Ham (sjimpansee): ferskil tusken ferzjes
No edit summary |
No edit summary |
||
| Rigel 15: | Rigel 15: | ||
| prizen = |
| prizen = |
||
}} |
}} |
||
[[File:Ham Retreival GPN-2000-001004.jpg|thumb|left|De kommandant fan de USS ''Donner'' fûstket mei Ham nei syn weromkear út de romte]] |
|||
[[File:Grave of Ham the Astrochimp.jpg|thumb|250px|Ham syn grêf by it New Mexico Museum of Space History yn Alamogordo, Nij Meksiko]] |
[[File:Grave of Ham the Astrochimp.jpg|thumb|250px|Ham syn grêf by it New Mexico Museum of Space History yn Alamogordo, Nij Meksiko]] |
||
'''Ham''' (maaie [[1957]] - [[19 jannewaris]] [[1983]]) wie de earste [[sjimpansee]] dy't yn de [[Romte|astronomy)|romte]] reizge. |
|||
Ham waard op [[31 jannewaris]] [[1961]] troch de [[FSA|Amerikanen]] de romte yn sketten yn it ramt fan it [[Mercuryprogramma]]. Hij voerde een taak uit, waaraan zijn functioneren in de ruimte beoordeeld kon worden en landde 16,5 minuut later in de [[Atlantyske Oseaan]]. Dat barde fjouwer jier nei't de [[Sovjet-Uny|Russen]] harren hûn [[Laika (hû)|Laika]] de ruimte in hadden geschoten. In tegenstelling tot Laika overleefde Ham de ruimtevlucht. Anders dan de Russen gebruikten de Amerikanen bij hun testvluchten [[primaten]], om zo goed mogelijk de effecten van ruimtevluchten op het menselijk lichaam te kunnen voorspellen. Eerder al hadden de Amerikanen met wisselend succes [[resusaap]]jes en [[doodshoofdaapjes]] in de ruimte gebracht. |
|||
Ham kwam oorspronkelijk uit [[Kameroen]], waar hij Chang heette. Hij werd in 1959 gekocht door de [[United States Air Force]], waarna hij opgroeide in het [[Holloman Aerospace Medical Center]]. Hier komt ook zijn nieuwe naam (H-A-M) vandaan. Ham werd op de ruimtereis voorbereid door de Amerikaanse psycholoog [[Joseph Brady]], die voordien ook enkele andere apen voor ruimtereizen had getraind.<ref>[http://www.wsj.com/articles/SB10001424053111903885604576490550514330600 Training door Joseph Brady]</ref> Hij werd gelanceerd met de [[Mercury MR-2]]-raket in het kader van het [[Mercury-project]]. Na zijn geslaagde ruimtevlucht leefde Ham 17 jaar in de nationale [[dierentuin]] van [[Washington D.C.]], en daarna in een dierentuin in [[North Carolina]]. Daar overleed hij uiteindelijk yn de âldens fan25 jier oanop de leeftijd van 25 jaar aan problemen met zijn hart. Hy waard beïerdige, sûnder syn skelet, by de Space Hall of Fame yn [[Alamogordo]] ([[Nij-Meksiko]]). |
|||
Twaënheale moanne nei de flecht fan Ham, op [[12 april]] 1961, lansearren de Russen [[Joeri Gagarin]] as earste minske de romte yn. Noch in moanne letter, op [[5 maaie]] 1961, wie [[Alan Shepard]] de earste Amerikaan yn de romte. |
|||
{{boarnen|boarnefernijing= |
|||
<references/> |
|||
}} |
|||
[[Kategory:Romtefeart]] |
[[Kategory:Romtefeart]] |
||
[[Kategory:Kameroen]] |
[[Kategory:Kameroen]] |
||
De ferzje fan 14 jan 2018 om 21.19
 Fier hjir asjebleaft gjin bewurkings út oant de skriuwer mei de side klear is. |
|---|
| Ham | ||
.jpg)
| ||
| Ham yn syn 'biokapsule' | ||
| bysûnderheden | ||
| oare namme(n) | Chang, Astrochimp | |
| soarte bist | Sjimpansee (Pan troglodytes) | |
| berne | maaie 1957 | |
| berteplak | Kameroen | |
| deagien | 19 jannewaris 1983 | |
| stjerplak | Asheboro | |
| reden bekendheid |
Earste sjimpansee yn de romte | |
Ham (maaie 1957 - 19 jannewaris 1983) wie de earste sjimpansee dy't yn de astronomy)|romte reizge.
Ham waard op 31 jannewaris 1961 troch de Amerikanen de romte yn sketten yn it ramt fan it Mercuryprogramma. Hij voerde een taak uit, waaraan zijn functioneren in de ruimte beoordeeld kon worden en landde 16,5 minuut later in de Atlantyske Oseaan. Dat barde fjouwer jier nei't de Russen harren hûn Laika de ruimte in hadden geschoten. In tegenstelling tot Laika overleefde Ham de ruimtevlucht. Anders dan de Russen gebruikten de Amerikanen bij hun testvluchten primaten, om zo goed mogelijk de effecten van ruimtevluchten op het menselijk lichaam te kunnen voorspellen. Eerder al hadden de Amerikanen met wisselend succes resusaapjes en doodshoofdaapjes in de ruimte gebracht.
Ham kwam oorspronkelijk uit Kameroen, waar hij Chang heette. Hij werd in 1959 gekocht door de United States Air Force, waarna hij opgroeide in het Holloman Aerospace Medical Center. Hier komt ook zijn nieuwe naam (H-A-M) vandaan. Ham werd op de ruimtereis voorbereid door de Amerikaanse psycholoog Joseph Brady, die voordien ook enkele andere apen voor ruimtereizen had getraind.[1] Hij werd gelanceerd met de Mercury MR-2-raket in het kader van het Mercury-project. Na zijn geslaagde ruimtevlucht leefde Ham 17 jaar in de nationale dierentuin van Washington D.C., en daarna in een dierentuin in North Carolina. Daar overleed hij uiteindelijk yn de âldens fan25 jier oanop de leeftijd van 25 jaar aan problemen met zijn hart. Hy waard beïerdige, sûnder syn skelet, by de Space Hall of Fame yn Alamogordo (Nij-Meksiko).
Twaënheale moanne nei de flecht fan Ham, op 12 april 1961, lansearren de Russen Joeri Gagarin as earste minske de romte yn. Noch in moanne letter, op 5 maaie 1961, wie Alan Shepard de earste Amerikaan yn de romte.
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |