Gundobad: ferskil tusken ferzjes
oerset fan nl |
Foar in part neisjoen |
||
| Rigel 1: | Rigel 1: | ||
{{stavering}} |
{{stavering}} |
||
'''Gundobad''' ([[445]]-[[516]]) wie in [[Boergonden|Boergondyske]] kening, dy't yn |
'''Gundobad''' ([[445]]-[[516]]) wie in [[Boergonden|Boergondyske]] kening, dy't yn 'e [[5e ieu]], it tiidrek dat de [[Grutte Folkeferfarren]] plakfûn, in fan belang west hat. Hy wie in stikmannich jierren ''magister militum'' (oerbefelhawwer) fan it [[Romeinske leger]] ([[472]]-[[474]]). Letter, fan [[486]] oant [[516]], wie er kening fan de [[Bourgonden]], in Germaanske stam. Hy wie in neef fan de Germaanske hearsker [[Risimer]]. |
||
== Magister militum == |
== Magister militum == |
||
Gundobad waard om |
Gundobad waard om [[445]] hinne berne as de âldste soan fan kening [[Gundiok]]. Hy waard grutbrocht yn 'e omkriten fan (Savoye) en siet as jonkje yn [[Itaalje]] by it Romeinske leger, der't syn omke Risimir as oerbefelhawwer fan it leger feitlik hearske oer it [[West-Romeinske Ryk]]. |
||
Nei |
Nei it ferstjerren fan Ricimer op 8 augustus [[472]] berikke Gundobad syn hege posysje yn it leger. Troch keizer [[Olybrius]] waard er beneamd as ''magister militum'' fan it Romeinske leger yn it westen. Al gau die er itselde as syn foargonger doe't er nei de dea fan keizer Olybrius op [[3 maart]] [[473]] in strieman [[Glycerius]] as keizer beneamde. |
||
Hy krige as oerbefelhawwer te |
Hy krige as oerbefelhawwer te krijen mei de komst fan in part fan de [[Ostrogoaten]], liede troch [[Fidimir]]. Dat folk hie har wengebiet yn [[Pannoonje]] ferlitten en besocht nei Itaalje te ferfarren. Gundobad koe de Ostrogoaten gewurde litte, meidat se fierder teagen nei Galje, nei har besibbe stam, de [[Fisigoaten]]. |
||
Yn it [[East-Romeinske Ryk]] koe keizer [[Leo I]] net akseptearje dat Glyerius op'e troan yn it westen sied en stjoerde syn ferwant [[Julius Nepos]] mei in leger nei it westen om de hearskippy oer te nimmen. |
Yn it [[East-Romeinske Ryk]] koe keizer [[Leo I]] net akseptearje dat Glyerius op'e troan yn it westen sied en stjoerde syn ferwant [[Julius Nepos]] mei in leger nei it westen om de hearskippy oer te nimmen. |
||
De ferzje fan 20 aug 2007 om 22.32
 Jo wurde útnûge om dêr in begjin mei te meitsjen |
|---|
Gundobad (445-516) wie in Boergondyske kening, dy't yn 'e 5e ieu, it tiidrek dat de Grutte Folkeferfarren plakfûn, in fan belang west hat. Hy wie in stikmannich jierren magister militum (oerbefelhawwer) fan it Romeinske leger (472-474). Letter, fan 486 oant 516, wie er kening fan de Bourgonden, in Germaanske stam. Hy wie in neef fan de Germaanske hearsker Risimer.
Magister militum
Gundobad waard om 445 hinne berne as de âldste soan fan kening Gundiok. Hy waard grutbrocht yn 'e omkriten fan (Savoye) en siet as jonkje yn Itaalje by it Romeinske leger, der't syn omke Risimir as oerbefelhawwer fan it leger feitlik hearske oer it West-Romeinske Ryk.
Nei it ferstjerren fan Ricimer op 8 augustus 472 berikke Gundobad syn hege posysje yn it leger. Troch keizer Olybrius waard er beneamd as magister militum fan it Romeinske leger yn it westen. Al gau die er itselde as syn foargonger doe't er nei de dea fan keizer Olybrius op 3 maart 473 in strieman Glycerius as keizer beneamde.
Hy krige as oerbefelhawwer te krijen mei de komst fan in part fan de Ostrogoaten, liede troch Fidimir. Dat folk hie har wengebiet yn Pannoonje ferlitten en besocht nei Itaalje te ferfarren. Gundobad koe de Ostrogoaten gewurde litte, meidat se fierder teagen nei Galje, nei har besibbe stam, de Fisigoaten.
Yn it East-Romeinske Ryk koe keizer Leo I net akseptearje dat Glyerius op'e troan yn it westen sied en stjoerde syn ferwant Julius Nepos mei in leger nei it westen om de hearskippy oer te nimmen. Fanút Dalmaasje, dêr't er goeverneur wie, fear Nepos mei in machtich leger nei Itaalje. Yn juny 474 berikke Nepos Ostia (de havenstêd fan Rome) en luts nei Ravenna. Glycerius joech him oer en Gundobad waard troch Nepos foartendaliks ûntheven fan syn funksje yn it leger. Teloarstelle ferliet Gundobad Itaalje en gong wêrom nei syn stamferwanten yn Galje.
Kriich om it Keningskip
Werom yn Galje feroarsakke Gundobad in opfolgingskrises. Syn heit Gundiok, wie yn 473 stoarn en hie syn keninkryk ferparte oer syn trije oare soans, Godigisel, Gilperik II en Gundomar. Gundobad wie it hjir fansels net mei ienas en kearde him tsjin syn bruorren. Hy deadzje Gundomar yn 486 en fersloech Gilperik yn 493.
Tsjin Godegisel behelle hy in nederlaach. Dizze broer slagge deryn om mei help fan de Franken Gundobad te ferslaan by Dijon yn 500. Gundobad koe lykwols nei Avignon flechten en kearde mei help fan de Fisigoten it jier dêrop wêrom. Diskear waard Godegisel by Vienne troch Gundobad ferslein, finzen nommen en yn 501 fermoarre, wêrmei Gundobad langomlet allinnich hearsker fan de Boergonden waard.
Allinne hearsker
Under it bewâld fan Gundobad waarden de Boergonden bûnsmaten fan it East-Romeinske Ryk en de Ostrogoaten. Dit bûnsgenoatskip kaam ta stân om it optwinge fan it Frankyske ryk fan kening Klovis tsjin te hâlden. Troch yntensiefe diplomaasje fan biskop Avitus fan Vienne, slagge de Franken er lykwols yn om Gundobad oer te heljen de side fan Klovis te keazen. Gundobod ferbruts it ferbûn mei de Romeinen en Ostrogoaten en sleat yn 507 in nei ferdrach mei de Frankyske kening. Tegearre foelen sy de Fisigoaten oan dy't yn de slach by Vouillé (507) ferslagge waarden. Mar doe de Ostrogoaten de Fisigoaten te help skeaten, waard Gondobad op syn beurt ferslagen. Troch dizze nederlaach rekke hy in part fan syn grûnbesit (de Provence ta súden fan Durance) kwiet oan de Ostrogoten. Letter waard dit besit wêrom joen oan de Boergonden.
Oer
Under it bewâld fan Gundobald waard it Boergondyske rjocht op skriftt gesteld. Gundobald kaam te fersjerren yn 516 en waard opfolge troch syn soan Sigismund.