Habakuk (bibelboek): ferskil tusken ferzjes
L Ieneach fan 'e Esk moved page Habakuk to Habakuk (bibelboek): mear Habakuks |
ynfoboks, boarnen |
||
| Rigel 1: | Rigel 1: | ||
{{Literatuer |
|||
| ôfbylding = |
|||
| ôfbyldingstekst = |
|||
| ôfbyldingsbreedte = |
|||
| titel = ''Habakuk'' |
|||
| oarspr. titel = חבקוק ("Ḥaḇakuk") |
|||
| auteur = [[Habakuk (profeet)|Habakuk]] (?) |
|||
| taal = [[Hebrieusk]] |
|||
| foarm = [[non-fiksje]] |
|||
| sjenre = [[religy|religiosa]] |
|||
| skreaun = 7e ieu f.Kr. |
|||
| 1e publikaasje = |
|||
| 1e opfiering = |
|||
| oarspr. útjouwer = |
|||
| rige = [[Alde Testamint]] |
|||
| foarich diel = ''[[Nahum (bibelboek)|Nahum]]'' |
|||
| folgjend diel = ''[[Sefanja (bibelboek)|Sefanja]]'' |
|||
| bondel = [[Bibel]] |
|||
| prizen = |
|||
| ISBN = |
|||
| Fryske titel = ''Habakuk'' |
|||
| publikaasje = [[1943]], [[Haarlim]] |
|||
| útjouwer = [[Nederlands Bijbelgenootschap]] |
|||
| oersetter = [[G.A. Wumkes|G.A. Wumkes]] en [[E.B. Folkertsma|E.B. Folkertsma]] |
|||
| prizen oers. = |
|||
| ISBN oers. = |
|||
}} |
|||
'''''Habakuk''''', yn it oarspronklike [[Hebrieusk]]: '''חבקוק''', '''''Ḥaḇakuk''''', is in tekst út sawol de [[joadendom|joadske]] as de [[kristendom|kristlike]] [[Bibel]]. Yn 'e joadske ''[[Tenach]]'' makket it ûnderdiel út fan it boek תרי עשר, ''[[Lytse Profeten|Ṯrei Asar]]'', dat "De Tolve" betsjut (t.w. de tolve lytse profeten, dy't yn 'e joadske Bibel gearboske binne ta ien inkeld boek), it 13de fan 24, dat dan wer ûnder de ''Neḇi'im Aḥaronim'' (de "Lettere Profeten") falt. Yn it [[Alde Testamint]] fan 'e kristlike Bibel foarmet ''Habakuk'' in bibelboek op himsels, it 35ste fan 39 (neffens de [[Nije Fryske Bibeloersetting]] fan [[1978]]), dat yn 'e offisjeuze ûnderferdieling fan 'e bibelboeken ta de ''[[Lytse Profeten]]'' heart (dy't sa neamd wurde om't dy teksten frij koart binne yn ferhâlding ta de saneamde ''[[Grutte Profeten]]''). |
'''''Habakuk''''', yn it oarspronklike [[Hebrieusk]]: '''חבקוק''', '''''Ḥaḇakuk''''', is in tekst út sawol de [[joadendom|joadske]] as de [[kristendom|kristlike]] [[Bibel]]. Yn 'e joadske ''[[Tenach]]'' makket it ûnderdiel út fan it boek תרי עשר, ''[[Lytse Profeten|Ṯrei Asar]]'', dat "De Tolve" betsjut (t.w. de tolve lytse profeten, dy't yn 'e joadske Bibel gearboske binne ta ien inkeld boek), it 13de fan 24, dat dan wer ûnder de ''Neḇi'im Aḥaronim'' (de "Lettere Profeten") falt. Yn it [[Alde Testamint]] fan 'e kristlike Bibel foarmet ''Habakuk'' in bibelboek op himsels, it 35ste fan 39 (neffens de [[Nije Fryske Bibeloersetting]] fan [[1978]]), dat yn 'e offisjeuze ûnderferdieling fan 'e bibelboeken ta de ''[[Lytse Profeten]]'' heart (dy't sa neamd wurde om't dy teksten frij koart binne yn ferhâlding ta de saneamde ''[[Grutte Profeten]]''). |
||
