Besjoch de boarne foar Sachalin (oblast)

{{Universele ynfoboks gebiet (mei flagge)
| namme                       = Sachalin oblast
<small>Сахалинская область</small>
| ôfbylding                   = [[Ofbyld:Sakhalin in Russia (claimed).svg|300px]]
| flagge                      = [[Ofbyld:Flag of Sakhalin Oblast.svg|120px]]
| wapen                       = [[Ofbyld:Sakhalin Oblast Coat of Arms.svg|80px]]
| soarte gebiet               = [[oblast]]
| ynwennertal                 = 466.609 <small>(2021)</small>
| oerflak                     = 87.101 km²
| befolkingstichtens          = 5,36 ynw. / km²
| sels yn te foljen 1         = 
| namme sels yn te foljen 1   = 
| sels yn te foljen 2         = 
| namme sels yn te foljen 2   = 
| sels yn te foljen 3         = 
| namme sels yn te foljen 3   = 
| lân                         = [[File:Flag of Russia.svg|border|20px]] [[Ruslân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = federaal distrikt
| namme bestjoerlike ienheid 1= Fiere Easten
| bestjoerlike ienheid 2      = ekonomyske regio
| namme bestjoerlike ienheid 2= Fiere Easten
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| bestjoerlike ienheid 4      = 
| namme bestjoerlike ienheid 4= 
| haadplak                    = [[Jûzjno-Sachalinsk]]
| grutste plak                = [[Jûzjno-Sachalinsk]]
| sels yn te foljen 4         = taal
| namme sels yn te foljen 4   = [[Russysk]]
| sels yn te foljen 5         = Etnyske groepen
| namme sels yn te foljen 5   = Russen (84,3%) <br> Koreänen (5,4%) <br> Oekraïners (4,00%) <br> Tataren (1,2%) <small>(sifers 2010)</small>
| sels yn te foljen 6         = 
| namme sels yn te foljen 6   = 
| sels yn te foljen 7         = 
| namme sels yn te foljen 7   = 
| stifting                    = 1947
| tiidsône                    = [[UTC]]+11 MSK+8
| simmertiid                  = 
| koördinaten                 = {{Koördinaten yn tekst|50_33_00_N_142_36_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|50° 33' N 142° 36' E}}
| sels yn te foljen 8         = 
| namme sels yn te foljen 8   = 
| sels yn te foljen 9         = 
| namme sels yn te foljen 9   = 
| webside                     = [http://www.adm.sakhalin.ru/ www.adm.sakhalin.ru]
}}
De '''oblast Sachalin''' ([[Russysk]]: Сахалинская область/ Sachalinskaja oblast) is in bestjoersdistrikt yn de [[Russyske Federaasje]]. De oblast bestiet út it eilân [[Sachalin]] en de [[Koerilen]] en is part fan it Russyske federaasjedistrikt [[Russyske Fiere Easten|Fiere Easten]]. 

== Geografy ==
[[Ofbyld:213 1393 Ebeko ozero Lenya.jpg|thumb|left|250px|''Fulkaan op de Koerilen'']]
Sachalin wurdt troch de [[seestrjitte]] Tataresont fan it Russyske fêstelân skieden en de Koerilen foarmje in eilannebôge fan [[Kamtsjatka-skiereilân|Kamtsjatka]] oant it [[Japan]]ske eilân [[Hokkaido (eilân)|Hokkaidō]]. Oan de westlike kant fan de [[Tataresont]] leit de [[kraj]] [[Chabarovsk (kraj)|Chabarovsk]] en noardlik, oan de oare kant fan de [[See fan Ochotsk]], de kraj [[Kamtsjatka (kraj)|Kamtsjatka]]. Yn it suden leit de lânsgrins mei Japan en oan de oare kant dêrfan it eilân Hokkaidōm.

It eilân Sachalin is tige bercheftich, fan it noarden nei it suden is de ôfstân 948 km. De Koerilen hawwe in lingte fan 1200 km. Yn it gebiet lizze in soad [[Fulkaan|fulkanen]]. Op de Koerilen binne 9 aktive fulkanen; ierdskoddings komme regelmjittich foar.

Grutste rivieren binne de Tym, de Porona, de Ljûtoga en de Naiba. De rivieren en it wetter om de oblast binne tige fiskryk.

