Besjoch de boarne foar Eaststellingwerf

{{Ynfoboks gemeente
| namme                       = Eaststellingwerf
| ôfbyld                      = [[File:Aekingerzand Nationaal Park Drents-Friese Wold4.jpg|300px]] <br><small>It [[Aekingersân]] yn it [[Nasjonaal Park It Drintsk-Fryske Wâld]].</small>
| flagge                      = [[File:Ooststellingwerf flag.svg|border|125px]]
| wapen                       = [[File:Coat of arms of Ooststellingwerf.svg|60px]]<br><small>[[Wapen fan Eaststellingwerf]]</small>
| lokaasje                    = [[File:Ooststellingwerf location map municipality NL.png|300px]] 
| lân                         = [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Nederlân]]
| bestjoerlike ienheid 1      = provinsje
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[File:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]]
| bestjoerlike ienheid 2      = 
| namme bestjoerlike ienheid 2= 
| bestjoerlike ienheid 3      = 
| namme bestjoerlike ienheid 3= 
| boargemaster                = [[Jack Werkman]] ([[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]<ref>[https://www.omropfryslan.nl/nl/nieuws/1201877/nieuwe-burgemeester-van-ooststellingwerf-jack-werkman-geinstalleerd ''Nieuwe burgemeester van Ooststellingwerf Jack Werkman geïnstalleerd''], ''omropfryslan.nl'', 18 april 2023</ref>
| haadplak                    = [[Easterwâlde (Fryslân)|Easterwâlde]]
| grutste plak                = Easterwâlde
| ynwennertal                 = {{Statistyk gemeente Nederlân ynwenners|Eaststellingwerf}} <small>({{Statistyk gemeente Nederlân ynwenners|TXT=Year}})</small>
| befolkingstichtens          = 114 / [[km²]]
| oerflak                     = 226,11 km²
| wêrfan lân                  = 223,42 km²
| wêrfan wetter               = 2,69 km²
| tal stêden                  = 
| tal doarpen                 = 13
| ferkearsieren               = [[N381]], [[N351]], [[N380]]
| oprjochte                   = [[1851]]
| perioade 1                  = oant 1851
| namme perioade 1            = [[File:Coat of arms of Ooststellingwerf.svg|10px]] [[Gritenij Eaststellingwerf]]
| perioade 2                  = 
| namme perioade 2            = 
| perioade 3                  = 
| namme perioade 3            = 
| perioade 4                  = 
| namme perioade 4            = 
| perioade 5                  = 
| namme perioade 5            = 
| opheft                      = 
| opgien yn                   = 
| no part fan                 = 
| netnûmer                    = 0516 
| postkoades                  = 8421–8435
| tiidsône                    = [[UTC]] +1
| simmertiid                  = UTC +2
| webside                     = [https://www.ooststellingwerf.nl/ www.ooststellingwerf.nl]
}}
[[Ofbyld:Gem-Ooststellingwerf-OpenTopo.jpg|thumb|Kaart fan gemeente Eaststellingwerf]]

'''Eaststellingwerf''' ([[Nederlânsk]] en offisjeel: ''Ooststellingwerf''; [[Stellingwerfsk]]: ''Ooststellingwarf'') is in [[Fryske gemeenten|gemeente]] yn it súdeasten fan [[Fryslân]], mei in [[oerflak]] fan 226,11 km², wêrfan 2,69 km² wetter. De gemeente hat {{Statistyk gemeente Nederlân ynwenners|Eaststellingwerf}} ynwenners ({{Statistyk gemeente Nederlân ynwenners|TXT=Year}}).<ref>[https://allecijfers.nl/gemeente/ooststellingwerf/ Informatie gemeente Ooststellingwerf], AlleCijfers.nl</ref> 

Eaststellingwerf foarmet tegearre mei [[Weststellingwerf]] de [[Stellingwerven]]. De gemeente leit oan de grins mei [[Drinte]]; op dizze grins leit it [[nasjonaal park]] it [[Drintsk-Fryske Wâld]], dêr't grutte bosken lizze en in sânferstowing, dy't it [[Aekingersân|Aekingersân of de Keale Duinen]] neamd wurdt. It heechste punt yn de gemeente is de op 26,6 m lizzende top fan de Boskberch, ek flakby Appelskea. Oan de eastkant fan de gemeente, tusken Appelskea en [[Feanhuzen (Weststellingwerf)|Feanhuzen]] leit it [[Fochtelerfean]]. De rivieren de [[Lende]] en de [[Tsjonger]] ûntspringe yn dizze gemeente.

