Jan Schenkman
Jan Schenkman (Amsterdam, 1 oktober 1806 – dêre, 4 maaie 1863) wie in Nederlânsk ûnderwizer, dichter, auteur fan berneboeken en humorist.
Jan Schenkman wie oant 1849 skoalmaster oan syn partikulire skoalle op de Anjeliersgrêft. Hy wie in foaroansteand lid fan de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen.
Schenkman hat it moderne Sinteklaasfeest foar it earst yn in gearhingjend ferhaal yn printeboek werjûn. It boekje Sint Nikolaas en zijn knecht (Amsterdam, 1850 en opnij printe oant 1907) ferwurke er bekende eleminten yn lykas it hynder, it riden oer dakken, it skinken fan kado's (óf it krijen fan de roede) troch de skoarstien en dat Sinteklaas út Spanje kaam. Hy brocht lykwols ek nije eleminten yn: de stoomboat wêrmei't Sinteklaas yn Amsterdam oankomt en de swarte paazje as helper fan de Sint.
Publikaasjes
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
- Losse gedichten yn almanakken
- Overpeinzingen van een eenvoudige burgerman op den 16den verjaardag van zijn zoon (1850)
- Sint Nicolaas schenkt ieder wat: boertig dichtstukje (1850)
- St. Nikolaas en zijn knecht, útjouwerij G. Theod. Bom, Amsterdam (1850)
- Rekwest van Amsterd. jongens aan den Burgemeester der stad (1850)
- Een ijverige hand vindt werk door 't gansche land (om 1850)
- Het nieuwe apenspel zonder weêrga (om 1850)
- De mislukte aanslag op de stad Amsterdam, door prins Willem den Tweede in het jaar 1650 (1851)
- Oud en nieuw. Berijmde voorlezingen en losse dichtstukjes (1851)
- Weer wat moois voor lieve kleinen (om 1851)
- Nieuwe gedichtjes op de vertellingen van Moeder de Gans (om 1851)
- Vertellingen van Moeder de Gans, útj. G. Theod. Bom, Amsterdam (1851)
- Wat een eenvoudig burger dacht bij de onthulling van het standheeld voor Rembrandt van Rhijn. Boertig dichtstukje, 1852
- Jeremiade van Rembrandt van Rhijn in den avond van den 26 Mei 1852.
- Brief van St. Nicolaas aan zijne vrienden te Amsterdam. Luimig dichtstukje, 1852
- Het eerste prenteboek op moeders schoot (1852)
- Vermakelijk allerlei: prentjes met versjes (1855)
- Nieuw AB boek, naar een oud rijmpje, en op een aardig wijsje (1856)
- Ontwerp van eene nieuwe belastingwet op de crinolines (1858)
- Het leven van Jan Klaassen (1859)
- Arlequin's bont AB boek (1860)
- Vos en konijn (1862)
- De kermis-artisten (1863)
- Humoristische voorlezingen in proza en poëzy. Met eene voorrede van J. van Lennep en portr. des schrijvers (1863)
- De nieuwe circus: groot paarden-spel voor het jeugdige publiek (1863)
- Humoristische voorlezingen in proza en poëzie (1863)
- De boerderij: nieuw prentenboek (om 1863)
- Asschepoester in het cirque Carré (1874, fannijs printe 1885?)
- Gezellige plaatjes en versjes (om 1885)
- Pierrot's leven en bedrijf (om 1900)
Literatuer
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- Eugenie Boer, De Sint Nicolaas van Jan Schenkman. Zie ginds komt de stoomboot uit Spanje weer aan, yn: Ons Amsterdam 47 (1995) 12 (desimber), s. 282-286.
Keppelings om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Publikaasjes fan Schenkman
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- Sint Nicolaas en zijn knecht, 1850
- oare útjefte fan Sint Nicolaas en zijn knecht, 1850
- Nieuwe gedichtjes op de vertellingen van Moeder de Gans, 1851
- Omroeper, gedicht
- Melkboerin, gedicht
 |
Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Jan Schenkman fan Wikimedia Commons. |
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |