Egyptysk: ferskil tusken ferzjes

Ut Wikipedy
Content deleted Content added
L red
Yn 'e Wâlden (oerlis | bydragen)
No edit summary
Rigel 4: Rigel 4:
| eigen namme = ''r n km.t''
| eigen namme = ''r n km.t''
| lânseigen yn = [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Egypte]]
| lânseigen yn = [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Egypte]]
| tal sprekkers = † <small>([[17e ieu]] [[Koptysk]])</small>
| tal sprekkers = † <small>([[17e iuw]] [[Koptysk]])</small>
| skrift = [[hieroglifen]]
| skrift = [[hieroglifen]]
| taalfamylje = ● [[Afro-Aziatyske talen|Afro-Aziatysk]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;● [[Egypto-Hamityske talen|Egypto-Hamitysk]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;● '''Egyptysk'''
| taalfamylje = ● [[Afro-Aziatyske talen|Afro-Aziatysk]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;● [[Egypto-Hamityske talen|Egypto-Hamitysk]]<br> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;● '''Egyptysk'''
Rigel 15: Rigel 15:
}}
}}
[[Ofbyld:Papyrus Ebers.png|left|thumb|250px|De ''[[Ebers-papyrus]]'', wêryn't de behanneling fan [[astma]] yn it Egyptysk út 'e doeken dien wurdt.]]
[[Ofbyld:Papyrus Ebers.png|left|thumb|250px|De ''[[Ebers-papyrus]]'', wêryn't de behanneling fan [[astma]] yn it Egyptysk út 'e doeken dien wurdt.]]
It '''Egyptysk''' (út [[hieroglifen|hieroglifysk skrift]] transliterearre as '''''r n km.t''''') is de âldst bekende [[taal]] fan [[Egypte]]. It is in lid fan 'e [[Egypto-Hamityske talen|Egypto-Hamityske]] tûke fan 'e [[Afro-Aziatyske talen|Afro-Aziatyske]] [[taalfamylje]], en is skriftlik oerlevere fan likernôch 3400 f.Kr. ôf, wat betider is as lykfol hokker oare taal, útsein it [[Sûmearysk]]. It Egyptysk wie de nasjonale taal fan it Alde Egypte ûnder de [[farao|farao's]], oant it ûnder de [[Ptolemiden|Ptolemidyske dynasty]] as bestjoerstaal ferfongen waard troch it [[Gryksk]]. It bleau lykwols de taal fan 'e grutte mearderheid fan it folk, oant it, nei de ferovering fan Egypte troch it [[Islamityske Ryk]] fan 'e [[tsiende ieu]] ôf ûnder druk fan it [[Arabysk]] yn it neigean rekke, en úteinlik yn 'e [[santjinde ieu]] as sprektaal útstoar.
It '''Egyptysk''' (út [[hieroglifen|hieroglifysk skrift]] transliterearre as '''''r n km.t''''') is de âldst bekende [[taal]] fan [[Egypte]]. It is in lid fan 'e [[Egypto-Hamityske talen|Egypto-Hamityske]] tûke fan 'e [[Afro-Aziatyske talen|Afro-Aziatyske]] [[taalfamylje]], en is skriftlik oerlevere fan likernôch 3400 f.Kr. ôf, wat betider is as lykfol hokker oare taal, útsein it [[Sûmearysk]]. It Egyptysk wie de nasjonale taal fan it Alde Egypte ûnder de [[farao|farao's]], oant it ûnder de [[Ptolemiden|Ptolemidyske dynasty]] as bestjoerstaal ferfongen waard troch it [[Gryksk]]. It bleau lykwols de taal fan 'e grutte mearderheid fan it folk, oant it, nei de ferovering fan Egypte troch it [[Islamityske Ryk]] fan 'e [[tsiende iuw]] ôf ûnder druk fan it [[Arabysk]] yn it neigean rekke, en úteinlik yn 'e [[santjinde iuw]] as sprektaal útstoar.