== Skiednis ==
Yn [[1328]] skieden de Stellingwerven, en dus ek it gebiet dat hjoed de dei Eaststellingwerf foarmet, harren ôf fan Drinte dat op dat stuit ûnder it bewâld fan de biskop fan Utert stiet. Sûnt dan foarmet it gebiet in eigen autonoom gebiet dat bewâlde wurdt troch ''stellingen'', wat de namme foar it gebiet ek ferklearret. Yn [[1498]] komt it gebiet yn hannen fan [[Albrecht fan Saksen]], dy't it gebiet yn [[1504]] by Fryslân yndield. De Stellingwerven waarden sadwaande ien fan de Fryske [[gritenij]]en. Yn [[1517]] folget de splissing tusken East- en Weststellingwerf en ûntstiet it gebiet sa't dat der no is.

It gebiet foarme lange tiid in buffer foar fijannen dy't Fryslân ynlûke woenen. By [[Aldeberkeap]], de [[Bekhofskâns]], en by [[Donkerbroek]], de [[Breeberch]]skâns, waarden fortifikaasjes makke. Tegearre mei ferskate ynundaasjes hawwe de forten der ûnder oare ta laat dat [[Bommen Berend]] it gebiet net ynlûke koe.

Yn de [[18e iuw]] kaam de feantsjerij opsetten yn it gebiet. Nije feankoloniale doarpen ûntstienen wêr't it libben min wie. Under dizze omstannigens ûntstie in gebiet wêr't it [[sosjalisme]] in soad oanhingers hie. De [[gritenij]] Eaststellingwerf waard yn [[1851]] in [[gemeente (bestjoer)|gemeente]] nei de ynfiering yn Nederlân fan de [[gemeentewet]] fan [[Thorbecke]].

Hjoed de dei is [[Easterwâlde (Fryslân)|Easterwâlde]] it haadplak fan de gemeente. Mar yn it ferline binne ek [[Makkingea]] en Aldeberkeap haadplak fan it gebiet west. Sûnt 1885 is Easterwâlde definityf it haadplak fan de gemeente wurden.

== Plakken ==
It haadplak is [[Easterwâlde (Fryslân)|Easterwâlde]] (Makkinga, 1812 - 1855 Aldeberkeap, 1855 - 1886 Makkinga) en de oare plakken yn de gemeente binne: [[Aldeberkeap]], [[Appelskea]], [[Donkerbroek]], [[Elslo]], [[De Fochtel]], [[De Haule]], [[Haulerwyk]], [[Langedike]], [[Makkingea]], [[Nijeberkeap]], [[Ravenswâld]] en [[Waskemar]].

== Polityk ==
De [[gemeenterie]] fan Eaststellingwerf bestiet út 21 sitten. De Partij fan de Arbeid hat lange tiid de grutste partij fan Eaststellingwerf west, mar sûnt de gemeenteriedsferkiezings fan 2010 is de lokale partij EaststellingwerfskBelang de grutste. It kolleezje wurdt sûnt 2022 foarme troch it EaststellingwerfskBelang, GrienLinks, de PvdA en de VVD. Hjirûnder stiet de gearstalling fan de gemeenterie sûnt 1998.

=== Gemeenterie ===
Ferkiezingsresultaten foar de gemeenterie sûnt 1998:<ref>[https://www.nlverkiezingen.com/GR_FR.html Ooststellingwerf], nlverkiezingen.com</ref>

{| class="wikitable sortable" style="text-align:center;"
!colspan="16"|Gemeenteriedssiten
|-
! Partij || 1998 || 2002 || 2006 || 2010 || 2014 <ref>[https://www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/detail/GR20140319/613176 Ooststellingwerf], Kiesraad (ôfwykt fan resultaat fanwegen listferbining PvdA en GrienLinks)</ref> || 2018 || 2022
|-
| style="text-align:left;"| OoststellingwerfsBelang ¹ || || || 4 || 7 || 6 || 7 || 5
|-
| style="text-align:left;"| [[GrienLinks]] || 2 || 2 || 1 || 1 || 2 || 2 || 3
|-
| style="text-align:left;"| [[Partij fan de Arbeid|PvdA]] || 8 || 7 || 8 || 5 || 4 || 3 || 3
|-
| style="text-align:left;"| [[Kristen-Demokratysk Appèl|CDA]] || 5 || 6 || 4 || 4 || 4 || 3 || 2
|-
| style="text-align:left;"| [[Folkspartij foar Frijheid en Demokrasy|VVD]] || 4 || 4 || 3 || 2 || 2 || 3 || 2
|-
| style="text-align:left;"| Vrije Partij Ooststellingwerf || || || || || || || 2
|-
| style="text-align:left;"| Lokaal Sociaal Ooststellingwerf || || || || || || || 2
|-
| style="text-align:left;"| [[KristenUny]] ² || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1
|-
| style="text-align:left;"|[[Demokraten 66|D66]] || 1 || 1 || || 1 || 1 || 1 || 1
|-
| style="text-align:left;"| StellingwerfPlus || || || || || 1 || 1 || 
|-
! Totaal || 21 || 21 || 21 || 21 || 21 || 21 || 21
|-
! Opkomst || 63,2% || 59,5% || 63,7% || 56,9% || 55,7% || 54,3% || 52,5%
|}

