Besjoch de boarne foar Bel en de Draak

{{Literatuer
| ôfbylding                    = 
| ôfbyldingstekst              = 
| ôfbyldingsbreedte            = 
| titel                        = ''Bel en de Draak''
| oarspr. titel                = באל ודרקון ("Bel u-Draqun")
| auteur                       = anonimus
| taal                         = [[Aldgryksk]]
| foarm                        = [[koart ferhaal]]
| sjenre                       = [[religy|religiosa]]
| skreaun                      = ?
| 1e publikaasje               = 
| 1e opfiering                 = 
| oarspr. útjouwer             = 
| rige                         = [[Apokryf|Apokrife taheakken oan it]] [[Alde Testamint|A.T.]]
| foarich diel                 = ''[[Suzanne (bibelsk ferhaal)|Suzanne]]''
| folgjend diel                = gjint (is lêste taheakke)
| bondel                       = [[Bibel]]
| prizen                       = 
| ISBN                         = 
| Fryske titel                 = ''Bel en de Draak''
| publikaasje                  = [[1978]], [[Haarlim]]/[[Bokstel (plak)|Bokstel]]
| útjouwer                     = [[Nederlands Bijbelgenootschap|NBG]] & [[Katholieke Bijbelstichting|KBS]]
| oersetter                    = pater [[S. Galama]] ofm
| prizen oers.                 = 
| ISBN oers.                   = 9 06 12 60 817
}}
'''''Bel en de Draak''''', yn it [[Hebriuwsk]]: '''באל ודרקון''', '''''Bel u-Draqun''''', is in [[apokryf|apokrife]] [[Gryksk]]talige tafoeging oan ''[[Daniël (bibelboek)|Daniël]]'', in boek fan sawol de [[joadendom|joadske]] as de [[kristendom|kristlike]] [[Bibel]]. Yn 'e joadske ''[[Tenach]]'' en yn it [[Alde Testamint]] fan 'e Bibel sa't dat yn gebrûk is ûnder de [[protestantisme|protestantske denominaasjes]] is allinnich de tekst fan ''Daniël'' werjûn neffens it Hebriuwsktalige orizjineel, dus sûnder ''Bel en de Draak'' of de oare ''[[Taheakken op it Boek Daniël]]'' (''[[Azarja (liet)|Azarja]]'' en ''[[Suzanne (bibelsk ferhaal)|Suzanne]]''). De [[Anglikaanske Tsjerke]] lit ''Bel en de Draak'' ôfprintsje yn syn bibels, mar ûnder it betingst dat it net bedoeld is om 'e tsjerklike lear op te basearjen (dus inkeld foar de nijsgjirrigens). Yn 'e [[Roomsk-Katolike Tsjerke]], lykwols, heart ''Bel en de Draak'' wol ta de [[Kanon fan de Bibel|kanon]] en foarmet it gewoan haadstik 14 fan it boek ''Daniël'' (nei ''Suzanne'', dat dêr haadstik 13 is). En yn 'e [[eastersk-otterdoksy|eastersk-otterdokse tsjerken]], dy't de gearstalling fan 'e ''[[Septuaginta]]'', de iere [[Gryksk]]e bibeloersetting, oanhâlde, is dat krekt-en-gelyk. Yn 'e [[Nije Fryske Bibeloersetting]] fan [[1978]], dêr't ''Daniël'' mar tolve haadstikken hat, wurdt ''Bel en de Draak'' mei de oare beide tafoegings oan ''Daniël'' fermeld by de apokrife boeken as in taheakke by it Alde Testamint.

''Bel en de Draak'' is opboud út trije ûnderskate ferhalen, twa dêr't [[Daniël (bibelsk persoan)|Daniël]] de [[ôfgod|ôfgoadetsjinst]] fan 'e [[Babyloaniërs]] bestriidt en in trêden wêryn't er yn 'e liuwekûle smiten wurdt, en rêden wurdt mei help fan 'e [[profeet]] [[Habakuk (profeet)|Habakuk]]. De tekst is inkeld oerlevere yn it Gryksk, en wol yn twa ferzjes. De iene, dy't yn it lytste part fan 'e bewarre bleaune manuskripten fêstlein is, en dy't somtiden de "Aldgrykske" ferzje neamd wurdt, liket de fariant te wêzen dy't oarspronklik yn 'e ''Septuaginta'' stie. Dizze wie lykwols sa ûnbefredigjend, dat de iere tsjerke derfoar keas om yn it stee derfan de ferzje fan 'e [[hellenisme|hellenistyske]] joadske skriftlearde [[Téodotus]] († ±[[200]]) yn 'e lettere hanskriften fan 'e ''Septuaginta'' op te nimmen. Wannear't ''Bel en de Draak'' krekt ûntstien is en oft der oarspronklik in [[Hebriuwsk]]e of [[Arameesk]]e ferzje fan bestien hat, is noch altiten ûndúdlik.

