Besjoch de boarne foar Modern heidendom

{{Ynfoboks libbensbeskôging
| namme                 = modern heidendom
| ôfbylding             = Druids celebrating at Stonehenge (1).png
| ôfbyldingsbreedte     = 
| ôfbyldingstekst       = In groep [[neodruïdisme|moderne druïden]] risselwearret foar in seremoanje te [[Stonehenge]], yn súdlik [[Ingelân]].
| teïsme                = [[polyteïsme]]
| type                  = [[heidendom]]
| subtype               = 
| heart ta              = 
| streaming             = 
| moderne foarm         = 
| ûntstean              = fan [[19e iuw]] ôf
| ûntstien út           = 
| basearre op           = [[heidendom|oarspronklik heidendom]]
| stifter               = ferskate
| oanhing               = 5,4 miljoen <small>(2015)</small>
| fersprieding          = [[Jeropa]], [[Noard-Amearika]], <br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Australaazje|Austraalje en Nij-Seelân]]
| wrâldsintrum          = 
| mytology              = ferskate
| hillige tekst         = ferskate
| hillige taal          = gjint
| hillich plak          = ferskate
| symboal               = ferskate
| subgroepen            = sjoch [[#Underskate religyen|hjirre]]
| webside               = 
}}
It '''modern heidendom''' of '''Westersk heidendom''', ek wol '''kontemporên heidendom''', '''hjoeddeistich heidendom''' of '''neopaganisme''' neamd, is in oerkoepeljende term foar alle ûnderskate tsjintwurdige [[godstsjinst]]en yn 'e Westerske wrâld dy't weromgripe (of sizze werom te gripen) op 'e pre[[kristendom|kristlike]], [[heidendom|heidenske]] leauwensoertsjûgings fan [[Jeropa]], it [[Heine Easten]] en in grut part fan 'e eardere [[Sovjet-Uny]]. Dy religyen foarmje in grut ferskaat en komme inkeld yn 'e meast algemiene sin mei-inoar oerien. It modern heidendom is wol omskreaun as "in synteze fan histoaryske ynspiraasje en hjoeddeistige kreätiviteit", en de oanhingers fan 'e religyen dy't derta rekkene wurde, stypje yn ferskillende mjitte op prekristlike [[folkloare|folkloristyske]] en [[etnografy]]ske boarnen.

==Etymology==
De term "heidendom" (fan [[Aldfrysk]] ''hēthin'') wie eartiids in oantsjutting foar alle godstsjinsten dy't bûten de [[joadendom|joadsk]]-[[kristendom|kristlike]] kontekst foelen, soms mei útsûndering fan 'e [[islaam]] fanwegen it leauwen yn ien en deselde [[God]]. It [[Germaanske talen|Germaanske]] wurd "heiden" is ôflaat fan "[[heide]]", en hat nei alle gedachten fan oarsprong "heidebewenner" betsjut, d.w.s. immen fan 'e ûnbewurke grûn, in barbaar dus. It [[Latyn]]ske ''paganus'' (ferlykje ''pagan'', dat yn it [[Ingelsk]] bestiet njonken ''heathen'') betsjutte oarspronklik "plattelânsbewenner", in ôfspegeling fan 'e iere fersprieding fan it kristendom, dat yn 't earstoan benammen oanhing yn 'e stêden hie.

Hjoed de dei hjitte grutte religyen lykas it [[hindoeïsme]] en it [[boedisme]] yn it kristlike spraakgebrûk net mear "heidenske", mar "net-kristlike" godstsjinsten, om't de oantsjutting "heidensk" tsjintwurdich oer it algemien as denigrearjend of lytsachtsjend ûnderfûn wurdt en men (alteast yn guon fermiddens) ta de konklúzje kommen is dat alle wrâldgodstsjinsten op in beskate manear in iepenbiering fan God oerbringe. Ut in selde nij respekt komt de term "net-leauwenden" foar [[ateïsme|ateïsten]] fuort, dy't yn it ferline ek "heidens" neamd waarden.
[[File:Zemaiciu_Alka_(Samogitian_Alka).jpg|left|thumb|250px|In yn eare hersteld [[moderne Litouske heidendom|Litousk heidensk]] hillichdom by it [[Litouwen|Litouske]] [[Šventoji]].]]

Sûnt de midden fan 'e [[tweintichste iuw]] is de term "heidendom" (of ek wol "paganisme") lykwols as in soarte fan geuzenamme oannommen troch de religieuze streamings dy't weromgripe op prekristlike eleminten yn 'e Westerske kultuer. De term "neopaganisme", dy't benammen yn 'e Ingelsktalige wrâld tige ynboargere is, wurdt troch in diel fan 'e modern heidenske leauwenden (te witten de oanhingers fan 'e [[religieus rekonstruksjonisme|rekonstruksjonistyske]] streamings) ôfwiisd om't it foarheaksel "neo-" ymplisearret dat it om folslein nije godststjinsten gean soe, wylst hja úthâlde dat harren leauwe in fuortsetting is fan 'e prekristlike praktiken fan harren foarâlden.

