Samoerai: ferskil tusken ferzjes

Ut Wikipedy
Skiednis ynteraktyf trochsjen
←Toan eardere ferskillenNeikommende ferskillen →
Content deleted Content added
FisueelWikitekst
L r2.7.1) (Bot - derby: bo:ས་མུ་རའི།
→‎Skiednis: noch wat oersett wurk dien, hat ien ferjitten
Rigel 7: Rigel 7:
De samûrayklasse is ûntstien ûnder de [[Heianperioade]], mar dêrfoar binne ek al inkele spoaren fan harren te finen. De samûrayklasse soe ûnder oare ynfierd wurde ûnder de [[taika]]-herfoarming troch keizer [[Tenji]].
De samûrayklasse is ûntstien ûnder de [[Heianperioade]], mar dêrfoar binne ek al inkele spoaren fan harren te finen. De samûrayklasse soe ûnder oare ynfierd wurde ûnder de [[taika]]-herfoarming troch keizer [[Tenji]].


Yn it iere Heiantiidrek hawwe inkele aadlike famyljes, wêrûnder de [[Fujiwara (famylje)|Fujiwara]] spesjale troepen oprjochte om harren machtsposysjes feilich te stellen. Ek waarden dy troepen troch keizer [[Kammu]] ynsetten om it lân helpe te ferienigen en opstannen del te slaan. Dy samûraykrigers omskreaune harsels as folgers fan it paad fan de kriich, oftewol de [[Bushido]]. Wat ynhâlde dat it swurd de syl fan in samûray wie. In samûray moast dat altyd by him dragen as syn foarnaamste wapen. It wurd moast mei respekt behandele wurde. It swurd kwytrekke waard as in skande beskôge en der hawwe guons west dy't dêrfoar [[seppuku]] (ek wol bekend as harakiry, 切腹) plige. It goed omgean kinne mei it swurd, hiet [[ken-jutsu]]. Mei jiu-jiutsu en oare feardichheden is ken-jitsu ûnderdiel fan [[budo]], de Japanske kriichskeunsten.
Yn it iere Heiantiidrek hawwe inkele aadlike famyljes, wêrûnder de [[Fujiwara (famylje)|Fujiwara]] spesjale troepen oprjochte om harren machtsposysjes feilich te stellen. Ek waarden dy troepen troch keizer [[Kammu]] ynsetten om it lân helpe te ferienigen en opstannen del te slaan. Dy samûraykrigers omskreaune harsels as folgers fan it paad fan de kriich, oftewol de [[Bushido]]. Wat ynhâlde dat it swurd de syl fan in samûray wie. In samûray moast dat altyd by him dragen as syn foarnaamste wapen. It moast mei respekt behandele wurde. In swurd kwytrekke waard as in skande beskôge en der hawwe guons west dy't dêrfoar [[seppuku]] (ek wol bekend as harakiry, 切腹) plige. It goed mei it swurd omgean kinne, hiet [[ken-jutsu]]. Mei jiu-jiutsu en oare feardichheden is ken-jitsu ûnderdiel fan [[budo]], de Japanske kriichskeunsten.


De samûray yn eardere tiden wienen net allinnich bedreaun yn it fjochtsjen mei wapens lykas it swurd, mar hja bekwaamden har ek yn selsferdigening sûnder gebrûk fan wapens, lykas it [[jiujitsu]]. In samûray moast himsels ek sûnder wapens rêde kinne. Ek kalligrafy en ikebana, it blomskikken wienen feardichheden dy't sy behearsken moasten.
De samûray yn eardere tiden wienen net allinnich bedreaun yn it fjochtsjen mei wapens lykas it swurd, mar hja bekwamen har ek yn selsferdigening sûnder gebrûk fan wapens, lykas it [[jiujitsu]]. In samûray moast himsels ek sûnder wapens rêde kinne. Ek kalligrafy en ikebana, it blomskikken wienen feardichheden dy't sy behearsken moasten.


Yn de rin fan de tiid waarden de samûray troch bannen mei aadlike famyljes en it keizerlik hof machtich genôch om sels in oerheid te foarmjen. De macht fan regionale klens naam ûnder harren tafersjoch ta. Nei de [[Gempei-oarloch]] waard [[Minamoto no Yoritomo]] de earste [[Shogun]] fan Japan, wêrmei de samûray offisjeel de befelhawwers waarden yn it lân. Yn [[1192]] rjochte [[Seii Taishogun]] it [[Kamakura-shogunaat]] op.
Yn de rin fan de tiid waarden de samûray troch bannen mei aadlike famyljes en it keizerlik hof machtich genôch om sels in oerheid te foarmjen. De macht fan regionale klens naam ûnder harren tafersjoch ta. Nei de [[Gempei-oarloch]] waard [[Minamoto no Yoritomo]] de earste [[Shogun]] fan Japan en fan dat stuit wienen de befelhawwers yn it lân samûray. Yn [[1192]] rjochte [[Seii Taishogun]] it [[Kamakura-shogunaat]] op.


Van samûray werd verwacht dat ze cultureel op de hoogte waren en dat ze geletterd waren. Verschillende samoeraiclans vochten tegen elkaar ten tijde van het Kamakura- en [[Ashikaga-shogunaat]]. Tijdens de 13e eeuw verspreidde het [[Zen]]-boeddhisme zich onder de samoerai, en vormde zo enkele standaard eigenschappen van de samoeraicode zoals geen angst moeten kennen voor de dood of het doden van tegenstanders. De samoerai uit deze tijdsperiode stonden bekend als de elite-krijgers van Japan. Tweemaal wisten ze, zij het met behulp van enkele natuurelementen zoals een [[orkaan|tyfoon]] en onweersbuien, een Mongoolse invasie af te slaan ondanks dat ze sterk in de minderheid waren.
Fan in samûray waard ferwachte dat er op de hichte wie fan de kultuer en skriuwe koenen. Ferskate samûrayklens hawwe tsjin elkoar fochten ûnder it tiidrek fan it Kamakura- en [[Ashikaga-shogunaat]]. Yn de 13e ieu kaam it [[Zen]]-boedisme yn swang ûnder de samûray, en ûnder ynfloed dêrtroch ûntstie de samûrayeigenskip gjin eangst te hawwe foar de dea of it deadzjen fan tsjinstanners. De samûray ýt dy tiid stienen bekend as de elite-krigers fan Japan. Twaris slagge sy dêryn, mei help troch inkele natoereleminten as in [[orkaan|tyfoan]] en tongerbuien, in Mongoalske ynvaazje ôf te slaan, nettsjinsteande dat sy mei folle minder wienen as harren tsjinstanner.


In de 15e en 16e eeuw namen de oorlogstechnieken van de samoerai in rap tempo toe. Zo werd er een vorm van infanterie genaamd [[ashigaru]] ingevoerd. De komst van Europese bezoekers naar Japan introduceerde voor de samoerai nieuwe wapens zoals de [[haakbus]].
Un de 15e en 16e ieu naam it tal kriichstechnieken fan de samûrai bot ta. Sa waard in foar fan ynfantery ynfierd, neamd [[ashigaru]]. De komst fan Jeropeanen nei Japan soarge foar de yntroduksje fan nije wapens as de [[haakbus]].


Under it [[Tokugawa-shogunaat]] hawwe de samûray stadich oan harren militêre funksje ferlern. Op de ein fan dat tiidrek wiene de de samûray in soart fan amtners wurden, dêr't harren [[swurd (wapen)|swurden]] inkeld noch in seremonjele funksjes ferfolden.
Under it [[Tokugawa-shogunaat]] hawwe de samûray stadich oan harren militêre funksje ferlern. Op de ein fan dat tiidrek wiene de de samûray in soart fan amtners wurden, dêr't harren [[swurd (wapen)|swurden]] inkeld noch in seremonjele funksjes ferfolden.


By de herfoarmingen fan de [[Meiji-restauraasje]] oan de ein fan de 19e ieu, waard de klasse fan samûray ôfskaafd en in nij leger oprjochte nei westersk foarbyld.
By de herfoarmingen fan de [[Meiji-restauraasje]] oan de ein fan de 19e ieu, waard de klasse fan samûray ôfskaafd en in nij leger oprjochte nei westersk foarbyld.
It dragen fan in samûray-swurd of [[katana]] waard doe ferbean. Net alle samûray leiden harren dêr samar by del, wat late ta in tal wapene opstanden tsjin de nije oerheid. De grutste dêrfan wie de [[Satsuma-opstân]].
It dragen fan in samûray-swurd of [[katana]] waard doe ferbean. Net alle samûray leiden harren dêr samar by del, wat late ta in tal wapene opstanden tsjin de nije oerheid. De grutste dêrfan wie de [[Satsuma-opstân]].


== Myten en gerochten ==
== Myten en gerochten ==

De ferzje fan 7 feb 2012 om 22.18

Bepantsere Japanske samûray mei tachy (1860)
Harnaste samûray mei swurd en dolk. Makke troch de Britske fotograaf Felice Beato yn Japan begjin jierren 1860.
Samoeraibepantsering út it Kofuntiidrk.

Samûray (侍 of soms 士) is de term dêr't yn it eardere Japan oarnaris in lid fan krigersklasse mei oantsjutte waard. De besjutting fan it wurdt is Hy dy tsjinnet. Fan de 12e ieu oant de lette 19e ieu wiene de Samûray de wapene troepen fan Japan.

Skiednis

De samûrayklasse is ûntstien ûnder de Heianperioade, mar dêrfoar binne ek al inkele spoaren fan harren te finen. De samûrayklasse soe ûnder oare ynfierd wurde ûnder de taika-herfoarming troch keizer Tenji.