=== Klimaat ===
It klimaat is rûch, ek al binne yn july en augustus dagen mei in temperatuer fan boppe de 20° gewoan. Fan novimber oant april lizze de temperatueren fan −7° oant +4°. De trochsneed temperatueren lizze nachts fan oktober oant maaie fan −18,4° oant +0,3°. Winterdeis is it kâld en de simmers binne fochtich. Yn it súdeasten is it waar mylder, yn it noardwesten is it waar op syn rûchst. Fan noard nei súd skynt de sinne nammentlik jimmeroan faker en fan west nei east nimme de dagen mei min waar ôf.

== Befolking ==
[[Ofbyld:Рождественский собор в Южно-Сахалинске 3.jpg|thumb|left|250px|''Nije Bertekatedraal yn de haadstêd fan de oblast'']]
Russen binne mei likernôch 85% de mearderheid fan de befolking. Dêrnjonken binne der gruttere [[Korea]]anske en [[Oekraïne|Oekraynske]] mienskippen. De tradisjonele minderheden (Koreanen, Oekraïners, [[Tataren]] en [[Wyt-Russen]]) nimme yn tal ôf, wylst it tal [[Nivchen]], [[Kirgizen]], [[Usbeken]], [[Ameenjers]] en [[Azerbeidzjanen]] tanimt. Ut de Kaukasus en Sintraal-Aazje binne sûnt it ein fan de Sovjet-Uny in pear tûzen immigrearre, alhoewol't dat oantal minder is as yn oare dielen fan Ruslân.

De totale befolking fan de oblast sakket al sûnt 1989. 

=== Lânseigen befolking ===
De lânseigen befolking binne de [[Nivchen]], de [[Nanai]], de [[Oroken]], de [[Ultsen]], de [[Orotsjen]] en [[Ewinken]]. Fanâlds libje hja fan it fiskjen en it fokken fan rendieren. De [[Ainû (folk)|Ainû]], dy't oant 1945 ek yn dit gebiet libben, waarden nei Japan deportearre. Mooglik binne der noch in pear Ainû yn de tige lytske Japanske mienskip fan de oblast. De lânseigen befolking yn de oblast Sachalin foarmet tsjintwurdich lykwols mar in fraksje fan de befolking en binne foar in part sterk opgien yn de Russyske mienskip.

== Skiednis ==
De eilannen hearre sûnt de 19e iuw by Ruslân en wiene lang tusken Ruslân en Japan in kwestje fan striid. Oan it ein fan de 19e iuw leine der ferskillende wurkkampen op Sachalin. Tsjin it ein fan de [[Twadde Wrâldkriich]] oermastere de [[Sovjet-Uny]] it suden fan Sachalin en de Koerilen op Japan. Ruslân stelde de oblast yn de hjoeddeiske foarm yn 1947 yn. Foar dy tiid foel it noardlike diel fan Sachalin sûnt 1932 ûnder de kraj Fiere Easten resp. de kraj Chabarovsk.

== Ekonomy ==
It noarden fan Sachalin hat grutte foarrieden gas en oalje. Fierder soargje houtyndustry en fiskerij foar wurkgelegenheid. De oblast heart ta de rykste oblasten fan Ruslân.

