Wapen: ferskil tusken ferzjes

Ut Wikipedy
Content deleted Content added
L Ieneach fan 'e Esk moved page Gefjochtswapen to Wapen: in wapen is yn earste ynstânje om mei te fjochtsjen
L dizze side wat oardere: list mei wapens werombrocht ta de algemienste foarmen, sjoch dêr fierder. En fjildstrategyen en in harnas binne gjin wapens.
Rigel 1: Rigel 1:
[[File:Sabre bayonette carabine.jpg|thumb|Stek-, slach- en sjitwapens]]
[[File:Sabre bayonette carabine.jpg|thumb|Stek-, slach- en sjitwapens]]
{{Oar|it stik ark wêrmei't men in oar geweld oandwaan kin|wapen (betsjuttingsside)}}
In '''gefjochtswapen''' is in stik ark dat brûkt wurdt om minsken, bisten of foarwerpen te ferwûnjen/beskeadigjen of te deadzjen. It kin brûkt wurde as oanfals- of ferdigeningsmiddel. Al sûnt it begjin fan de minsklike skiednis hawwe minsken wapens brûkt foar de [[jacht (aktiviteit)|jacht]], [[selsferdigening]] en [[oarloch]]sfiering.
In '''wapen''' is in stik [[ark]] dat brûkt wurdt om [[minske]]n en/of [[bist]]en te ferwûnjen en/of te deadzjen en om foarwerpen te skansearjen. It kin brûkt wurde foar [[oanfal]] of [[ferdigening]]. Al sûnt de ierste [[skiednis]] hawwe minsken wapens brûkt foar de [[jacht (aktiviteit)|jacht]], [[selsferdigening]] en [[oarloch]]sfiering. Wapens kommme foar yn alle soarten en mjitten. Se kinne tige ienfâldich en spotgoedkeap wêze, lykas in [[hout]]ene [[kneppel]] of in [[slinger]], mar ek [[technology|heechtechnologysk]] en rottekrûddjoer, lykas in [[krúsraket]] of in [[tank]]. Hast alle hurde, skerpe, stompe en swiere foarwerpen kinne as wapen brûkt wurde.


Wapens kommme foar yn alle soarten en mjitten. Se kinne tige ienfâldich en spotgoedkeap wêze, lykas in houten kneppel of in slinger, of heechtechnologysk en rottekrûddjoer, sa as in [[krúsraket]]. Hast alle hurde, skerpe, stompe en swiere foarwerpen kinne as wapen brûkt wurde. Ynsidinteel wurde deiske foarwerpen omboud ta wapen, lykas in [[sjitbalpinne]], in [[sjitparaplu]] of [[sjitkaaihingers]] dêr't in [[Kûgel (munysje)|kûgel]] mei ôffjurre wurde kin. In [[motorreau]] kin brûkt wurde om mei opsetsin te deadzjen, ferwûnjen of beskeadigjen troch oanriding. Sels minsklike lichemsdielen kinne as wapen brûkt wurde, dat wurde [[natuerlik wapen|natuerlike wapens]] neamd, en it brûken derfan wurdt oefene by [[selsferdigeningskeunst]]en en [[fjochtsport]]en. In soad biste- en plantesoarten hawwe 'ynboude' wapens, lykas [[giftosk]]en of al as net giftige [[Angel (ynsekt)|angels]] en [[stikel]]s of [[toarnen]].
Ynsidinteel wurde aldendeiske foarwerpen omboud ta wapen, lykas in [[sjitbalpinne]], in [[sjitparaplu]] of in [[sjitkaaihinger]] dêr't in [[Kûgel (munysje)|kûgel]] mei ôffjurre wurde kin. Ek foarwerpen dêr't neat oan feroare is en dy't net bedoeld binne om as wapen brûkt te wurden, kinne faak wol as sadanich ynset wurde. In [[motorreau]] kin bgl. brûkt wurde om mei opsetsin te deadzjen, ferwûnjen troch [[oanriding]]. Sels minsklike lichemsdielen kinne as wapen brûkt wurde; dat wurde [[natuerlik wapen|natuerlike wapens]] neamd, en it brûken derfan wurdt oefene by [[selsferdigeningskeunst]]en en [[fjochtsport]]en. In soad [[bist]]e- en [[plant]]esoarten hawwe 'ynboude' wapens, lykas [[klau]]wen, [[giftosk]]en of al as net [[gif]]tige [[Angel (ynsekt)|angels]] en [[stikel]]s of [[toarnen]].


It grutste diel fan de wapens op de wrâld wurdt tsjintwurdich yn in lyts oantal lannen makke. Sa binne de fiif permaninte leden fan de [[Feilichheidsried fan de Feriene Naasjes|FN Feilichheidsried]] ek de grutste produsinten. Elk jier wurdt foar in soad miljarden euro's yn [[wapenhannel|wapens hannele]].
It grutste diel fan 'e wapens op 'e wrâld wurdt tsjintwurdich yn in lyts tal [[lân|lannen]] makke. Sa binne de fiif permaninte leden fan de [[Feilichheidsried fan de Feriene Naasjes|FN-Feilichheidsried]] ek de grutste wapenprodusinten. Elk jier wurdt foar withoefolle miljarden [[euro|euro's]] yn [[wapenhannel|wapens hannele]].


== Wapentypes ==
== Wapentypes ==
* [[blanke wapen]]s: [[dagge]] (dolk), [[degen]], [[mês]], [[sabel]], [[swurd]].
* '''slachwapens''': [[knots|kneppel]] - [[ploertedeader]] - [[swurd (wapen)|swurd]] - [[boksbûgel]] - [[fjochtstôk]] - [[seax]] - [[goeëndei (wapen)|goeiendei]] - [[moarnsstjer (wapen)|moarnsstjer]] - [[striidfleiel]] - [[bile]] - [[nunchaku]] - [[tonfa]] - [[knopkiry]] - ...
* [[eksplosyf|eksplosiven]]: [[bom]], [[buskrûd]], [[dynamyt]], [[hângranaat]], [[myn (eksplosyf)|myn]], [[semteks]], [[torpedo]].
* '''stekwapens''': [[mes]] - [[dolk]] - [[kris]] - [[ponjaard]] - [[harpoen]] - [[floret]] - [[degen]] - [[seax]] - [[goeiendei (wapen)|goeiendei]] - [[katana]] - [[sai (wapen)|sai]] - [[tanto]]- ...
* [[massaferneatigingswapen]]s:
* '''sjitwapens''':
** [[kearnwapen]]s: [[atoombom]], [[wetterstofbom]], [[neutroanebom]].
** '''projektylwapens''': [[slinger (wapen)|slinger]] - [[pylk-en-bôge]] - [[krúsbôge]] - [[kattepûl]] - [[ballista]] - [[trebuchet]] - [[spear]] [[lâns (wapen)|lâns]] - [[smytspies]] - [[shuriken]] - ...
** '''fjoerwapens''': [[pistoal]] - [[revolver]] - [[gewear]] - [[heilgewear]] - [[jachtgewear]] - ...
** [[biologyske wapens]]: [[antraks]], [[botuline]], [[ebola]], [[pokken|pokkefirus]], [[Pest (sykte)|pest]].
** [[gemyske wapens]]: [[senuwgas]], [[mostergas]].
** '''semy-automatyske/automatyske wapens''': [[masinegewear]] - [[AK-47]] - [[m4a1]] - [[uzy]] - [[diemaco]] - [[minimy]] - [[galil]] - [[FAMAS]] - [[Steyr AUG]] - ...
* [[projektylwapen]]s:
** '''swiere wapens''': [[Kanon (geskut)|kanon]] - [[raketsmiter]] - [[mortier]] - [[houwitser]] - [[flammesmiter]] - [[bazooka]] - [[granaatmiter]] - [[RPG-7]] - ...
* '''eksplosiven''': [[buskrûd]] - [[dynamyt]] - [[Semteks]] - [[granaat (munysje)|granaat]] - [[Bom (wapen)|bom]] - [[hângranaat]] - [[klusterbom]] - [[myn (eksplosyf)|myn]] - ...
** [[fjoerwapen]]s: [[gewear]], [[kanon (wapen)|kanon]], [[mitrailleur]], [[mortier]], [[pistoal]], [[raketsmiter]], [[revolver]].
** oare projektylwapens: [[ballista]], [[kattepûl]], [[krúsbôge]], [[pylk-en-bôge]], [[shuriken]], [[slinger]], [[trebusjet]], [[werpspeetse]].
* '''stjoerde wapens''': [[Raket (apparaat)|raket]] - [[torpedo (wapen)|torpedo]] - ...
* [[slachwapen]]s: [[bile]], [[fjochtstôk]], [[gnodze]], [[kneppel]], [[moarnsstjer (wapen)|moarnsstjer]], [[striidfleil]].
* '''massaferneatigingswapens (ABC-wapens)''':
** '''[[kearnwapen]]s''': [[atoombom]] - [[wetterstofbom]] - [[neutroanebom]] ...
* [[stekwapens]]: [[harpoen]], [[lâns (wapen)|lâns]], [[spear]].
** '''biologyske wapens''': [[antraks]] - [[botuline]] - [[pokken|pokkefirus]] - [[Pest (sykte)|pest]] - [[tularemy]] - [[ebola]]
** '''[[gemyske wapens]]''': [[senuwgas]]sen - [[mostergas]] - [[zyklon b]] - ...
* '''fjildstrategyen''': [[stikeltried]] - [[Myn (eksplosyf)|minen]] - [[rinfuorge|rinfuorgen]] - [[falanks]] - [[slachoarder]] - [[bermbom]] - [[guerilja]] - ...
* '''[[Net-deadlik wapen|net-deadlike wapens]]''': ''[[High Power Microwave]]'' - ''[[Long range acoustic device]]'' - [[EMP]] ...
* '''ôfwarwapens''': [[harnas]], [[kûgelfrij fest]], [[Skyld (beskerming)|skyld]]


