Roarik: ferskil tusken ferzjes

Ut Wikipedy
Content deleted Content added
No edit summary
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
st
Rigel 1: Rigel 1:
{{stavering}}
{{stavering}}
[[Image:Rorik by H. W. Koekkoek.jpg|thumb|right|220px|Rorik]]
[[Image:Rorik by H. W. Koekkoek.jpg|thumb|right|220px|Rorik]]
'''Rorik''', ek wol '''Roerik fan Dorestêd''' of '''Hrörek''' wie in [[Denemarken|Deenske]] [[Wytsings|Wytsing]] dy't tusken [[850]] en [[880]] hearske hat oer in grût part fan [[Nederlân]], dat yn dy tiid [[Fryske ryk|Fryslân]] hiete. Hy krige fan de Frankyske kening dat gebiet als greefskip in lien en wurdt derom as in ''Fryske greve'' beskôge, mar it kin ek west hawwe, dat er him sels [[kening]] fan Fryslân neamd hat.
'''Rorik''', ek wol '''Roerik fan Dorestêd''' of '''Hrörek''' wie in [[Denemarken|Deenske]] [[Wytsings|Wytsing]] dy't tusken [[850]] en [[880]] hearske oer in grût part fan [[Nederlân]], dat yn dy tiid [[Fryske ryk|Fryslân]] hiet. Hy krige fan de Frankyske kening dat gebiet as greefskip yn lien en wurdt dêrom as in ''Fryske greve'' beskôge. Mar it kin ek west hawwe, dat er himsels [[kening]] fan Fryslân neamd hat.


==Ofkomst==
==Komôf==
Rorik waard om [[810]] hinne berne yn [[Jutlân]], (Denemarken) as soan fan kening [[Anulo]] fan it skaai [[Hedeby|Haithabu]]. As Wytsing haadling die Rorik mei oan ferskate plondertochten. Yn [[836]]
Rorik waard om [[810]] hinne berne yn [[Jutlân]], (Denemarken) as soan fan kening [[Anulo]] fan it skaai [[Hedeby|Haithabu]]. As Wytsingshaadling die Rorik mei oan ferskate plondertochten. Yn [[836]]
plondere hy de nedersettingen ''Antverpia'', [[Deurne]] mei har [[Benediktyn]]er [[kleaster]], [[Merksem]], [[Ranst]] en [[Broechem]]. Fan it ferwoeste ''Antverpia'' liet Rorik in tipyske Wytsing-ringwalfesting meitsje.
plondere hy de delsettingen ''Antverpia'', [[Deurne]] mei har [[Benediktyn]]er [[kleaster]], [[Merksem]], [[Ranst]] en [[Broechem]]. Fan it ferwoaste ''Antverpia'' liet Rorik in tipyske Wytsing-ringwalfesting meitsje.


==Greve fan Fryslân==
==Greve fan Fryslân==
Yn [[841]] krige hy fan de Frankyske keizer [[Loadewyk de Fromme]] it eilân [[Wieringen]] yn lien tawezen. De keizer besocht hjirmei de Deenske Wytsings fan plonderje ôf te hâlden. It greefskip lykernôch hâlde him net fan it plonderje ôf. Tegearre mei syn broer [[Harald]] oermasterre hy de Fryske gebieten fanút de eilannen [[Wieringen]] (Rorik) en [[Walcheren]] (Harald). Yn [[850]] moast de nije keizer [[Lotarius II]] him by de hearskippy fan Rorik oer Fryslân del lizze. Yn datselde jier oermasterre Rorik de wichtigste stêden [[Dorestêd]] en [[Utert (stêd)|Utert]], wertroch de biskop fan Utert, [[Hunger]] him útwieke moast nei [[Deventer]]. De [[Frankyske Ryk|Frankyske]] keningen stienen machteleas tsjinoer de ynfallen fan de Wytsings en besochten de Wytsingslieders oan har ta bine troch grute gebieten yn lien te jaan.
Yn [[841]] krige hy fan de Frankyske keizer [[Loadewyk de Fromme]] it eilân [[Wieringen]] yn lien tawezen. De keizer besocht hjirmei de Deenske Wytsings fan plonderjen ôf te hâlden. Mar dat slagge net. Tegearre mei syn broer [[Harald]] oermastere hy de Fryske gebieten fanút de eilannen [[Wieringen]] (Rorik) en [[Walcheren]] (Harald). Yn [[850]] moast de nije keizer [[Lotarius II]] him by de hearskippy fan Rorik oer Fryslân del lizze. Yn datselde jier oermastere Rorik de wichtigste stêden [[Dorestêd]] en [[Utert (stêd)|Utert]], wêrtroch de biskop fan Utert, [[Hunger]] ûntwyk sykje moast yn [[Dimter]]. De [[Frankyske Ryk|Frankyske]] keningen stienen machteleas tsjinoer de ynfallen fan de Wytsings en besochten de Wytsingslieders oan har ta binen troch grutte gebieten yn lien te jaan.