It boek ''Habakuk'' omfettet de [[profesije]]n dy't taskreaun wurde oan 'e [[profeet]] [[Habakuk (profeet)|Habakuk]], oer wa't frijwol neat mei wissichheid te sizzen is, mei't er fierders inkeld yn it ferhaal ''[[Bel en de Draak]]'', in [[Taheakken op it Boek Daniël|taheakke]] op it boek ''[[Daniël]]'', neamd wurdt. Neffens de joadske tradysje is hy deselde as de soan fan 'e Sjûnnemityske frou, dy't yn ''[[2 Keningen]]'' 4:16 troch de profeet [[Eliza (profeet)|Eliza]] wer ta libben brocht wurdt. Mar op grûn fan 'e tekst fan it boek ''Habakuk'', dêr't de opkomst fan it [[Nijbabyloanyske Ryk]] yn beskreaun wurdt (''Hab.'' 1:6-11), kin fêststeld wurde dat de skriuwer dêrfan, oft dat no Habakuk wie of net, yn elts gefal folle letter libbe, yn 'e midden of de lêste helte fan 'e sânde ieu f.Kr. De âldst oerlevere ferzje fan it boek ''Habakuk'' heart ta de ''[[Deade-Seerôlen]]'' en wie dêr tafoege oan it [[apokryf|apokrife]] ''[[Kommentaar op Habakuk]]''. De earste folsleine [[Frysk]]e oersetting fan ''Habakuk'' stie yn 'e fertaling fan it Alde Testamint, fan dû. [[Geart Aeilco Wumkes]] en [[Eeltsje Boates Folkertsma]], dy't yn [[1943]] útkaam. |
It boek ''Habakuk'' omfettet de [[profesije]]n dy't taskreaun wurde oan 'e [[profeet]] [[Habakuk (profeet)|Habakuk]], oer wa't frijwol neat mei wissichheid te sizzen is, mei't er fierders inkeld yn it ferhaal ''[[Bel en de Draak]]'', in [[Taheakken op it Boek Daniël|taheakke]] op it boek ''[[Daniël]]'', neamd wurdt. Neffens de joadske tradysje is hy deselde as de soan fan 'e Sjûnnemityske frou, dy't yn ''[[2 Keningen]]'' 4:16 troch de profeet [[Eliza (profeet)|Eliza]] wer ta libben brocht wurdt. Mar op grûn fan 'e tekst fan it boek ''Habakuk'', dêr't de opkomst fan it [[Nijbabyloanyske Ryk]] yn beskreaun wurdt (''Hab.'' 1:6-11), kin fêststeld wurde dat de skriuwer dêrfan, oft dat no Habakuk wie of net, yn elts gefal folle letter libbe, yn 'e midden of de lêste helte fan 'e sânde ieu f.Kr. De âldst oerlevere ferzje fan it boek ''Habakuk'' heart ta de ''[[Deade-Seerôlen]]'' en wie dêr tafoege oan it [[apokryf|apokrife]] ''[[Kommentaar op Habakuk]]''. De earste folsleine [[Frysk]]e oersetting fan ''Habakuk'' stie yn 'e fertaling fan it Alde Testamint, fan dû. [[Geart Aeilco Wumkes]] en [[Eeltsje Boates Folkertsma]], dy't yn [[1943]] útkaam. |
||
==Ynhâld== |
|||
It boek ''Habakuk'' bestiet út trije dielen dy't net alhiel gearfalle mei de trije haadstikken. It earste diel (''Hab.'' 1-2:6a) is in dialooch tusken de profeet en [[God]], wêrby't de profeet him beklaget oer de bedriging dy't it [[Nijbabyloanyske Ryk|Galdeeske Ryk]] foar de [[Joaden]] ynhâldt, wylst God antwurdet dat elk syn lean krije sil, dus de Galdeeërs ek. It twadde diel (''Hab.'' 2:6b-20) is in profesije fan it ûnheil dat oer it Galdeeske Ryk komme sil. En it trêde diel (''Hab.'' 3) is in [[Psalmen|psalm]] yn 'e foarm fan in lofliet op God, dat dêrop troch Habakuk útsprutsen wurdt. |
It boek ''Habakuk'' bestiet út trije dielen dy't net alhiel gearfalle mei de trije haadstikken. It earste diel (''Hab.'' 1-2:6a) is in dialooch tusken de profeet en [[God]], wêrby't de profeet him beklaget oer de bedriging dy't it [[Nijbabyloanyske Ryk|Galdeeske Ryk]] foar de [[Joaden]] ynhâldt, wylst God antwurdet dat elk syn lean krije sil, dus de Galdeeërs ek. It twadde diel (''Hab.'' 2:6b-20) is in profesije fan it ûnheil dat oer it Galdeeske Ryk komme sil. En it trêde diel (''Hab.'' 3) is in [[Psalmen|psalm]] yn 'e foarm fan in lofliet op God, dat dêrop troch Habakuk útsprutsen wurdt. |
||