==Leauwensoertsjûgings==
It modern heidendom kin opdield wurde yn twa grutte groepen. De [[synkretisme|synkretistyske]] of eklektyske (frij ûntlienende) religyen, dy't der gjin geheim fan meitsje dat se folslein moderne kreaasjes foarmje of mar amperoan yn histoaryske godstsjinstige praktiken grûne binne, foarmje ien útein fan it spektrum. Dêrta hearre de [[wicca]] (of [[moderne hekserij]]), it [[neodruïdisme]] en it [[neosjamanisme]]. Oan 'e oare kant steane de saneamde [[etnyske groep|etnyske]] religyen, dy't foar it oergrutte diel [[religieus rekonstruksjonisme|rekonstruksjonistysk]] binne; d.w.s. dat se bewust sa folle mooglik op it ferline weromgripe. Dat binne it [[moderne Germaanske heidendom]], it [[moderne Keltyske heidendom]], it [[moderne Slavyske heidendom]], ensfh.

De leauwensoertsjûgings en leauwenspraktiken fan 'e ûnderskate modern heidenske streamings ferskille withoefolle faninoar, mar dochs binne der guon dingen dy't se allegear gemien hawwe. Foar in grut part binne dat dingen dy't ûntbrekke. Sa besteane der gjin hillige teksten yn dizze religyen, lykas de [[Bibel]] foar it [[kristendom]], de [[Koraan]] foar de [[islaam]] en de ''[[Bhagavad Gita]]'' foar it [[hindoeïsme]]. Likemin hawwe se religieuze learstikken of [[dogma|dogma's]], of in hierargysk opboude [[geastlikheid]] om sokke dogma's fan boppe-ôf oan 'e leauwenden op te lizzen. De oanhingers hâlde har mar komselden dwaande mei [[teology]], en men is yn prisipe frij om te leauwen sa't en hoe't men mar wol. [[Sinding]] of [[missy (religy)|missy]], it aktyf útdragen fan it eigen leauwe, wurdt troch heidens net of frijwol net oan dien.
[[File:Svetoary community celebrating Mokosh 2016.jpg|right|thumb|250px|In [[modern Slavysk heidendom|Slavysk heidensk]] ritueel yn [[2016]] yn [[Ruslân]].]]

Frijwol alle religyen fan it modern heidendom omfetsje in foarm fan [[polyteïsme]], it leauwen yn mear as ien [[god]]. De rekonstruksjonistyske religyen gripe dêrby yn 'e regel werom op it oarspronklike [[panteön]] fan ien beskate [[etnyske groep]]. De synkretistyske en eklektyske groepen kenne faak in beheindere foarm fan 'e goadewrâld. Sa hat it [[adonisme]] in panteön fan fiif goaden mei [[Adonis]] as fierwei de wichtichste fan it kwintet, wylst de [[wicca]] in [[duoteïsme|duoteïstyske]] godstsjinst is, dy't de minsklike seksuële polariteit weromfynt yn 'e [[Trijefâldige Goadinne]] en de [[Hoarne God]]. Dêrby bestride dy beide [[archetype]]s inoar net, mar folje se inoar krekt oan, allyk it âlde [[Sineesk universalisme|Sineeske]] prinsipe fan [[jin en jang]]. Yn 'e [[goadinnebeweging]] wurdt mar ien godheid fereare (de [[Ierdmem]]), al wurdt dêrmei it bestean fan oare goaden net ûntstriden, en kin dus net sprutsen wurde fan [[monoteïsme]]. Krektoarsom, in protte moderne heidens leauwe dat polyteïsme in essinsjeel ûnderdiel fan harren religy is, wêrfan't de bredere ynfiering de Westerske maatskippij as gehiel witwat goed dwaan soe, mei't se it dominante monoteïsme as bekrompen en ynherint ûnderdrukkend beskôgje. 

Fierders ynkorporearje de ûnderskate religyen fan it modern heidendom gauris foarmen fan [[animisme]] en/of [[panteïsme]], wêrby't men it godlike yn 'e natoer weromsjocht fanút it prinsipe dat hiel it hielal mei-inoar ferbûn is. Wat it hjirneimels oangiet, leauwe de measte modern heidenske religyen yn it bestean fan in minsklike [[geast]] of [[siel]] dy't de dea fan it lichem oerlibbet. It leauwen yn [[reynkarnaasje]] komt in protte foar, mar mear yn 'e synkretistyske as de rekonstruksjonistyske godstsjinsten. Noarmen en wearden yn it modern heidendom rinne wiid útinoar, mar foar it meastepart kinne se lykslein wurde mei de saneamde ''[[Wiccan Rede]]'', dy't hawwe wol dat men mar dwaan moat wat men wol, salang't men der nimmen kwea mei docht.
[[File:Hellen temple in Thessaloniki, Greece.png|left|thumb|250px|In nije [[modern Helleensk heidendom|Helleensk heidenske]] [[timpel]] yn it [[Grikelân|Grykske]] [[Thessaloniki]].]]