¹ Frysk: EaststellingwerfskBelang <br/ >
² [[GPV]] in 1998

=== Kolleezje fan Boargemaster en Wethâlders ===
2018-2022:<ref>[https://www.ooststellingwerf.nl/college-van-bw College van B&W], gemeente Ooststellingwerf</ref>
* Boargemaster: [[Sandra Korthuis]] (VVD)
* Wethâlders:
** Esther Verhagen (EaststellingwerfskBelang)
** Fimke Hijlkema (PvdA)
** Marcel Bos (CDA)
** Marian Jager-Wöltgens (ûnôfhinklik)
2022-2026: 

* Boargemaster: Jack Werkman (VVD) 
* Wethâlders: 
** Esther Verhagen (EaststellingwerfskBelang)
** Gerben But (GrienLinks) 
** Jelke Nijboer (PvdA) 
** Jan van Weperen (VVD) 

== Media yn Eaststellingwerf ==
'''Kranten'''
* [[De Nieuwe Ooststellingwerver]] (regionale krante, útjûn op woansdei)

'''Radio'''
* [[Omroep Odrie]] (lokale stjoerder)

== Taal ==
Histoarysk sjoen makket Eaststellingwerf ûnderdiel út fan de [[Stellingwerven]], mar it [[Stellingwerfsk]] is foar it meastepart al ferdreaun út it gebiet. De taal is benammen troch it [[Nederlânsk]] en it [[Frysk]] ferdreaun. Yn Eaststellingwerf hat likernôch 11% fan de minsken it Stellingwerfsk as memmetaal, wylst it Nederlânsk troch 44% en it Frysk troch 38% fan de minsken as memmetaal sprutsen wurdt.<ref>* {{aut|Noordhoff Atlasproducties}} (2009). ''De Bosatlas van Fryslân'' - Een ontdekkingsreis door Fryslân in kaarten en beelden. Noordhoff Atlas Producties. Side 266 ISBN 9789001779047</ref> It Frysk wurdt benammen yn it noardlike part fan de gemeente, boppe de [[Tsjonger]] sprutsen, yn de doarpen Haule, Haulerwyk, Waskemar en Donkerbroek. Troch de eardere migraasje fan in soad Fryske feanarbeiders wurdt der ek yn Appelskea in soad Frysk praat. Yn Makkingea en Aldeberkeap bestiet in treftige mienskip Friezen.

Yn Eaststellingwerf bestiet gjin gemeentlik belied makke op it mêd fan de Fryske taal.<ref>* {{aut|Noordhoff Atlasproducties}} (2009). ''De Bosatlas van Fryslân'' - Een ontdekkingsreis door Fryslân in kaarten en beelden. Noordhoff Atlas Producties. Side 177 ISBN 9789001779047</ref>

== Untwikkeling ynwennertal ==
* 2003 - 26.760
* 2006 - 26.125
* 2010 - 26.235
* 2016 - 25.571
* 2021 - 25.464

== Sjoch ek ==
* [[Fryske doarpen]]
* [[Fryske gemeenten]]
* [[List fan grytmannen fan Eaststellingwerf]]
* [[List fan boargemasters fan Eaststellingwerf]]

{{Boarnen|boarnefernijing=
[[Ofbyld:Logo Kwissipedy.png|thumb|right|30px|''[[Kwissypedy|>]]]]
* [http://www.ooststellingwerf.nl/ Webstee fan de gemeente]
-------
<references/>
}}
{{CommonsBalke|Ooststellingwerf}}
{{GemeentenFryslân}}
{{Eaststellingwerf}}

[[Kategory:Eaststellingwerf| ]]
[[Kategory:Stellingwerven]]
[[Kategory:Sânwâlden]]
[[Kategory:Gemeente yn Fryslân]]
[[Kategory:Bestjoerlike ienheid oprjochte yn 1851]]