It sintrale boadskip fan ''Habakuk'', "''de rjochtfeardige hâldt it libben troch syn trou''" (''Hab.'' 2:4) spilet in wichtige rol yn it kristlike gedachtguod. Dat idee komt werom yn it ''[[Brief oan de Romeinen]]'' (''Rom.'' 1:17), it ''[[Brief oan de Galatiërs]]'' (''Gal.'' 3:11) en it ''[[Brief oan de Hebreeërs]]'' (''Hebr.'' 10:38) as it begjinpunt fan it [[leauwe]]. |
It sintrale boadskip fan ''Habakuk'', "''de rjochtfeardige hâldt it libben troch syn trou''" (''Hab.'' 2:4) spilet in wichtige rol yn it kristlike gedachtguod. Dat idee komt werom yn it ''[[Brief oan de Romeinen]]'' (''Rom.'' 1:17), it ''[[Brief oan de Galatiërs]]'' (''Gal.'' 3:11) en it ''[[Brief oan de Hebreeërs]]'' (''Hebr.'' 10:38) as it begjinpunt fan it [[leauwe]]. |
||
==Fryske oersetting== |
|||
Yn [[1919]] joech dû. [[Geart Aeilco Wumkes]], yn syn ''Ut 'e Heilige Dobbe'', û.m. in oersettingsfragmint fan eigen hân fan ''Hab.'' 3:16b-19 út. De earste folsleine útjefte fan ''Habakuk'' stie yn it Alde Testamint fan Wumkes en [[Eeltsje Boates Folkertsma]], dêr't dy yn [[1943]] de earste Fryske bibeloersetting mei foltôgen. Om't sawol [[teolooch|teologen]] as [[taalkundige]]n beswieren tsjin 'e fertaling Wumkes-Folkertsma hiene, waard fan [[1966]] ôf wurke oan in nije bibeloersetting, dy't yn [[1978]] útkaam as de [[Nije Fryske Bibeloersetting]] (mei stipe fan 'e provinsje [[Fryslân]], it ''[[Nederlands Bijbelgenootschap]]'' te [[Haarlim]] en de ''[[Katholieke Bijbelstichting]]'' te [[Bokstel]]). Dat is de fertaling dy't noch altiten yn gebrûk is, yn 'e foarm fan 'e trêde, ferbettere druk fan [[1995]]. De oersetting fan ''Habakuk'' waard dêrby dien troch dû. [[Bernard Smilde]], dy't op taalkundich mêd ûnderstipe waard troch [[frisikus]] [[M.J. de Haan]]. |
Yn [[1919]] joech dû. [[Geart Aeilco Wumkes]], yn syn ''Ut 'e Heilige Dobbe'', û.m. in oersettingsfragmint fan eigen hân fan ''Hab.'' 3:16b-19 út. De earste folsleine útjefte fan ''Habakuk'' stie yn it Alde Testamint fan Wumkes en [[Eeltsje Boates Folkertsma]], dêr't dy yn [[1943]] de earste Fryske bibeloersetting mei foltôgen. Om't sawol [[teolooch|teologen]] as [[taalkundige]]n beswieren tsjin 'e fertaling Wumkes-Folkertsma hiene, waard fan [[1966]] ôf wurke oan in nije bibeloersetting, dy't yn [[1978]] útkaam as de [[Nije Fryske Bibeloersetting]] (mei stipe fan 'e provinsje [[Fryslân]], it ''[[Nederlands Bijbelgenootschap]]'' te [[Haarlim]] en de ''[[Katholieke Bijbelstichting]]'' te [[Bokstel]]). Dat is de fertaling dy't noch altiten yn gebrûk is, yn 'e foarm fan 'e trêde, ferbettere druk fan [[1995]]. De oersetting fan ''Habakuk'' waard dêrby dien troch dû. [[Bernard Smilde]], dy't op taalkundich mêd ûnderstipe waard troch [[frisikus]] [[M.J. de Haan]]. |
||
| Rigel 15: | Rigel 42: | ||
* ''Bibel'' (oers. G.A. Wumkes en E.B. Folkertsma), Haarlim, 1943, sûnder ISBN. |
* ''Bibel'' (oers. G.A. Wumkes en E.B. Folkertsma), Haarlim, 1943, sûnder ISBN. |
||
* ''Bibel'' (Nije Fryske Bibeloersetting), Haarlim/Bokstel, 1978 (Nederlands Bijbelgenootschap/Katholieke Bijbelstichting), ISBN 9 06 12 60 817. |
* ''Bibel'' (Nije Fryske Bibeloersetting), Haarlim/Bokstel, 1978 (Nederlands Bijbelgenootschap/Katholieke Bijbelstichting), ISBN 9 06 12 60 817. |
||
---- |
|||
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Book_of_Habakkuk ''Notes'', ''Citations'' en ''References'', op dizze side]. |
