining mei hat. De A32 giet hjir ûnder it [[Leppe-akwadukt]] troch om't ek de [[Boarn]] troch Nes rint. Dy rivier komt út it easten fan [[Aldeboarn]] en rint nei it westen nei Akkrum. Yn it doarp giet fan de Boarn de [[Nesker Sylroede]] troch de [[Neskersyl]] nei it noarden, nei de [[Peanster Ie]] en fierder nei [[Grou (wetter)|Grou]].

== Ferskaat ==
[[Ofbyld:20140530 Klokkenstoel kerkhof Nes (Akkrum) Fr NL (2).jpg|thumb|260px|''Klokkestoel'']]
* Op it begraafplak stiet ien fan de [[klokkestuollen yn Fryslân]].
* De [[wettertoer]] fan Nes is in markant beaken yn it lânskip fan Mid-Fryslân. 
* Oer it wetter komt troch Nes de lange [[Turfrûte]]. Oer lân is it doarp ûnderdiel fan it [[Jabikspaad]].

== Strjitten ==
* [[Burstum]]'' - 
* [[Bokkum]]erwâl'' - 
* [[Burdine]]wei'' - Burdine is in âlde namme foar de Boarn
* ''De Harhammer'' - Meidat de nije wenwyk Boarnstee (Nes) yn 1994 oanlein wie, moasten de strjitten ek nammen hawwe. Foarhinne bestie dit gebiet hielendal út lân, fandêr nammen dy't te krijen hawwe mei lân en de bewurking dêrfan. It lân moast bewarre wurde yn de nammen fan de strjitten. Bygelyks de Reak, de Harhammer, de Strikel, ensfh. In harhammer is in stik ark dat brûkt waard by it skerp meitsjen fan de seine. Troch de seine op it harspit te lizzen en dan mei de harhammer op de seine te slaan, wurdt dy wer skerp makke. 
* ''De Harke'' - 
* ''Jogchum Jacobswei - it stikje dat rint fan de Sodumerdyk nei de pleats fan de famylje Snoek oan de Sylroede en Bokkumermar (Miny camping Mar-Sicht, oan de Sodumerdyk 7). Jogchum Jacob Snoek (1946-2000) wie de man fan Saapke Snoek en ferstoar op jonge leeftiid (53 jier). De famylje hat miend it dykje nei de pleats de “Jogchum Jacobswei” te neamen mei in strjitnammeboerdsje. Boargemaster Ype Dijkstra fan gemeente [[Boarnsterhim]] hat dit offisjeel ûntbleate.
* ''De Iperen Poarte'' - Hearde earder by de by de Kleasterwei. Neidat bewenner Fedde Walstra syn pleats ôfbrekke liet en de grûn, neist syn eigen part, yn trije parten te keap oanbea, wiene dêr dus in fjouwertal wenten en is dit strjitsje de 'Iperen Poarte' wurden. Op dit plak hat lang in pleats stien fan de famylje Wiersma. Letter siet skoansoan Fedde Walstra op de pleats. By de pleats stienen twa beammen (Ipen). Dizze twa beammen binne doe't se noch lyts wienen mei elkoar ferweefd, sadat it in soarte fan poarte wurden is. Letter, yn de Twadde Wrâldoarloch, is de poarte kapt foar brânhout. 
* ''De Oper'' - 
* ''De Opstekker''
* ''De Reak'' - 
* ''De [[Rolpeal (peal)|Rolpeal]]'' - Mei de oanlis fan de nije wenwyk [[Boarnstee]] yn 1994.  De Rolpeal rint fan de Syl oant krekt oer de brêge dy 't oer de Sylroede leit. Dêr hâldt er ek al wer op. Eins wennet allinnich it hûs links (eartiids wie dit N.S.A, Nijdam Schaaten Akkrum) oer de brêge oan de Rolpeal. De Rolpeal stiet oan it wetter, en hat te krijen mei de eardere skipfeart. Tink dêrby oan de trekskûten. Dy moasten hjir de bocht om fan de Sylroede nei de Boarn. In rolpeal, ek wol draaipeal of jaachpeal neamd is in peal dy 't brûkt waard as helpmiddel by it jagen of lûken fan skippen. Dêrby waard it skip lutsen troch in mins of in hynder at oer it jaachpaad rûn. It tou gie dan lâns de rôle op de rolpeal, sadat men makliker de bocht om koe, s6under de wâl yn te farren.
* ''De [[Seine (ark)|Seine]]'' - [[seine (ark)|seine]], boere-ark
* ''De Strikel'' - om de seine mei te skerpjen
* ''De Syl'' - it koarte stikje dyk dat fan de Kleasterwei yn Nes nei de wipbrêge yn de Grousterdyk rint, krige de namme “De Syl” omdat hjir eartiids de Neskersyl lei, dêr't ek it Nesker Konvint de soarch oer droech. <ref>Toponymy fan Akkrum en Nes fan Merten Bakker. 1982)</ref>
* ''De Tiempeal'' - 
* ''De Wurdze'' -
* ''It Harspit'' - [[harspit]] om de seine op te lizzen en mei de harhammer rjocht sadat in tinne râne ûntstiet dy't flymskerp is
* ''It Swee'' - as it gers meand is, leit it yn in swee op it lân
* ''Kleasterwei'' - kleaster it [[Nesker Konvint]]
* ''[[Pean]]'' - 
* ''[[Soarremoarre]]''
* ''Sodumerdyk'' - Eartiids rûn der in fuotpaad fan Nes en ien fan Jirnswâlde nei Soarremoarre of sa't de Akkrumers meastal sizze: Soadum. De grintwei dy't dêr letter kaam waard dan ek meastentiids de Sodumerdyk neamd. Mei de ruilverkaveling fan it Swettegebiet is dedyk trochbrutsen nei e oare diken dêr en hat SoarreMoarre better ferbining mei it easten fan de provinsje krigen.
* ''Sylroedepaad'' - [[sylroede]] <ref>[https://www.aldennijakkrum.nl/ Ald en Nij Akkrum]</ref>

== Sjoch ek ==
* [[Fryske doarpen]]
{{Boarnen|boarnefernijing=
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Nes, Heerenveen|Nes (It Hearrenfean)}}
}}
{{koördinaten|53_3_11_N_5_50_53_E_type:city_zoom:14_region:NL|53° 3' NB, 5° 51' EL}}

{{GemeenteItHearrenfean}}
[[Kategory:Nes (It Hearrenfean)| ]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Utingeradiel]]
[[Kategory:Doarp of stêd yn Boarnsterhim]] 
[[Kategory:Doarp of stêd yn It Hearrenfean (gemeente)]]