==Ynhâld==
;Bel (fers 1-22)
Yn it ferhaal fan Bel wurdt de [[heidendom|heidenske]] [[godstsjinst]] fan 'e Babyloaniërs mei de gek beslein. As Daniël wegeret te leauwen dat de god Bel alle offerjeften dy't eltse dei oan him brocht wurde, ek wier-wier opyt, wurdt kening Syrus ([[Syrus de Grutte]]) alhiel breinroer, en easket er dat de santich preesters fan Bel bewize dat de god docht wat se sizze dat er docht. Dat, de timpel mei de offerjeften deryn wurdt foar de nacht hermetysk ôfsletten; mar as hja allinnich binne, bestruit Daniël yn it bywêzen fan 'e kening de timpelflier mei jiske. De oare moarns binne de offerjeften fuort, mar yn 'e jiske binne dúdlik fuotprinten te sjen. As hja dêroer ûnderstien wurde, jouwe de preesters ta dat hja in geheime tagong ta de timpel hawwe, en dat sysels dy nachts alle offerjeften opiten hawwe. Dêrop wurde de santich preesters mei harren froulju en bern deamakke, wylst Daniël it byld fan Bel oan gruzeleminten slaan mei.
[[File:Kessler Daniel und König Cyrus im Tempel.jpg|thumb|left|350px|''Daniel en Kening Koaresj yn 'e Timpel'', in [[skilderij]] fan [[Stephan Kessler]].]] 

;De Draak (fers 23-27)
Yn it koarte teltsje fan 'e Draak is it net in god, mar in bist, dat fereare wurdt troch de Babyloaniërs. It is in grutte draak, dy't Daniël lykwols deadet troch him in giftich miel op te fuorjen dat er iepenbarst en stjert. (Der bestiet in Grykske [[leginde]] oer [[Aleksander de Grutte]] fan deselde strekking, allinnich dêr wurdt de rol fan Daniël ynnommen troch Aleksander. Beide ferhalen geane nei gedachten werom op in [[Mesopotaamje|Mesopotamyske]] [[myte]] wêryn't de god [[Mardûk]] de goadinne [[Tiamat]] iepenbarste lit troch syn behearsking fan 'e wyn.)

;De Liuwekûle (fers 28-42)
De Babyloaniërs binne alhiel op ien ein oer Daniël syn hillichskeining, dat harren foaroanmannen twinge de kening en smyt Daniël yn 'e liuwekûle. Mar troch yngripen fan [[God]] dogge de sân liuwen Daniël neat en kriget er iten en drinken troch de wûnderlike transportaasje fan 'e profeet Habakuk út it fiere [[Judeä]] wei nei de liuwekûle. De sânde deis komt de kening by de kûle om Daniël te beskriemen, mar dan docht bliken dat er noch altiten libben en wol is, dat hy wurdt der út helle en de foaroanmannen fan 'e Babyloaniërs wurde yn syn stee deryn smiten en daliks opfretten fan 'e úthongere liuwen.

==Fryske oersetting==
Yn 'e [[Nije Fryske Bibeloersetting]], dy't yn [[1978]] mei stipe fan 'e provinsje [[Fryslân]], it ''[[Nederlands Bijbelgenootschap]]'' te [[Haarlim]] en de ''[[Katholieke Bijbelstichting]]'' te [[Bokstel (plak)|Bokstel]] útjûn waard, is ''Bel en de Draak'' yndield ûnder de apokrife of deuterokanonike boeken, by de ''[[Taheakken op it Boek Daniël]]'', yn 'e mande mei ''[[Azarja (liet)|Azarja]]'' en ''[[Suzanne (bibelsk ferhaal)|Suzanne]]''. Dizze oersetting fan ''Bel en de Draak'' waard makke troch pater dr. [[S. Galama]] ofm, dy't op taalkundich mêd ûnderstipe waard troch [[frisikus]] [[M.J. de Haan]].

{{boarnen|boarnefernijing=
* ''Bibel'' (Nije Fryske Bibeloersetting), Haarlim/Bokstel, 1978 (Nederlands Bijbelgenootschap/Katholieke Bijbelstichting), ISBN 9 06 12 60 817.
----
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Bel_and_the_Dragon ''Notes'' en ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|History of Bel and the Dragon}}
}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
{{Bibel}}
{{Apokryf}}

[[Kategory:Apokryf boek fan it Alde Testamint]]
[[Kategory:Boek fan it Alde Testamint]]
[[Kategory:Gryksktalich koart ferhaal]]
[[Kategory:Aldgrykske literatuer]]
[[Kategory:Joadsk koart ferhaal]]
[[Kategory:Kristlik koart ferhaal]]
[[Kategory:Ferhaal út de Aldheid]]
[[Kategory:Fryske oersetting]]