== Sjoch ek ==
== Sjoch ek ==

De ferzje fan 20 okt 2016 om 19.05

Stek-, slach- en sjitwapens
Dizze side giet oer it stik ark wêrmei't men in oar geweld oandwaan kin. Foar oare betsjuttings, sjoch: wapen (betsjuttingsside).

In wapen is in stik ark dat brûkt wurdt om minsken en/of bisten te ferwûnjen en/of te deadzjen en om foarwerpen te skansearjen. It kin brûkt wurde foar oanfal of ferdigening. Al sûnt de ierste skiednis hawwe minsken wapens brûkt foar de jacht, selsferdigening en oarlochsfiering. Wapens kommme foar yn alle soarten en mjitten. Se kinne tige ienfâldich en spotgoedkeap wêze, lykas in houtene kneppel of in slinger, mar ek heechtechnologysk en rottekrûddjoer, lykas in krúsraket of in tank. Hast alle hurde, skerpe, stompe en swiere foarwerpen kinne as wapen brûkt wurde.

Ynsidinteel wurde aldendeiske foarwerpen omboud ta wapen, lykas in sjitbalpinne, in sjitparaplu of in sjitkaaihinger dêr't in kûgel mei ôffjurre wurde kin. Ek foarwerpen dêr't neat oan feroare is en dy't net bedoeld binne om as wapen brûkt te wurden, kinne faak wol as sadanich ynset wurde. In motorreau kin bgl. brûkt wurde om mei opsetsin te deadzjen, ferwûnjen troch oanriding. Sels minsklike lichemsdielen kinne as wapen brûkt wurde; dat wurde natuerlike wapens neamd, en it brûken derfan wurdt oefene by selsferdigeningskeunsten en fjochtsporten. In soad biste- en plantesoarten hawwe 'ynboude' wapens, lykas klauwen, giftosken of al as net giftige angels en stikels of toarnen.

It grutste diel fan 'e wapens op 'e wrâld wurdt tsjintwurdich yn in lyts tal lannen makke. Sa binne de fiif permaninte leden fan de FN-Feilichheidsried ek de grutste wapenprodusinten. Elk jier wurdt foar withoefolle miljarden euro's yn wapens hannele.

Wapentypes

Sjoch ek