==Leauwenspraktyk==
In protte heidenske rituëlen binne der op talein om in feroare steat fan bewustwêzen op te roppen, en stypje dêrom swier op dingen as oanhâldend trommeljen, [[chanten]], [[sang|sjongen]], [[dûns]]jen en [[meditaasje]]. [[Hjeldei|Hjeldagen]] binne oer it algemien bûn oan 'e tiden fan it jier, mei [[midsimmer]], [[midwinter]], de [[hjerstevening]] en de [[maitydsevening]] as meast foarkommende gefallen, mar fierders ek gelegenheden as siedzjen, rispjen, ensfh.

Leauwe yn [[magy]] of magyske rituëlen en [[tsjoenderij]] libbet by in oansjenlik diel fan 'e heidenske mienskip, al wurdt soks by fierder freegjen yn 'e regel sa dizenich definiëarre dat it wol fan alles betsjutte kin. [[Aleister Crowley]], de oprjochter fan 'e [[thelema]]beweging, omskreau it as "de wittenskip en keunst fan it soargjen dat der him in feroaring foardocht yn oerienstimming mei de wil".

==Skiednis==
De woartels fan it moderne heidendom lizze yn 'e [[Renêssânse]], doe't der mei it weromgripen op 'e [[Klassike Aldheid]] ek nije ynteresse ûntstie foar de [[mytology]]en en it [[polyteïsme]] fan 'e [[Griken|Alde Griken]] en [[Romeinske Ryk|Romeinen]]. Hoewol't it dêrby inkeld gie om akademyske belangstelling en der gjin sprake wie fan it nij libben ynblazen fan 'e eigentlike leauwensoertsjûgings út it ferline, die de Renêssânse syn namme ear oan as "werberte" fan 'e ûnderskate [[filosofy]]en út 'e Aldheid, mei as wichtichste it [[platonisme]] en it [[epikurisme]]. De reyntroduksje dêrfan waard wol omskreaun as in "nij heidendom" yn 'e skiednis fan 'e filosofy.
[[File:Dacian_Sacred_Fire_ceremony_year_2013.jpg|right|thumb|250px|In [[modern Daso-Roemeensk heidendom|Daso-Roemeensk heidenske]] fjoerseremoanje, yn [[2013]].]]

De [[Romantyk]] fan 'e twadde helte fan 'e [[achttjinde iuw]] late ta de werûntdekking fan [[Aldiersk]]e en [[Aldnoarsk]]e [[literatuer]] en [[poëzij]]. It [[neodruïdisme]] fûn syn oanbegjin sels al earder, yn [[1717]], doe't yn [[Grut-Brittanje]] ''[[The Druid Order]]'' oprjochte waard. Yn it [[Fiktoriaanske tiid|Fiktoriaanske Tiidrek]] fan 'e [[njoggentjinde iuw]] fûn der yn Grut-Brittanje in weroplibbing fan belangstelling yn 'e [[Wytsingen]] plak, dy't yn [[Skandinaavje]] oersloech ta in nije grutskens op it romrofte ferline. Underwilens wie yn [[Dútslân]] de ''[[Völkische beweging]]'' geande. Al dy streamings dy't weromgriepen op 'e heidenske skiednis foelen gear mei in út 'e Romantyk fuortkommende ynteresse yn [[folkloare]] en [[okkultisme]], it rûnom opdûken fan heidenske tematyk en motiven yn 'e literatuer, en ek de opkomst fan it [[nasjonalisme]] as [[polityk|politike]] streaming.

Yn it Feriene Keninkryk hie it [[neodruïdisme]] tsjin dy tiid aardich de wyn yn 'e seilen, wylst ek oare groepen har opwachting makken, lykas de ''[[Hermetic Order of the Golden Dawn]]'' en de ''[[Ordo Templi Orientis]]'', dy't it [[kristendom|kristlik]] leauwe [[synkretisme|synkretisearje]] woene mei eksoatyske eleminten út 'e [[Egyptyske kosmology]] en de [[joadendom|joadske]] [[kabbala]], sij it net needsaaklikerwize poer út religieuze omtinkens. Under ynfloed fan it boek ''The Golden Bough'', fan 'e foaroansteande [[antropolooch]] [[James George Frazer|sir James George Frazer]] wiene ferskate promininte [[skriuwer]]s en [[keunstner]]s by dy organisaasjes belutsen, wêrûnder [[William Butler Yeats]], [[Maud Gonne]], [[Arthur Edward Waite]] en [[Aleister Crowley]].