Der wurde troch [[taalkundige]]n seis wichtige perioaden yn 'e ûntwikkeling fan it Egyptysk ûnderskaat:<br />
Der wurde troch [[taalkundige]]n seis wichtige perioaden yn 'e ûntwikkeling fan it Egyptysk ûnderskaat:<br />
Rigel 24: Rigel 24:
● [[Nijegyptysk]], de taal fan 'e [[Tredde Tuskenperioade fan Egypte|Tredde Tuskenperioade]], mar al begjinnend fan 'e Amarnaperioade ôf (1353-700 f.Kr.);<br />
● [[Nijegyptysk]], de taal fan 'e [[Tredde Tuskenperioade fan Egypte|Tredde Tuskenperioade]], mar al begjinnend fan 'e Amarnaperioade ôf (1353-700 f.Kr.);<br />
● [[Demoatysk Egyptysk]], de taal fan 'e [[Lette Perioade fan Egypte|Lette Perioade]] oant de [[Romeinske Ryk|Romeinske Tiid]] (700 f.Kr.-100 n.Kr.);<br />
● [[Demoatysk Egyptysk]], de taal fan 'e [[Lette Perioade fan Egypte|Lette Perioade]] oant de [[Romeinske Ryk|Romeinske Tiid]] (700 f.Kr.-100 n.Kr.);<br />
● [[Koptysk]], it lêste stadium fan it Egyptysk, fan 'e [[twadde ieu]] ôf (100-1700).<br />
● [[Koptysk]], it lêste stadium fan it Egyptysk, fan 'e [[twadde iuw]] ôf (100-1700).<br />


Dizze seis ûnderskate taalfoarmen wurde mei-inoar ek wol de [[Egyptyske talen]] neamd. It Koptysk is oant hjoed de dei ta de ([[deade taal|deade]]) [[tsjerketaal]] fan 'e [[Koptysk-Otterdokse Tsjerke]] en de [[Koptysk-Katolike Tsjerke]].
Dizze seis ûnderskate taalfoarmen wurde mei-inoar ek wol de [[Egyptyske talen]] neamd. It Koptysk is oant hjoed de dei ta de ([[deade taal|deade]]) [[tsjerketaal]] fan 'e [[Koptysk-Otterdokse Tsjerke]] en de [[Koptysk-Katolike Tsjerke]].

De ferzje fan 9 mrt 2016 om 12.45

Egyptysk
algemien
eigen namme r n km.t
lânseigen yn Egypte
tal sprekkers (17e iuw Koptysk)
skrift hieroglifen
taalbesibskip
taalfamylje Afro-Aziatysk
   ● Egypto-Hamitysk
      ● Egyptysk
taalkoades
ISO 639-2 egy
ISO 639-3 egy
De Ebers-papyrus, wêryn't de behanneling fan astma yn it Egyptysk út 'e doeken dien wurdt.

It Egyptysk (út hieroglifysk skrift transliterearre as r n km.t) is de âldst bekende taal fan Egypte. It is in lid fan 'e Egypto-Hamityske tûke fan 'e Afro-Aziatyske taalfamylje, en is skriftlik oerlevere fan likernôch 3400 f.Kr. ôf, wat betider is as lykfol hokker oare taal, útsein it Sûmearysk. It Egyptysk wie de nasjonale taal fan it Alde Egypte ûnder de farao's, oant it ûnder de Ptolemidyske dynasty as bestjoerstaal ferfongen waard troch it Gryksk. It bleau lykwols de taal fan 'e grutte mearderheid fan it folk, oant it, nei de ferovering fan Egypte troch it Islamityske Ryk fan 'e tsiende iuw ôf ûnder druk fan it Arabysk yn it neigean rekke, en úteinlik yn 'e santjinde iuw as sprektaal útstoar.

Der wurde troch taalkundigen seis wichtige perioaden yn 'e ûntwikkeling fan it Egyptysk ûnderskaat:

Argaysk Egyptysk, de taal fan 'e Iere Dynastike Perioade (foàr 2686 f.Kr.);
Aldegyptysk, de taal fan it Alde Keninkryk (2686-2181 f.Kr.);
Midegyptysk, de taal fan it Middenkeninkryk en it iere Nije Keninkryk oant de Amarnaperioade (2055-1353 f.Kr.);
Nijegyptysk, de taal fan 'e Tredde Tuskenperioade, mar al begjinnend fan 'e Amarnaperioade ôf (1353-700 f.Kr.);
Demoatysk Egyptysk, de taal fan 'e Lette Perioade oant de Romeinske Tiid (700 f.Kr.-100 n.Kr.);
Koptysk, it lêste stadium fan it Egyptysk, fan 'e twadde iuw ôf (100-1700).

Dizze seis ûnderskate taalfoarmen wurde mei-inoar ek wol de Egyptyske talen neamd. It Koptysk is oant hjoed de dei ta de (deade) tsjerketaal fan 'e Koptysk-Otterdokse Tsjerke en de Koptysk-Katolike Tsjerke.

Literatuer

● Allen, James P., Middle Egyptian: An Introduction to the Language and Culture of Hieroglyphs, Cambridge, 2005 (Cambridge University Press), ISBN 0 52 16 53 126.
● Callender, John B., Middle Egyptian, 1975 (Undena Publications), ISBN 0 89 00 30 065.
● Loprieno, Antonio, Ancient Egyptian: A Linguistic Introduction, Cambridge, 1995 (Cambridge University Press), ISBN 0 52 14 43 849.