== Bestjoerlike yndieling en stêden ==
De oblast is ûnderferdield yn 17 rajon's en ien stedsdistrikt. De iennige grutte stêd fan Sachalin is de haadstêd en it stedsdistrikt Jûzjno-Sachalinsk. Meiïnoar hat de oblast 14 stêden en 6 plakken fan it stedske type.
{|
|-
|
{| class="wikitable sortable" style="text-align:left;"
|- 
! Wapen
! Namme
! Russyske namme
! stedsdistr./rajon
! Ynwennertal
! Stifting
! Stêd sûnt
! Lokaasje
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Aleksandrovsk.png|40px]] ||[[Aleksandrovsk-Sachalinski]] || Александровск-Сахалинский || Aleksandrovsk-Sachalinski|| 8.854 ||  1869 || 1917 || style="text-align:center" | {{Koördinaten yn tekst|50_54_00_N_142_09_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|50° 54' N 142° 09' E}}.
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Aniva COA (2011).gif|40px]] || [[Aniva]] || Анива || Anivski rajon || 9.638 || 1886 || 1947 || {{Koördinaten yn tekst|46_43_00_N_142_31_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 43' N 142° 31' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Coat of Arms of Kholmsk (Sakhalin oblast) coat fof arms.png|40px]] || [[Cholmsk]] || Холмск || Cholmski rajon ||  25.677  || 1870	|| 1922  ||{{Koördinaten yn tekst|47_02_25_N_142_02_35_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|47° 02' N 142° 02' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Coat of Arms of Dolinsky rayon (Sakhalin oblast).png|40px]] || [[Dolinsk]] || Долинск || Dolinski rajon|| 11.740 || 1884 || 1922 || {{Koördinaten yn tekst|47_19_00_N_142_48_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|47° 19' N 142° 48' E}}	
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Coat of Arms of Yuzhno-Sakhalinsk.png|40px]] || [[Jûzjno-Sachalinsk]] || Южно-Сахалинск || stedsdistrikt || 181.587  || 1882	|| 1915  ||{{Koördinaten yn tekst|46_57_00_N_142_44_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 57' N 142° 44' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Coat of Arms of Korsakov (Sakhalin oblast).png|40px]] || [[Korsakov]] || Корсаков || Korsakovski rajon || 33.950 || 1853 || 1907 || {{Koördinaten yn tekst|46_38_00_N_142_46_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 38' N 142° 46' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Coat of Arms of Kurilsk (Sakhalin oblast).png|40px]] || [[Koerilsk]] || Курильск || Koerilski rajon || 2.530 || 18e iuw || 1947 || {{Koördinaten yn tekst|45_15_00_N_147_53_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|45° 15' N 147° 53' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Coat of Arms of Makarov (Sakhalinskaya oblast).png|40px]] || [[Makarov]] || Макаров || Makarovski rajon || 5.848 || 1892 || 1947 || {{Koördinaten yn tekst|48_37_00_N_142_47_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|48° 37' N 142° 47' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Coat of Arms of Nevelsk (Sakhalin oblast).png|40px]] || [[Nevelsk]] || Невельск || Nevelski rajon || 10.608 || 1789 || 1946 || {{Koördinaten yn tekst|46_39_00_N_141_52_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|46° 39' N 141° 52' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Coat of Arms of Okha (Sakhalin oblast).png|40px]] || [[Ocha]] || Оха || Ochinski rajon || 20.357 || 1908 || 1938 || {{Koördinaten yn tekst|53_35_00_N_142_56_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|53° 35' N 142° 56' E}}	
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Coat of Arms of Poronaysk (Sakhalinskaya oblast).gif|40px]] || [[Poronaisk]] || Поронайск || Poronaiski rajon || 16.026 || 1869 || 1946|| {{Koördinaten yn tekst|49_13_00_N_143_06_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|49° 13' N 143° 06' E}}	
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Coat of Arms of Severo-Kurilsk rayon (Sakhalin oblast).png|40px]] || [[Severo-Koerilsk]] || Северо-Курильск || Severo-Koerilski rajon || 2.374 || 1898 || 1947 || {{Koördinaten yn tekst|50_40_00_N_156_07_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|50° 40' N 156° 07' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Coat of Arms of Tomarinsky rayon (Sakhalin oblast).png|40px]] || [[Tomari (Ruslân)|Tomari]] || Томари || Tomarinski rajon ||  4.313 || 1870	|| 1947  ||{{Koördinaten yn tekst|47_46_00_N_142_04_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|47° 46' N 142° 04' E}}
|-
| style="text-align:left" | [[Ofbyld:Coat of Arms of Uglegorski (Sakhalin oblast).gif|40px]] || [[Uglegorsk (Sachalin)|Uglegorsk]] || Углегорск || Uglegorski rajon ||  8.041  || 20e iuw	|| 1946  ||{{Koördinaten yn tekst|49_04_00_N_142_02_00_E_scale:12500_type:landmark_region:RU|49° 02' N 142° 02' E}}
|}
|}
{{Boarnen|boarnefernijing=
Dizze side is alhiel of foar in part in oersetting fan de Dútsktalige Wikipedyside; sjoch foar de bewurkingsskiednis: [[:de:Oblast Sachalin]]
* Ynwennertallen binne ôfkomstich fan it Russysktalige lemma, oproppen op 5 septimber 2022
{{reflist}}
----
{{Commonscat|Sachalin Oblast|oblast Sachalin}}
}}
{{DielgebietenRuslân}}

[[Kategory:Sachalin (oblast)| ]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1943]]