Njonken sokke iere okkulte groepen diene har yn it Grut-Brittanje fan 'e lette [[njoggentjinde iuw|njoggentjinde]] en iere [[tweintichste iuw]] noch oare maatskiplike ferskynsels foar, lykas de grutte en wiid fersprate belangstelling yn [[medium (spiritisme)|mediums]] (troch wa't men mei de ferstoarnen kommunisearje kinne soe), [[spiritisme]], [[magy]] en oare boppenatuerlike dingen. In wichtige bykommende faktor wie de estetyske beweing fan 'e [[Romantyk]], dy't de natuerlike wrâld fereare, en dêrby gauris ferwiisde nei de goaden út 'e Aldheid. De [[dichter]]s, [[essay]]isten, [[keunstner]]s en [[skriuwer]]s dy't sokke tema's yn harren wurk oanhellen, waarden letter assosjearre mei maatskiplik foarútstribjende ideeën oer [[seksualiteit]], [[feminisme]], [[pasifisme]] en oare, soartgelikense saken.
[[File:Paganavebury.jpg|left|thumb|250px|In [[wicca]]anske [[hânfêst]]seremoanje, by it [[Ingelân|Ingelske]] [[Avebury]], yn [[2005]].]]

Yn 'e 1920-er jierren oppenearre de [[antropologe]] [[Magaret Murray]] de teory dat der temûk troch de iuwen hinne in ûndergrûnske [[heks (persoan)|heks]]ereligy bestien hawwe moast, dy't it tiidrek fan 'e [[hekseferfolging]]s oerlibbe hie. Hoewol't de hiele essinsje fan temûke ûndergrûnskheid it tige dreech makket om bewiismateriaal te finen dat dizze stelling oertsjûgjend ûntkrêftsje kin, leauwe de measte hjoeddeistige [[histoarikus|histoarisy]] dat Murray it by de ferkearde ein hie. Hja basearre har nammentlik foar in part op 'e oerienkomsten yn 'e ferklearrings dy't de slachtoffers fan 'e hekseferfolgings by ûnderfreging troch de autoriteiten joegen; men is no fan tinken dat dy oerienkomsten feroarsake waarden trochdat der by de ûnderfreging fan "heksen" gebrûk makke waard fan in standertfragelist dy't yn ferskate troch de [[Roomsk-Katolike Tsjerke]] produsearre hânliedings ôfprinte waard. Likegoed hiene Murray har ideeën grutte ynfloed op beskate heidenske streamings yn 'e Britske maatskippij.

Yn 'e 1940-er jierren skreau de Ingelsman [[Gerald Brosseau Gardner]] ferskate ynfloedrike boeken oer syn ûnderfinings nei't er [[inisjaasjeriten|inisjearre]] wêze soe yn in ''[[coven]]'' of heksekring yn it Súdingelske [[New Forest]]. In fierdere stimulâns wie de ôfskaffing fan 'e wetten tsjin hekserij yn it Feriene Keninkryk, yn [[1951]]. Fan dy tiid ôf fersprate de [[wicca]] him troch Grut-Brittanje, en letter ek troch de Feriene Steaten, û.m. troch it krewearjen fan [[Alex Sanders]], [[Sybil Leek]] en [[Doreen Valiente]]. It neodruïdisme sette syn opmars ek fuort, en telde û.m. de Britske minister-presidint [[Winston Churchill]] ta syn folgelingen.

Underwilens hie de njoggentjinde-iuwske [[Dútske mystyk]] him yn [[Dútslân]] en [[Switserlân]] ûntjûn ta barokke foarmen, lykas it [[armanisme]] fan [[Guido von List]] of it [[adonisme]] fan [[Franz Sättler]]. Fan 'e iere tweintichste iuw ôf ferraanden party fan dy bewegings (mar net allegear) mei [[antysemitisme|antysemityske]] en letter [[nasjonaal-sosjalisme|nasjonaal-sosjalistyske]] streamings en waarden fan 'e tritiger jierren ôf grutdiels opnommen yn it [[nazy-okkultisme]]. De groepen dy't har tsjin oername troch it nasjonaal-sosjalistyske gedachteguod fersetten, lykas de ''[[Germanische Glaubens-Gemeinschaft]]'' fan [[Ludwig Fahrenkrog]], waarden troch nazys ferbean. 
[[File:Sigurblót_2009.JPG|right|thumb|250px|[[Hilmar Örn Hilmarsson]] en oare leden fan 'e [[Iislân]]ske [[modern Germaansk heidendom|Germaansk heidenske]] ''[[Ásatrúarfélagið]]'' fiere in ''[[blót]]'' (offerritueel) út op [[Midsimmer]], yn [[2009]].]]