Yn it iere Heiantiidrek hawwe inkele aadlike famyljes, wêrûnder de Fujiwara spesjale troepen oprjochte om harren machtsposysjes feilich te stellen. Ek waarden dy troepen troch keizer Kammu ynsetten om it lân helpe te ferienigen en opstannen del te slaan. Dy samûraykrigers omskreaune harsels as folgers fan it paad fan de kriich, oftewol de Bushido. Wat ynhâlde dat it swurd de syl fan in samûray wie. In samûray moast dat altyd by him dragen as syn foarnaamste wapen. It moast mei respekt behandele wurde. In swurd kwytrekke waard as in skande beskôge en der hawwe guons west dy't dêrfoar seppuku (ek wol bekend as harakiry, 切腹) plige. It goed mei it swurd omgean kinne, hiet ken-jutsu. Mei jiu-jiutsu en oare feardichheden is ken-jitsu ûnderdiel fan budo, de Japanske kriichskeunsten.

De samûray yn eardere tiden wienen net allinnich bedreaun yn it fjochtsjen mei wapens lykas it swurd, mar hja bekwamen har ek yn selsferdigening sûnder gebrûk fan wapens, lykas it jiujitsu. In samûray moast himsels ek sûnder wapens rêde kinne. Ek kalligrafy en ikebana, it blomskikken wienen feardichheden dy't sy behearsken moasten.

Yn de rin fan de tiid waarden de samûray troch bannen mei aadlike famyljes en it keizerlik hof machtich genôch om sels in oerheid te foarmjen. De macht fan regionale klens naam ûnder harren tafersjoch ta. Nei de Gempei-oarloch waard Minamoto no Yoritomo de earste Shogun fan Japan en fan dat stuit wienen de befelhawwers yn it lân samûray. Yn 1192 rjochte Seii Taishogun it Kamakura-shogunaat op.

Fan in samûray waard ferwachte dat er op de hichte wie fan de kultuer en skriuwe koenen. Ferskate samûrayklens hawwe tsjin elkoar fochten ûnder it tiidrek fan it Kamakura- en Ashikaga-shogunaat. Yn de 13e ieu kaam it Zen-boedisme yn swang ûnder de samûray, en ûnder ynfloed dêrtroch ûntstie de samûrayeigenskip gjin eangst te hawwe foar de dea of it deadzjen fan tsjinstanners. De samûray ýt dy tiid stienen bekend as de elite-krigers fan Japan. Twaris slagge sy dêryn, mei help troch inkele natoereleminten as in tyfoan en tongerbuien, in Mongoalske ynvaazje ôf te slaan, nettsjinsteande dat sy mei folle minder wienen as harren tsjinstanner.

Un de 15e en 16e ieu naam it tal kriichstechnieken fan de samûrai bot ta. Sa waard in foar fan ynfantery ynfierd, neamd ashigaru. De komst fan Jeropeanen nei Japan soarge foar de yntroduksje fan nije wapens as de haakbus.

Under it Tokugawa-shogunaat hawwe de samûray stadich oan harren militêre funksje ferlern. Op de ein fan dat tiidrek wiene de de samûray in soart fan amtners wurden, dêr't harren swurden inkeld noch in seremonjele funksjes ferfolden.

By de herfoarmingen fan de Meiji-restauraasje oan de ein fan de 19e ieu, waard de klasse fan samûray ôfskaafd en in nij leger oprjochte nei westersk foarbyld. It dragen fan in samûray-swurd of katana waard doe ferbean. Net alle samûray leiden harren dêr samar by del, wat late ta in tal wapene opstanden tsjin de nije oerheid. De grutste dêrfan wie de Satsuma-opstân.

Myten en gerochten

Mei troch de ferhalen dy't guons út it westen oer de samûray fertelden hat binne de wersterske wrâld faak in fertekene byld ûntstean fan de samûray. Hoewol't in soad samûray yndied bûn wiene oan in earekoade, hawwe der genôch samûray west dy't net sa bot loyaal wienen as de ferhalen ús leauwe dogge wolle. In foarbyld hjirfan is Akechi Mitsuhide.[1]

Ferneamde samûray

   

Samûray yn media

Foar in protte film- en tillevyzjemeitsjers hawwe de samûray as ynspiraasjeboarne tsjinne. Inkele films oer samûray of basearre op de samûraykultuer binne:

Histoarysk

Troch Akira Kurosawa

Oare films

Ynspirearre op samûray

Sjoch ek

Keppeling om utens


Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Fuotnoat:

  1. ↑ Mark Ravina, The Last Samurai — The Life and Battles of Saigō Takamori, John Wiley & Sons, 2004.

Berjocht:Link FA Berjocht:Link FA Berjocht:Link FA Berjocht:Link FA

Opfrege fan "https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Samoerai&oldid=533686"