Besjoch de boarne foar Böhmerwold

{{Universele ynfoboks stêd	
| namme                       = Böhmerwold
| ôfbylding                   = Rheiderland de.png
| ôfbyldingsbreedte           = 260px
| ôfbyldingstekst             = 
| ynwennertal                 = 56 <small>(30 novimber 2008)</small>
| oerflak                     = 4,73 km²	
| befolkingstichtens          = 12 / km²
| stêdekloft                  = 
| hichte                      = 0 - 1 m
| lân                         = {{Flagge DE}} [[Dútslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = Dielsteat
| namme bestjoerlike ienheid 1= {{Flagge DE NDS}} [[Nedersaksen]]
| bestjoerlike ienheid 2      = Lânkring
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[File:DEU_Landkreis_Leer_COA.svg|15px]] [[Lier (distrikt)|Lier]] 
| bestjoerlike ienheid 3      = Gemeente
| namme bestjoerlike ienheid 3= [[File:Flagge_Jemgum.svg|20px]] [[Jemgum]]
| boargemaster                = 
| stêdsyndieling              = 
| stifting                    = 
| postkoade                   = 26844
| tiidsône                    = 
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 =  53° 14′ 2″ NB, 7° 19′ 57″ EL
| webside                     = 
}}
[[Ofbyld:ChurchBöhmerwold.jpg|thumb|263px|Tsjerke fan Böhmerwold]]
'''Böhmerwold''' is in doarp (''Ortschaft'') yn de [[East-Fryslân|Eastfryske]] gemeente [[Jemgum]] yn de [[Nedersaksen|Nedersaksyske]] [[lânkring Lier]]. Yn 2008 hie it doarp 56 ynwenners op in oerflak fan 4,73 km². 

Böhmerwold is in [[streekdoarp]] yn it [[Reiderlân (regio)|Nederreiderlân]] en leit oan de dyk tusken [[Marienchor]] en [[Weener]] en [[Bunde (Dútslân)|Bunde]].

== Namme ==
It doarp waard foar it earst yn de [[tsiende iuw]] as ''Beddinghem'' neamd. Dat betsjut "hiem fan Bettinge (Beddinge)". Nei alle gedachten hawwe famyljeleden of dejingen dy't "ta Bette of Bedde hearden" harren dêre nei wenjen setten. Lettere nammen binne ''Bedmawertha'' (1409), ''Bedma hamryk'' (1447), ''Bedamewalt'' (1475) en ''Bimerwoldt'' (1599). It efterheaksel ''-wold'' yn de namme bestjut sokssawat as [[greide]] yn in [[fean]]gea mei leech [[beamkeguod]].

== Skiednis ==
De yn it [[tsiende iuw]] neamde doarp ''Beddinghem'' wie mooglik de foargonger fan it hjoeddeistige doarp, dy't foar it earst yn [[1409]] neamd waard op syn hjoeddeistich plak. It doarp ûntstie nei alle gedachten doe't it [[fean]] westlik fan it doarp yn de [[fjirtjinde iuw]] oanmakke waard. Bestjoerlik hearde it doarp by it [[Fryske Goaen|Fryske goa]] [[Reiderlân (regio)|Reiderlân]]. Yn de [[lette midsiuwen]] waarden de bestjoerlike ienheden yn [[Eastfryslân]] fannijs yndield en waard Böhmerwold part fan de fâdij [[Bunde (Dútslân)|Bunde]] fan it Amt [[Leerort]].

Nei de [[Slach by Jena]] yn [[1806]] waard it Reiderlân op grûn fan Nederlânske oanspraken, út Eastfryslân wei ta it [[Departemint (Nederlannen)|Nederlânske]] [[departemint Westeriems]] yndield. Böhmerwold waard part fan it kanton [[Jemgum]] yn it arrondissemint [[Wynskoat]].

Nei de delslach fan [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]], waard op it [[Kongres fan Wenen]] yn [[1815]] bepaald dat Eastfryslân, mei it Reiderlân, by it [[Keninkryk Hannover]] hearre soe. Böhmerwold waard part fan it Amt Jemgum yn 1817, dy't yn 1859 by de [[Krite Weener]] foege waard. Nei't it Keninkryk Hannover part fan [[Prusen]] waard, waard it doarp in gemeente (Kommune) yn de Krite Weener, dy't yn 1932 yn de [[lânkring Lier]] opgie.

De [[NSDAP]] wie al rillegau populêr yn Böhmerwold. By de [[rykspresidint]]sferkiezings fan [[1932]] krige [[Adolf Hitler]] mear as 70% fan de stimmen.

Dûmny Heinrich Gerhart Bokeloh wie in fûle tsjinstanner fan de [[nazy]]s en wie part fan de ''[[Bekennenden Kirche]]''. Ut Marienchor wei tsjinne er de gemeente Böhmerwold. Nei't er him kritysk utere oer de [[Dútske ynfal yn Poalen]] yn [[1939]] waard er twongen dien te nimmen en waard er [[arrestearre]]. Hy waard nei it [[konsintraasjekamp]] [[Oranienburg (konsintraasjekamp)|Oranienburg]] brocht dêr't er twaenheal jier fêstsiet.

Nei de [[Twadde Wrâldkriich]] naam it doarp in bysûnder grut tal [[Ferdriuwing fan Dútsers nei de Twadde Wrâldkriich|flechtelingen út it easten fan Dútslân]] op, dy't wol mear as 40% fan de befolking útmakken. Dêr falt út op te meitsjen dat Böhmerwold ekonomysk oanloklik wie.

Op [[1 jannewaris]] [[1973]] waard Böhmerwold yn it ramt fan de [[gemeentlike weryndieling]] yn [[Nedersaksen]] by de gemeente Jemgum yndield.

== Tsjerke ==
{{Apart|Tsjerke fan Böhmerwold}}
De [[tsjerke fan Böhmerwold]] waard yn [[1703]] boud. De mei [[bakstien]]nen boude tsjerke wie de opfolger fan in earder lyts gebou fan [[hout]] en liem. Yn de [[midsiuwen]] hearde Böhmerwold tsjerklik ta de proasdij [[Hatzum]] yn it [[bisdom Múnster]]. Nei de [[Reformaasje]] waard de gemeente [[Grifformeard-protestantisme|grifformeard]]. Sûnt [[1936]] foarmje Marienchor en Böhmerwold ien tsjerklike gemeente.

== Untwikkeling ynwennertal ==
Böhmerwold is nei Marienchor it lytste doarp yn de gemeente Jemgum. It doarp hat, lykas in soad plattelânsdoarpen yn East-Fryslân, te krijen mei in befolkingsefterútgong.

{|
| valign="top" |
{| class="wikitable"
|- class="hintergrundfarbe5"
! Jier
! Ynwennertal
|-
| 1823 || align="right" | 138
|-
| 1848 || align="right" | 121
|-
| 1871 || align="right" | 136
|-
| 1885 || align="right" | 129
|-
| 1905 || align="right" | 110
|-
| 1925 || align="right" | 132
|}
| valign="top" |
{| class="wikitable"
|- class="hintergrundfarbe5"
! Jier
! Ynwennertal
|-
| 1933 || align="right" | 117
|-
| 1939 || align="right" | 118
|-
| 1946 || align="right" | 180
|-
| 1950 || align="right" | 179
|-
| 1956 || align="right" | 119
|-
| 1961 || align="right" | 90
|}
| valign="top" |
{| class="wikitable"
|- class="hintergrundfarbe5"
! Jier
! Ynwennertal
|-
| 1970 || align="right" | 91
|-
| 2001 || align="right" | 54
|-
| 2006 || align="right" | 53
|-
| 2008 || align="right" | 56
|}
|}

== Keppeling om utens ==
* [http://www.jemgum.de/index.php?id=1568 Böhmerwold op www.jemgum.de]
* [https://www.ostfriesischelandschaft.de/fileadmin/user_upload/BIBLIOTHEK/HOO/HOO_Böhmerwold.pdf Beskriuwing fan Böhmerwold] yn de histoaryske doarpsdatabank fan it [[Ostfriesische Landschaft]]

== Literatuer ==
* Helmut Anneessen: ''Die Familien der Kirchengemeinde Böhmerwold (1695–1900)''. Upstalsboom-Gesellschaft, Auwerk 2004, ISBN 3-934508-16-2 (Ostfrieslands Ortssippenbücher, Bd. 68; Deutsche Ortssippenbücher, Bd. A 364).

{{Boarnen|boarnefernijing=
Foar oare boarnen, sjoch [https://de.wikipedia.org/wiki/Oldendorp ''Einzelnachweise'' op dizze side].
}}

{{Koördinaten|53_14_2_N_7_19_57_E_region:NL_type:city_zoom:14|53° 14' 2" NB  7° 19' 57" EL}}

{{Jemgum}}
{{DEFAULTSORT:Bohmerwold}}
[[Kategory:Jemgum]]
[[Kategory:Plak yn Lier (distrikt)]]