Oan it begjin fan 'e santiger jierren makke it [[moderne Germaanske heidendom|Germaanske heidendom]] in oplibbing troch yn sawol [[Grut-Brittanje]], as de [[Feriene Steaten]], as [[Iislân]]. Yn Iislân wie it de skieppeboer [[Sveinbjörn Beinteinsson]], dy't yn [[1972]] de ''[[Ásatrúarfélagið]]'' ("it Genoatskip fan Dy't Trou oan 'e Goaden Binne") oprjochte. It súkses dêrfan makke dat der letter neifolging op it fêstelân fan [[Skandinaavje]] kaam. Underwilens wie it neodruïdisme yn 'e sechstiger jierren mear as foarhinne fermongen rekke mei [[ekology]]ske ideeën, wylst de wicca yn 'e santiger jierren in sterke [[feminisme|feministyske]] ynfloed ûndergie, wêrút doe de [[goadinnebeweging]] fuortkaam. Yn [[1979]] soarge de publikaasje fan ''Drawing Down the Moon'', fan [[Margot Adler]], en ''The Spiral Dance'', fan [[Starhawk]], yn progressive fermiddens yn 'e Feriene Steaten foar in nij maatskiplik bewustwêzen fan it moderne heidendom yn it algemien en de wicca yn it bysûnder.

Yn 'e 1980-er jierren gie de wicca troch mei him yn alle rjochtings ta nije groepen en streamings te diversifiëarjen, wylst der yn Grut-Brittanje en de Feriene Steaten foar it earst yn it iepenbier grutte heidenske gearkomsten en festivals plakfûnen. Yn dyselde snuorje waard der ek foar it earst serieus [[wittenskip]]lik ûndersyk nei de rekonstruksjonistyske religyen dien. Oan 'e ein fan 'e jierren tachtich soarge de fal fan it [[Izeren Gerdyn|Izerne Gerdyn]] en de ynstoarting fan it [[kommunisme|kommunistyske]] systeem en dêrmei fan it steats[[ateïsme]] yn [[East-Jeropa]] en de [[Sovjet-Uny]] foar in religieus fakuum dat de minsken dêre foar in wichtich part opfollen troch werom te gripen op harren foarâlderlike heidenske godstsjinsten. It ûntstean en de groei fan it [[ynternet]] yn 'e jierren njoggentich en nei [[2000]] hat fan ûnbidich grut belang west by de fersprieding fan it moderne heidendom, mei syn wiid en siid fersille oanhing en foar in grut part solitêre leauwigen.

==Underskate religyen==
{{Kolommen2
|Kolom1=
* [[religieus rekonstruksjonisme|rekonstruksjonistysk]]
** [[modern Armeensk heidendom]] of hetanisme
** [[modern Baltysk heidendom]]
*** [[modern Letsk heidendom]] of ''dievturība''
*** [[modern Litousk heidendom]] of ''romuva''
*** [[modern Prusysk heidendom]] of ''druwi''
** [[modern Baskysk heidendom]] of ''euskalery''
** [[modern Daso-Roemeensk heidendom]] of dasisme (ek wol salmoksjanisme)
** [[modern Egyptysk heidendom]]
*** [[modern monoteïstysk Egyptysk heidendom]] of atenisme
*** [[modern polyteïstysk Egyptysk heidendom]] of kemetisme
** [[modern Germaansk heidendom]]
*** [[armanisme]] <small>(rjochte op 'e god [[Irmin]], benammen yn [[Dútslân]])</small>
*** [[odinisme]] <small>(rjochte op 'e god [[Odin]]/[[Weda]] fanút in [[Noardgermaanske talen|Noardgermaansk]] perspektyf)</small>
*** [[teodisme]] <small>([[Feriene Steaten|Amerikaanske]] tribalistyske bewegings)</small>
*** [[wotanisme]] <small>(rjochte op 'e god [[Odin]]/[[Weda]] fanút in [[Westgermaanske talen|Westgermaansk]] perspektyf)</small>
*** [[Urglaawe]] ([[Pennsylvaansk]] heidendom)
** [[modern Helleensk heidendom]] of hellenisme
** [[modern Italo-Romeinsk heidendom]]
** [[modern Kanarysk heidendom]]
** [[modern Kaukazysk heidendom]]
*** [[modern Abgazysk heidendom]]
*** [[modern Sirkassysk heidendom]] of ''Adyghe habze''
** [[modern Keltysk heidendom]]
*** [[Keltyske rekonstruksjonistysk heidendom]]
*** [[neodruïdisme]]
** [[modern Oeralysk heidendom]]
*** [[modern Finsk heidendom]] of sûomenisme
*** [[modern Estysk heidendom]] of taaraïsme
*** [[modern Hongaarsk heidendom]] of ''Magyar vallas''
*** [[modern Komy-heidendom]]
*** [[Mary-heidendom]] <small>''(nea útrûge)''</small>
*** [[modern Mordwynsk heidendom]] of ''mastorava''
*** [[Oedmoertysk heidendom]] <small>''(nea útrûge)''</small>
** [[modern Ossetysk heidendom]] of ''ætsæg din''
** [[modern Semitysk heidendom]]
*** [[modern Arabysk heidendom]] of watanisme
*** [[modern Assyro-Babyloanysk heidendom]] of kiëngirisme
*** [[joadske wicca]] of ''jewitchery''
*** [[modern Kanaänitysk heidendom]] of ''natib qadish''
*** [[modern Sûmearysk heidendom]] of kaldanisme
** [[modern Slavysk heidendom]] of ''rodnovery''
*** [[modern Oekraynsk heidendom]]
*** [[modern Poalsk heidendom]]
*** [[modern Russysk heidendom]]
*** [[modern Sloveensk heidendom]]
*** [[modern Slowaaksk heidendom]]
*** [[modern Súdslavysk heidendom]]
*** [[modern Tsjechysk heidendom]]
*** [[modern Wytrussysk heidendom]]
** [[modern Turksk heidendom]]
*** [[boerchanisme]] <small>(nije religy basearre op it heidendom fan 'e [[Turkske talen|Turkske folken]] fan [[Sintraal-Aazje]])</small>
*** [[modern Tsjûwassysk heidendom]] of ''vattisen jali''
*** [[tengriïsme]] <small>(nij libben ynblazen foarâlderlike religy fan 'e [[Turkske talen|Turkske folken]] fan [[Sintraal-Aazje]] en [[Sibearje]])</small>
|Kolom2=
* [[synkretisme|synkretistysk]] en/of eklektysk
** [[adonisme]]
** [[goadinnebeweging]]
** hekserij
*** [[cochranisme]] of ''Cochrane's craft''
*** [[feri-tradysje|''feri''-tradysje]]
*** [[hagehekserij]] of ''hedgecraft''
*** ''[[stregheria]]'' of [[Itaalje|Italjaanske]] hekserij
*** [[weromwinnen (moderne hekserij)|weromwinnen]] of ''reclaiming''
*** [[wicca]] of moderne hekserij (of ''craft'')
**** [[aleksandryske wicca]]
**** [[algardwicca]]
**** [[blauwe-stjerwicca]]
**** [[Britske tradisjonele wicca]]
**** [[chthonioi-aleksandryske wicca]]
**** [[correlliaanske nativistyske wicca]]
**** [[dianyske wicca]]
**** [[faery-wicca|''faery''-wicca]]
**** [[gardneriaanske wicca]]
**** [[georgiaanske wicca]]
**** [[ynklusive wicca]]
**** [[Keltyske wicca]]
**** [[McFarland-dianyske wicca]]
**** [[neo-wicca]]
**** [[odysseeske wicca]]
**** [[Saksyske wicca]] of ''Seax-wicca''
**** [[Sintrale-Dellingwicca]]
**** [[universele eklektyske wicca]]
** [[neodruïdisme]]
** [[thelema]]beweging
}}

==Oanhing en fersprieding==
It is dreech om oan persize sifers te kommen oer it tal oanhingers fan it moderne heidendom. Yn it foarste plak sille lang net alle heidens harren leauwensoertsjûging foar de bûtenwrâld wêze wolle, yn guon lannen fanwegen de reële kâns op [[diskriminaasje]] of sels  [[leauwensferfolging|ferfolging om har leauwe]], wylst sels yn 'e frijste maatskippijen it modern heidendom noch gauris in [[stigma]] meidraacht. It desintralisearre aard fan it moderne heidendom en it grutte tal [[solitêre leauwige]]n bringt op dit mêd noch mear komplikaasjes mei. Lykwols kin men troch sifers út guon lannen te kombinearjen mei ûnderboude skattings út oare lannen dochs in slach slaan nei it totale oantal moderne heidens yn 'e wrâld. Reälistysk sjoen sil it dêrby gean om sa'n 5,4 miljoen minsken (teljier [[2015]]).

===Noard-Amearika===
Neffens gegevens fan 'e [[Kanada|Kanadeeske]] folkstelling fan [[2001]] (dy't basearre binne op selsidentifikaasje) wiene der doe 21.080 heidens yn Kanada. Dat soe delkomme op 0,1% fan 'e Kanadeeske befolking, mar yn it foarste plak is dit sifer hast fyftjin jier âld, en sil der sûnt in beskate groei plakfûn hawwe, al wie it mar fanwegen natuerlike befolkingsgroei. Dêrnjonken sil doedestiden net eltse heiden syn religy opjûn hawwe út de al neamde eangstme foar diskriminaasje en/of stigmatisearring, of gewoan út privacy-omtinkens, dus it wiere tal heidens yn Kanada leit nei alle gedachten folle heger.
[[File:Byld fan Æfsati.jpg|left|thumb|250px|In modern stânbyld fan [[Æfsati]], de [[modern Ossetysk heidendom|Ossetyske]] god fan 'e wylde bisten en de jacht, yn 'e bergen fan [[Noard-Osseesje]].]]