Rorik makke Dorestêd ta sintrum fan syn Fryske machtsgebiet dat har útstrekke tusken it [[Fly]] en [[Maas]], dus sawat it hiele gebiet fan it tsjintwurdige [[Hollân]] (Noard en Súd) en [[Utert (provinsje)|Utert]].
Rorik makke Dorestêd ta sintrum fan syn Fryske machtsgebiet dat har útstrekte tusken it [[Fly]] en [[Maas]]. Dus sawat it hiele gebiet fan it tsjintwurdige [[Hollân]] (Noard en Súd) en [[Utert (provinsje)|Utert]].
Neidat er foarmeel it Greefskip oer Fryslân krige hat, besocht Rorik sûnder sukses kening fan Denemarken te wurden ([[854]]). Lykwols joech hy it plonderje net op. Yn [[857]] naam er [[Hedeby]] yn en yn [[859]] waard [[Bremen]] plonderre. Troch dizze tochten helle hy de woede fan de keizer op syn hals, dy't him it Greefskip oer Fryslân ôfnom. Yn [[863]] plonderde hy op'e nij Dorestêd, dat net mear opboud soe wurde.
Neidat er foarmeel it Greefskip oer Fryslân krige hat, besocht Rorik sûnder sukses kening fan Denemarken te wurden ([[854]]). Lykwols joech hy it plonderje net op. Yn [[857]] naam er [[Hedeby]] yn en yn [[859]] waard [[Bremen]] plondere. Troch dizze tochten helle hy de woede fan de keizer op syn hals, dy't him it Greefskip oer Fryslân ôfnom. Yn [[863]] plonderde hy op'e nij Dorestêd, dat net mear opboud wurde soe.


De Friezen kamen tsjin de hearskippy fan Rorik yn opstân, der't er tydlik Fryslân ferlitte moast. Lykwols socht Rorik tanadering by de Frankyske keningen [[Karel de Kale]] en [[Loadewyk de Dútser]] en waard yn [[870]] fan beiden in [[fazal]]. Hy stopte mei it hâlden fan plondertochten en krige dertroch syn Fryske lien tebek. Hy bekearde him ta it [[kristendom]] en kaam te ferstjerren yn [[880]]. Hy waard opfolge troch [[Godfried de Wytsing|Godfried]], de soan fan Harald.
De Friezen kamen tsjin de hearskippy fan Rorik yn opstân, doe't er tydlik Fryslân ferlitte moast. Mar Rorik socht tanadering by de Frankyske keningen [[Karel de Keale]] en [[Loadewyk de Dútser]] en waard yn [[870]] fan beiden in [[fazal]]. Hy stoppe mei de plondertochten en krige dêrtroch syn Fryske lien werom. Hy bekearde him ta it [[kristendom]] en kaam te ferstjerren yn [[880]]. Hy waard opfolge troch [[Godfried de Wytsing|Godfried]], de soan fan Harald.


==Literatuer==
==Literatuer==

De ferzje fan 19 aug 2007 om 19.42

Fan dizze side moat de stavering noch hifke wurde.
Jo wurde útnûge om dêr in begjin mei te meitsjen


Rorik

Rorik, ek wol Roerik fan Dorestêd of Hrörek wie in Deenske Wytsing dy't tusken 850 en 880 hearske oer in grût part fan Nederlân, dat yn dy tiid Fryslân hiet. Hy krige fan de Frankyske kening dat gebiet as greefskip yn lien en wurdt dêrom as in Fryske greve beskôge. Mar it kin ek west hawwe, dat er himsels kening fan Fryslân neamd hat.

Komôf

Rorik waard om 810 hinne berne yn Jutlân, (Denemarken) as soan fan kening Anulo fan it skaai Haithabu. As Wytsingshaadling die Rorik mei oan ferskate plondertochten. Yn 836 plondere hy de delsettingen Antverpia, Deurne mei har Benediktyner kleaster, Merksem, Ranst en Broechem. Fan it ferwoaste Antverpia liet Rorik in tipyske Wytsing-ringwalfesting meitsje.

Greve fan Fryslân

Yn 841 krige hy fan de Frankyske keizer Loadewyk de Fromme it eilân Wieringen yn lien tawezen. De keizer besocht hjirmei de Deenske Wytsings fan plonderjen ôf te hâlden. Mar dat slagge net. Tegearre mei syn broer Harald oermastere hy de Fryske gebieten fanút de eilannen Wieringen (Rorik) en Walcheren (Harald). Yn 850 moast de nije keizer Lotarius II him by de hearskippy fan Rorik oer Fryslân del lizze. Yn datselde jier oermastere Rorik de wichtigste stêden Dorestêd en Utert, wêrtroch de biskop fan Utert, Hunger ûntwyk sykje moast yn Dimter. De Frankyske keningen stienen machteleas tsjinoer de ynfallen fan de Wytsings en besochten de Wytsingslieders oan har ta binen troch grutte gebieten yn lien te jaan.

Rorik makke Dorestêd ta sintrum fan syn Fryske machtsgebiet dat har útstrekte tusken it Fly en Maas. Dus sawat it hiele gebiet fan it tsjintwurdige Hollân (Noard en Súd) en Utert. Neidat er foarmeel it Greefskip oer Fryslân krige hat, besocht Rorik sûnder sukses kening fan Denemarken te wurden (854). Lykwols joech hy it plonderje net op. Yn 857 naam er Hedeby yn en yn 859 waard Bremen plondere. Troch dizze tochten helle hy de woede fan de keizer op syn hals, dy't him it Greefskip oer Fryslân ôfnom. Yn 863 plonderde hy op'e nij Dorestêd, dat net mear opboud wurde soe.

De Friezen kamen tsjin de hearskippy fan Rorik yn opstân, doe't er tydlik Fryslân ferlitte moast. Mar Rorik socht tanadering by de Frankyske keningen Karel de Keale en Loadewyk de Dútser en waard yn 870 fan beiden in fazal. Hy stoppe mei de plondertochten en krige dêrtroch syn Fryske lien werom. Hy bekearde him ta it kristendom en kaam te ferstjerren yn 880. Hy waard opfolge troch Godfried, de soan fan Harald.

Literatuer

  • Gerlof Verwey, Geschiedenis van Nederland, Amsterdam, 1995, siden 101 en 102.