M4 Sherman
 Jo wurde útnûge om dêr in begjin mei te meitsjen |
|---|
De M4 Sherman, M4 medium tank, Sherman tank, ek wol koartwei Sherman neamd, wie de wichtichste tank dy't yn 'e Feriene Steaten ûntwikkele en boud waard yn 'e Twadde Wrâldoarloch .
De M4 middelgrutte tank, Sherman wie in fierdere ûntwikkeling fan de M3 middelgrutte tank, de M3 Lee. De tank waard neamd nei de Amerikaanske generaal William T. Sherman dy't yn 'e Amerikaanske Boargeroarloch foar de [[Konfederearre Steaten fan Amearika|Konfederearren focht.
De Sherman waard yn oktober 1942 foar it earst ynset troch de Britten by de Earste Slach by El Alamein. Der waarden mear as 49.000 stiks fan produsearre. Yn'e oarloch waard de tank net allinnich brûkt troch de Amerikaanske troepen, mar ek troch dy fan Frankryk, it Feriene Keninkryk en Poalen; nei de oarloch troch dy fan folle mear lannen.
Skiednis[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
De M3 medium tank, M3 Lee (de farianten foar it Feriene Keninkryk ûnder de namme "M3 Grant") wie de foargonger fan 'e Sherman. De wichtichste neidielen fan de M3 wiene de grutte hichte fan 3,12 meter en de lege pleatsing fan it 75 mm-kanon, oan 'e kant fan' e tank. Yn jannewaris 1941 begûn it ûntwerpen fan de opfolger. Om tiid te besparjen, waard besletten om de haadkomponinten fan 'e M3, lykas it sjassy, de motors en oandriuwing, ek foar de Sherman te brûken. De Sherman wie foarsjoen fan in 75mm kanon yn in turret dy't 360 ° draaie koe. De needsaak foar it aparte swiere kanon ferdwûn dêrmei: de tank wie dus hast 50 sintimeter koarter as de M3. De bemanning bestie út fiif minsken; twa minder as foar de M3 Lee. Yn septimber 1941 wie in prototype klear en begjin 1942 rôlen de earste tanks de fabriken út. De Sherman wie relatyf fluch, betrouber en maklik te meitsjen en te ûnderhâlden.
Yn totaal waarden mear as 49.000 eksimplaren makke (produksje hold op yn 1945). Dat is mear as de helte fan alle Amerikaanske tanks dy't yn de oarloch produsearre waarden en mear as alle tanks produsearre foar it Dútske leger [1] . De Chrysler Detroit Arsenal Tank Plant en it Fisher Grand Blanc Arsenal, beide spesjaal boud foar tankproduksje, produsearren mei-inoar 30.000 Sherman-tanks, yn trochsneed sa'n 25 tanks deis.
Om de winske produksjenûmers te berikken, waarden ferskate motors brûkt foar de tank. [2] :
| Beskriuwing | Wright | GM | Chrysler | Ford |
|---|---|---|---|---|
| Soarte-yndikaasje | R975 EC2 | 6046 | A57 | GAA |
| Oantal silinders | 9 | 12 | 30 | 8 |
| Silinderynhâld (liters) | 15.9 | 13.9 | 20.5 | 18.0 |
| Fermogen / toeren de minút | 400 pk / 2.400 | 410 pk / 2.900 | 425 pk / 2.850 | 500 pk / 2.600 |
| Fermogen / gewichtratio | 14,3 hk/ton | 14,7 hk/ton | 14,7 hk/ton | 16,5 hk/ton |
| Brânstof | benzine | disel | benzine | benzine |
Ferzjes[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Ferskate ferzjes fan de Sherman binne boud. De M4 en de M4A1 wiene hast identyk mei it wichtichste ferskil wie de gun turret; it waard laske of getten yn it gefal fan'e M4A1.
De M4A2 krige de General Motors 6046 dieselmotor . Dizze tank waard ek levere oan de Sovjet-Uny en de Britten. It Amerikaanske leger hat dizze ferzje allinich brûkt foar trainingsdoelen en net yn 'e striid. Logistysk wie it makliker om allinich tank's te brûken mei benzinemotoren oan'e foarkant.
De M4A3 hie in Ford-motor en dizze ferzje wie de meast wurdearre. Yn maart 1945 waard in nije ophinging (HVSS) ûntwurpen foar de Easy Eight (M4A3E8). Dêrtroch ried de tank hurder as de tanks mei de âldere vering. Dizze ophinging is ek tapast op de M40 en M43 selsridende artillery. De tanks fan it type M4A3 binne hast allinnich brûkt yn it Amerikaanske leger, sels nei de oarloch.
De M4A4 waard oandreaun troch de Chrysler A57-motor. De A57 bestie út fiif seissilinder benzinemotoren dy't oaninoar monteare. In tige kompleks, swier en grut gehiel dat in 28 sintimeter langere tank nedich makke.
De M4A6 krige ek in dieselmotor, mar der waarden mar 75 fan boud.
De M4A5 oantsjutting wie reservearre foar de Kanadeeske Ram Tank; it waard ûntwikkele yn gearwurking mei de Britten, ek basearre op de M3 Grant.
De earste foarbylden wiene foarsjoen fan in 75 mm-kanon dat projektilen ôfsloech mei in lege mûlsnelheid, sadat de penetrearjende krêft fan it projektyl frijwat leech wie. Letter waard de Sherman foarsjoen fan in effektiver 76mm kanon. De Britten bewapene guon fan harren tanks mei it noch machtiger 17- pûner kanon: de Sherman Firefly. It hege profyl makke de Sherman noch in maklik doelwyt foar fijânske tanks en anty-tankgewearen. It pânser, benammen oan'e efterkant, wie tin wêrtroch't brânstof, motor en heech opsleine ammunysje fluch yn'e brân fleinen. De Sherman krige de bynamme de Tommy-koker, om't safolle tankbemanningen der yn ferbaarnen. Letter yn de oarloch waarden wettersekken om de munysje pleatst, in ienfâldige maatregel dy't de kâns dat in tank nei in direkte klap yn 'e brân gie fan 60% nei 15% fermindere. Ferzjes fan de Sherman mei dizze wetterblazen krigen de tafoeging fan de letter W .
De Sherman holp de Alliearden de oarloch te winnen, net sasear fanwegen syn technyske kwaliteiten, mar fanwegen syn geskiktheid foar massaproduksje, dêr't de Amerikaanske oarlochsindustry superieur wie.
Bergingstank[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
De earste bergingstank fan'e Amerikaanske leger wie basearre op it chassis fan'e M3 Grant. It kaam yn tsjinst yn 1942/1943. Troch tekoarten oan chassis wie it nedich in herstel tank te meistsjen basearre op de M4 Sherman. De oanpassings wiene grut: de kanonturret ferdwûn en in pânserboarne waard ferfongen, in lier waard ynstallearre en in hefboom, it saneamde A-frame, waard oan de foarkant pleatst. As it net yn gebrûk wie, lei it werom oer de tank hinne. Yn septimber 1943 kaam dizze ferzje yn produksje as de M32. De opfolger, de M32B1 brûkte it M4A1 tankchassis, de M32B2 de M4A2 ensafuorthinne. De lêste ferzje wie de M32B4.
De bestjoerder en betsjinner fan it mitrailleur sieten foar yn de bergingstank. De rest fan de bemanning, twa minsken, siet yn it sintrum fan de tank en de motor en de fersnellingsbak sieten efteryn. De hefboom hie in lingte fan 5,5 meter en de lier hie in trekkracht fan 27 ton. De Continental R975 waard brûkt as krêftboarne. De tank hie in berik fan 165 kilometer en brânstoftanks mei in kapasiteit fan 651 liter. De maksimumsnelheid op de dyk wie 42 km/o.
Prestaasjes yn 'e oarloch[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
De Sherman waard boud om ynfantery-ienheden te stypjen yn har operaasjes en net om Dútske tanks lykas de Panther, Tiger I en Tiger II tsjin te gean, dy't superieur bleken yn pânser en fjoerkrêft. It wie in skriklike ûnderfining foar de bemanningen fan Sherman-tanks om yn 'e striid te gean mei in Panther of Tiger, om't se wisten dat ien of mear bemanningen grif stjerre soene. Se koenen allinnich nimme út harren tsjinstanner troch piercing de kant of efterste harnas yn in multi-Sherman manoeuvre.
De moetings mei de swiere Dútske tanks wiene lykwols relatyf seldsum troch de relatyf lege produksjesifers en de operasjonele reeheid fan dizze Dútske tanks.[3] De Dútske tanks hienen grif in freze reputaasje by de alliearde tankbemanningen, mar yn 'e praktyk foarmen anty-tankgewearen en oare anty-tankwapens de grutste bedriging. It 75mm-kanon, hoewol minder effektyf tsjin de Dútske tanktypen fan letter yn'e oarloch, wie poerbêst yn it útnimmen fan anty-tankgewearen mei har bemanningen en ynfantery yn it algemien. De snelheid en betrouberens fan 'e tank lieten de Amerikanen de Dútske Blitzkrieg-taktyk neimeitsje dy't se studearre hiene.
De meast freze tsjinstanner foar de M4 Sherman tank wie it Dútske 88mm anty-fleantúchgewear. Oarspronklik brûkt yn anty-fleantúch artillery, dit gewear bliek in ferneatigjende effekt te hawwen op pânsere auto's en waard tige mei súkses brûkt troch de Dútsers foar anty-fleantúch- en anty-tankgewearen. Nei ien direkte hit waard de tank meastentiids útskeakele. De tanks moasten dêr ek op har oerweldigjende oantallen tsjin rekkenje. Dêrnjonken wie de tank kwetsber foar Dútske pânsergrenadiers bewapene mei ûnder oare panzerfausts en smytminen.
De ferliezen per ienheid wiene faak oansjenlik, mar koenen goed makke wurde út de enoarme apparatuerreserve. Belton Y. Cooper, yn'e memoires dy't er skreau fan'e 3rd Armored Division fan 'e Amerikaanske Leger, stelt dat de organyske sterkte fan Shermans yn'e divyzje 222 wie, mar dat yn'e hiele oarloch yn 'e striid 1.350 ferlern gien binne; se waarden allegear oanfolle.
Dochs wie it foar de Alliearden net perfoarst nedich om in sterkere tank te bouwen, om't harren loftoermacht al de wichtichste besitting wie tsjin de Dútske panzermacht. Tidens it Ardinnenoffinsyf bewearden Britske Typhoons eartiids 175 Dútske tanks yn ien dei te fernielen. Yn Operaasje Lüttich hienen de Typhoons yn Normandje al in ferlykber súkses helle.
Neist loftoermacht soargen de doktrines en logistyk fan it Amerikaanske leger der foar dat se hast de hiele oarloch op it gebrûk fan'e Sherman-tank rekkene. Earst, ûnder generaal Lesley McNair, wie de dominante lear dat de eliminaasje fan fijannige tanks foaral dien wurde moast troch spesjalisearre anty-tank-ienheden. Tanks, oan'e oare kant, soene neffens de troch de Amerikanen ûntwikkele lear benammen brûkt wurde om de ynfantery te stypjen en om trochbraken yn'e fijânlinen te antisipearjen. De Sherman tank wie poerbêst yn dizze taken. Twad, beheinings yn'e Amerikaanske logistyk spile in grutte rol. It feit dat de Amerikaanske fabriken bûten it berik fan 'e Asmachten wiene, hie it foardiel dat de produksje net fersteurd wurde koe troch bombardeminten. It soarge lykwols foar in logistyk probleem, nammentlik dat de tanks oer de Atlantyske en Stille Oseaan ferstjoerd wurde moasten. Oanpassingen en reparaasjes moasten dêrom ienfâldich en fluch dien wurde op it slachfjild. De Amerikanen leaver dêrom betroubere en goed beproefde apparatuer. It ûntwerp fan de Sherman-tank en de dêrmei yn de oarloch opdien fjochtsûnderfining pasten goed by dit idee. It Amerikaanske leger keas der dêrom bewust foar om de sterkere Dútske tanks mei kwantiteit en gemak fan ûnderhâld te ferslaan.
Nei de oarloch[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Nei de oarloch waard de Sherman lange tiid brûkt, sawol troch de Feriene Steaten as troch har bûnsmaten.
de Feriene Steaten[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Nei de oarloch waard it Amerikaanske leger gâns fermindere. De tankproduksje kaam nei 1946 stil te stean. Hoewol't in protte Shermans waarden skonken of stjoerd nei de skroot (dy't faak omboud se yn bulldozers ), it type bleau de meast brûkte tank neist de nijere M26 Pershing . By it útbrekken fan'e Koreaanske Oarloch wiene 3.102 noch yn tsjinst. Tankproduksje gie wer yn 1951 en yn 1953 waarden se yn't tal wurden troch nijere typen lykas de M26, M46, M47 en M48 en waarden doe gau útfaseare. Yn de Koreaanske Oarloch wie de M4A3E8 Sherman tige effektyf tsjin de T-34/85 . De tanks wiene op harsels gelyk en koene inoar mei har kanon úthelje. De Sherman hie lykwols bettere richtapparaten, wêrtroch't it in gruttere kâns joech op it earste skot.