It regear fan 'e [[Feriene Steaten]] freget by folkstellings net nei religieuze eftergrûn, mar by in ûndersyk út [[2008]], troch it ''Pew Forum'', in privaat [[statistyk|statistysk]] buro, ûnder in represintative dwerstrochsnee fan 'e Amerikaanske maatskippij, antwurde 0,4% (of 4 op 'e 1.000 minsken) dat se moderne heidens wiene. Dat sil op 'e nij earder oan 'e lege as de hege kant wêze, mar útgeande fan 0,4% soe dat yn 'e hiele Feriene Steaten om likernôch 1.254.000 minsken gean.

===Oseaanje===
By de [[Austraalje (lân)|Australyske]] folkstelling fan [[2011]] identifisearren 32.083 minsken har as heiden, wat delkomt op 0,2% fan 'e befolking. It Australyske Buro foar de Statistyk beflapt ûnder de term "heidendom" lykwols ek it [[animisme]] (780) en de [[natoerreligyen]] (3.599) fan 'e [[Australyske Aboriginals|Aboriginals]], dy't net ta it moderne heidendom rekkene wurde, sadat der neffens dizze sifers eins mar 27.704 heidens yn Austraalje binne. Op 'e nij: it wiere oantal sil nei alle gedachten heger lizze.

Neffens sifers út [[2006]] wiene der doe yn [[Nij-Seelân]] teminsten 6.804 heidens, wat 1,6% fan 'e befolking wêze soe, mar krekt as yn Austraalje sit der ek de natoerreligy fan 'e oarspronklike bewenners, de [[Maoary (folk)|Maoary]], by yn. Mei't der by de Nijseelânske folkstelling mar trije subgroepen oanjûn waarden (druïdisme, natoerreligy en wicca) is it net mooglik om te sizzen by hoefolle fan 'e 4.530 minsken dy't it hokje foar natoerreligy oanfinken, oft it om moderne heidens gie.

===Britske Eilannen===
Yn it [[Feriene Keninkryk]] waard by in ûndersyk fan 'e renommearre [[histoarikus]] [[Ronald Hutton]], út [[1999]], fêststeld dat der likernôch 250.000 moderne heidens wêze moasten, wêrmei't de heidenske mienskip yn grutte de [[hindoeïsme|hindoe]]mienskip belykje koe. Hjoed de dei (15 jier letter, sûnder rekken te hâlden mei de befolkingsgroei dy't sûnt plakfûn hat) soe dit delkomme op 0,4% fan 'e Britske befolking. Hutton kaam op dat sifer op grûn fan lidmaatskip fan religieuze organisaasjes, tarin by grutte eveneminten, abonneminten op heidenske tydskriften (rekkening hâldend mei oerlaping), ensfh.

Neffens de sifers fan 'e Britske folkstelling fan [[2001]] wiene der yn [[Ingelân]], [[Skotlân]] en [[Wales]] mar 42.262 heidens (wat no 0,1% fan 'e befolking wêze soe), mar dêrby moat oantekene wurde dat de mooglikheid "heidendom" net werjûn wie op it formulier, en dat men dêrom de muoite nimme moast om it der sels op te setten by de opsje "oar, nammentlik: ..." It Britske ''Office for National Statistics'' joech dit sifer net út eigen beweging frij, mar pas nei't de [[Heidenske Federaasje fan Skotlân]] dêr in offisjeel fersyk ta yntsjinne hie. Mei in oanhing fan goed 42.000 kaam it heidendom yn 'e ranglist fan grutste Britske godstsjinsten foàr bekende religys as it [[rastafarianisme]], it [[bahaïsme]] en it [[soaroästrisme]], mar nei de "grutte seis" ([[kristendom]], [[islaam]], [[hindoeïsme]], [[sikhisme]], [[joadendom]] en [[boedisme]]). By de Britske folkstelling fan [[2011]] stie ''paganism'' as foarprinte mooglikheid op it folkstellingsformulier, en doe finken allinnich al yn Ingelân en Wales 80.153 minsken dat oan.