Nederlân[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Flak nei de oarloch hie Nederlân gjin jild foar de oankeap fan tanks. Dêrom plonderen se de enoarme wapenbulten dy't troch de Alliearden op Nederlânsk grûngebiet efterlitten wiene. Earst brûkten se benammen de Kanadeeske Ramtank, mar yn 1946 wiene 57 Sherman Firefly 's "befeilige". Yn septimber 1947 begûn de training fan de earste bemanningen op de Sherman oan de Kavaleryskoalle yn Amersfoart (de opfolger fan de eardere Pantserskoalle dy't op 18 juny 1945 yn Bergen op Soom oprjochte wie). De opliedingsienheid wie de eksperimintele Proefeskadron Vechtwagens, foarme op 15 july 1947 en omdoopt yn Depot Vechtwagens op 1 novimber 1948. Begjin fyftiger jierren waarden de 3e, 4e en 5e Tankbataljons útrist mei de Sherman. Dêr hiene se net genôch Fireflies foar en sa waarden se oanfolle mei âldere typen mei minder bewapening lykas it 76 mm of sels 75 mm kanon. Yn it ramt fan in MDAP (Mutual Defense Assistance Program - eins in iensidich helpmiddel) krige Nederlân 47 "nije" M4A1's út liening fan de FS. Der waard besocht de eskaders safolle mooglik út te rusten mei tanks fan ien type. Op 17 maart 1951 stienen der 141 Shermans op'e ynventaris, in protte yn in jammerdearlike steat en eins allinnich goed genôch om dielen te skrassen. It is net dúdlik as dit totaal ek de Fireflies omfette. Dêrfan waarden 23 reparearre mei dielen, wer, levere troch de FS; fan mar leafst tweintich oaren (allegear M4A2 en M4A3's) waard it karkas bewarre foar ynstallaasje yn de Iselliny .
Hast fuortdaliks, fan 1953 ôf, waard de Sherman foar 658 eksimplaren fan 'e Britske Centurion, dy't de Amerikanen kochten en útliende oan Nederlân, ôfskaft. De Sherman Fireflies waarden hjirby yn 1957 brûkt om neist de lichte M24 Chaffee it medium tank squadron yn de twa ferkenningsbataljons te foljen; dizze waarden fan 1958 ôf foar de AMX 13 ôfskaft. Op 2 jannewaris 1959 wiene noch 131 Shermans yn ynventarisaasje, wêrûnder 20 bergingstanks. In tal dêrfan wie al yn de Iselliny ynboud ; it plan om dêr ek de rest yn te skinken kaam op neat út omdat dy hiele line útskeakele wie. It Korps Mariniers naam 31 Shermans mei 105mm houwitsers oer neist seis dy't it út Nederlânsk-Ynje werombrocht hie; de rest waarden brûkt as oefendoelen. Doe't de mariniers yn'e iere jierren '70 ek dizze lêste tank's skrotten, waarden guon tanks ynformeel oernommen troch ferskate ienheden om jûns te tsjinjen as boartersguod foar ferfelende tsjinstplichtigen, mei it each op dat it altyd better is as gjin tank by de hân.
Belgje[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Nei de oarloch wie it definsjebudzjet yn Belgje wat minder krap as yn Nederlân (der wie gjin grutte koloniale oarloch te fjochtsjen) en sa waarden yn 1948 mear as 200 Firefly's kocht fan van Loo yn Antwerpen. Dizze skroothanneler hie op in stoart by Sint-Anna in grutte mannichte oan apparatuer dy't er foar in keisje priis fan de Britten oernommen hie. De Belgyske steat betelle elk 35.000 frank, net folle mear as de skrootwearde. De tanks waarden opknapt by it arsenaal fan Rocourt. De Britske Firefly's wiene basearre op ferskate soarten: de M4A1's waarden op 6 april 1949 brûkt om de 2e Lanciers te meitsjen; earst mei mar 29 tanks, ferhege ta 58 yn juny. De M4A4's gongen nei de 1e Guides, foarme op 4 augustus 1950, en, 72 yn getal, nei de 1e Lancers doe't it op 1 juny 1951 in medium tankbataljon waard. Ek oan de 2e Jagers te Paard waard op 15 maaie 1952 in eskader tawiisd.
Njonken dizze Britske Shermans krige Belgje in bataljon M4A1's mei 76 mm-kanon yn lien fan 'e FS ûnder in MDAP, wêrmei't yn oktober 1950 de 3e Lancers fêstige waarden.
De squadrons fan dizze ienheden hienen yn 't earstoan elk ek twa Shermans mei 105 mm houwitsers, foar fjoerstipe tsjin "sêfte" doelen. Letter waarden se per seis bondele yn in apart "stoarmpeloton".
Njonken dizze Shermans mei krêftige bewapening wie it Belgyske leger der yn slagge om wat âlden te krijen mei de 75 mm gun: se waarden droegen yn driver training.
Fan 1952 ôf hie Belgje in enoarme ynstream fan mar leafst 1215 moderne tanks (M26, M46A1, M47) dy't ûnder ferskate MDAP's útliend waarden; hoewol't dêrtroch it leger 21 rezjiminten en bataljons pânsertroepen folje koe (ter ferliking hie Nederlân op dat stuit njoggen tankbataljons), waard de Sherman noch yn reservestatus hâlden. Op dizze tank wiene ommers ferskate batches tsjinstplichtigen oplaat en fuortdaliks mei in primêre mobilisaasje fjouwer ienheden mei Shermans aktivearre wurde, hoewol't deselde ienheden ek in tawizing fan M26's hiene. Oant ein 1959 waarden der werhellingsoefeningen mei hâlden. Om't de legers fan it Warsjaupakt syn hjoeddeiske T-34/85 noch yn tsjinst hiene, behâlde de Sherman wat nut.
Israel[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
Nei 1948 socht Israel wanhopich mear militêre apparatuer. Der koene gjin nije tanks kocht wurde fanwege embargo's. Dêrom, legaal en yllegaal, in protte hûnderten Shermans waarden oanskaft út allerhanne wapen dumps om 'e wrâld. Dizze tanks waarden yn 't earstoan allinnich oerbrocht en brûkt tsjin Egypte yn 1956 ; troch 1967, tidens de Seisdeiske Oarloch, de mearderheid wie al bekeard mei Frânske help mei in machtiger 75mm (M50 "Isherman") of 105mm (M51 "Super Sherman") gun. Se tsjinnen mei relatyf súkses yn 1973 tidens de Yom Kippur-oarloch . Se bewiisden effektyf tsjin in protte nijere Russyske makke tanks lykas de T-54, T-55 en T-62 . Doe waarden se oerlevere oan de grinstroepen en noch letter jûn oan de milysjes fan it "Súd-Libaneeske leger" of ferkocht oan Sily .
It lêste lân dat mei wissichheid bekend is om de Sherman noch yn operasjonele tsjinst te hawwen is Paraguay oernommen fan Argentynje mei tsien ienheden; fiif fan dizze, levere yn 1983, binne foarsjoen fan de Frânske 105mm Lange 44-kanon. De lêste fjouwer foarbylden waarden mei pensjoen yn april 2018, en einigje it operasjonele tiidrek fan dizze tank.
Referinsjeboek[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
- M4 Sherman, Auteur: George Forty. Utjouwerij: Blandford Press, Poole, Feriene Keninkryk, 1987. ISBN 0 7137 1678 9
Keppelings om utens[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
- It Nederlânsk Kavalerymuseum hat trije Shermans yn de kolleksje.
- De M4 Sherman op milpedia
- (in) Technyske hânlieding TM 9-759 Medium Tank M4A3
- (in) OnWar-webside mei in protte technyske details fan 'e M4, sjoch: M4, M4A1 ferzje, M4A2 ferzje, M4A3 ferzje, M4A4 ferzje
- (in) M32 herstel tank op AFV databank
- ↑ Sjoch George Forty, s. 43
- ↑ Onwar website, sjoch eksterne keppelings
- ↑ Percentages van operationele gereedheid van de zware Duitse tanktypes tussen de jaren 1944-1945 liggen gemiddeld niet hoger dan 71 procent. Zie Thomas L. Jentz, "Germanys Tiger Tanks: Tiger I & Tiger II: Combat Tactics", Schiffer Publishing, Ltd. (1996).