Yn [[Ierlân]] wurde by folktellings inkeld de grutte wrâldgodstsjinsten en de wichtichste kristlike denominaasjes telt; alle oare religys wurde op ien bulte smiten ûnder de namme "oar". By de Ierske folkstelling fan [[2006]] finken 22.497 minsken dy mooglikheid oan; foarsichtige skattings geane út fan teminsten 2.000 oant 3.000 modern heidens yn Ierlân, al soe in reälistysker sifer miskien yn 'e rjochting fan 'e 10.000 gean. Fral it neodruïdisme is tige sterk yn Ierlân.
[[File:Odinist wedding at the community's Temple of Gaut in Albacete.jpg|right|thumb|200px|In [[modern Germaansk heidendom|Germaansk heidenske]] houliksseremoanje yn it [[Spanje|Spaanske]] [[Albacete (stêd)|Albacete]], yn [[2010]]. (De ''Comunidad Odinista de España'' krige yn [[2007]] offisjele erkenning fan it Spaanske regear, sadat sokke seremoanjes sûnt wetlik binend binne.)]]

===Skandinaavje===
Op grûn fan it lidmaatskip fan heidenske organisaasjes, en rekken hâldend mei it relatyf grutte tal solitêre leauwenden yn it moderne heidendom, wurdt der skatten dat der yn [[Denemark]] sa'n 900 heidens wêze moatte, yn [[Sweden]] in 3.000 en yn [[Noarwegen]] 1.000. Yn [[Iislân]] hat de ''[[Ásatrúarfélagið]]'' neffens sifers út [[2014]] krapoan 2.400 leden (justjes mear as 1% fan 'e befolking). Dat is ien fan 'e âldste organisaasjes fan it [[moderne Germaanske heidendom]] en de grutste net-kristlike religieuze organisaasje yn Iislân, dy't sûnt [[1973]] in offisjele status hat en binende houliken slute kin. It wiere tal Iislânske heidens leit lykwols heger, en der is wol rûsd dat 8% fan 'e befolking der alteast mei it Germaanske heidendom sympatisearret (wat net itselde is as dat se it ek wier-wier oanhingje, fansels).

===Rest fan West-Jeropa===
Foar de rest fan [[West-Jeropa]] binne inkeld skattings beskikber, mei de heechste oantallen yn [[Frankryk]] (20.000), [[Dútslân]] (16.000) en [[Spanje]] (11.000). [[Belgje]] (800) en [[Nederlân]] (1.100) hearre op dizze ranglist yn 'e ûnderste regioanen thús. Yn [[Grikelân]] hat de [[Heechste Rie fan it Folk fan de Hellenen]], de wichtichste organisaasje fan it [[moderne Helleenske heidendom]], likernôch 2.000 leden, mar neffens in artikel dat yn [[2007]] yn 'e Britske [[krante]] ''[[The Guardian]]'' ferskynde, hat dizze religy yn Grikelân 100.000 "sympatisanten".

===East-Jeropa===
Yn [[East-Jeropa]] is sûnt de fal fan it [[Izeren Gerdyn|Izerne Gerdyn]], yn [[1989]], yn guon kontreien frij massaal weromgrepen op 'e foarâlderlike religy. It opfallendst is op dat mêd [[Armeenje]], dat de namme hat in kristlike naasje te wêzen, mar dêr't neffens in enkête út [[2005]] mar leafst 32% fan 'e befolking (oftewol sa'n 1.050.000 minsken) it heidendom oanhinget. Oare útsjitters binne de net-erkende steaten [[Nagorno-Karabach]] (31,7%), [[Súd-Osseesje]] (23,8%) en [[Abgaazje]] (9,7%), allegear yn 'e [[Kaukasus]].

Yn 'e [[Ruslân|Russyske]] autonome republyk [[Noard-Osseesje]] hinget, neffens sifers út [[2012]], 29% fan 'e befolking it moderne heidendom oan, en ek ûnder oare [[etnyske groep|etnyske]] minderheden yn Ruslân, lykas de [[Sirkassiërs]], de [[Mary (folk)|Mary]] en de [[Oedmoerten]] binne in protte heidens, al moat dêrby oantekene wurde dat de lânseigen religyen fan 'e Mary en de Oedmoerten feitlik nea útrûge binne (en dus net rekonstruëarre hoegden te wurden). Mar ek ûnder de [[Slavyske folken|Slavyske]] [[Russen]] sels libbet it moderne heidendom tige, en yn totaal binne der yn 'e Russyske Federaasje nei skatting teminsten 1,9 miljoen heidens, dy't 1,4% fan 'e befolking útmeitsje.

In oar lân dêr't it moderne heidendom frijwat oanhing hat, is [[Estlân]], dêr't neffens in ûndersyk út [[2002]] 11% fan 'e befolking út heidens bestiet, wat delkomt op 142.000 minsken. Oare Eastjeropeeske lannen mei grutte heidenske populaasjes binne de [[Oekraïne]] (100.000 of 0,2%), [[Slowakije]] (35.000 of 0,6%) en [[Litouwen]] (15.000 of 0,5%)

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Modern_paganism ''References'', op dizze side].
}}

[[Kategory:Modern heidendom| ]]
[[Kategory:Religieus leauwe]]
[[Kategory:Polyteïsme]]