|||
}} |
}} |
||
| Rigel 21: | Rigel 50: | ||
[[Kategory:Alde Testamint]] |
[[Kategory:Alde Testamint]] |
||
[[Kategory:Bibel]] |
[[Kategory:Bibel]] |
||
[[Kategory:Joadendom]] |
|||
[[Kategory:Kristendom]] |
|||
[[Kategory:Joadske literatuer]] |
[[Kategory:Joadske literatuer]] |
||
[[Kategory:Kristlike literatuer]] |
[[Kategory:Kristlike literatuer]] |
||
De ferzje fan 7 mai 2015 om 12.37
| Habakuk | ||
| algemiene gegevens | ||
| oarspr. titel | חבקוק ("Ḥaḇakuk") | |
| auteur | Habakuk (?) | |
| taal | Hebrieusk | |
| foarm | non-fiksje | |
| sjenre | religiosa | |
| skreaun | 7e ieu f.Kr. | |
| bondel | Bibel | |
| rige | ||
| rige | Alde Testamint | |
| ● foarich diel | Nahum | |
| ● folgjend diel | Sefanja | |
| oersetting nei it Frysk | ||
| Fryske titel | Habakuk | |
| publikaasje | 1943, Haarlim | |
| útjouwer | Nederlands Bijbelgenootschap | |
| oersetter | G.A. Wumkes en E.B. Folkertsma | |
Habakuk, yn it oarspronklike Hebrieusk: חבקוק, Ḥaḇakuk, is in tekst út sawol de joadske as de kristlike Bibel. Yn 'e joadske Tenach makket it ûnderdiel út fan it boek תרי עשר, Ṯrei Asar, dat "De Tolve" betsjut (t.w. de tolve lytse profeten, dy't yn 'e joadske Bibel gearboske binne ta ien inkeld boek), it 13de fan 24, dat dan wer ûnder de Neḇi'im Aḥaronim (de "Lettere Profeten") falt. Yn it Alde Testamint fan 'e kristlike Bibel foarmet Habakuk in bibelboek op himsels, it 35ste fan 39 (neffens de Nije Fryske Bibeloersetting fan 1978), dat yn 'e offisjeuze ûnderferdieling fan 'e bibelboeken ta de Lytse Profeten heart (dy't sa neamd wurde om't dy teksten frij koart binne yn ferhâlding ta de saneamde Grutte Profeten).
It boek Habakuk omfettet de profesijen dy't taskreaun wurde oan 'e profeet Habakuk, oer wa't frijwol neat mei wissichheid te sizzen is, mei't er fierders inkeld yn it ferhaal Bel en de Draak, in taheakke op it boek Daniël, neamd wurdt. Neffens de joadske tradysje is hy deselde as de soan fan 'e Sjûnnemityske frou, dy't yn 2 Keningen 4:16 troch de profeet Eliza wer ta libben brocht wurdt. Mar op grûn fan 'e tekst fan it boek Habakuk, dêr't de opkomst fan it Nijbabyloanyske Ryk yn beskreaun wurdt (Hab. 1:6-11), kin fêststeld wurde dat de skriuwer dêrfan, oft dat no Habakuk wie of net, yn elts gefal folle letter libbe, yn 'e midden of de lêste helte fan 'e sânde ieu f.Kr. De âldst oerlevere ferzje fan it boek Habakuk heart ta de Deade-Seerôlen en wie dêr tafoege oan it apokrife Kommentaar op Habakuk. De earste folsleine Fryske oersetting fan Habakuk stie yn 'e fertaling fan it Alde Testamint, fan dû. Geart Aeilco Wumkes en Eeltsje Boates Folkertsma, dy't yn 1943 útkaam.
Ynhâld
It boek Habakuk bestiet út trije dielen dy't net alhiel gearfalle mei de trije haadstikken. It earste diel (Hab. 1-2:6a) is in dialooch tusken de profeet en God, wêrby't de profeet him beklaget oer de bedriging dy't it Galdeeske Ryk foar de Joaden ynhâldt, wylst God antwurdet dat elk syn lean krije sil, dus de Galdeeërs ek. It twadde diel (Hab. 2:6b-20) is in profesije fan it ûnheil dat oer it Galdeeske Ryk komme sil. En it trêde diel (Hab. 3) is in psalm yn 'e foarm fan in lofliet op God, dat dêrop troch Habakuk útsprutsen wurdt.
It sintrale boadskip fan Habakuk, "de rjochtfeardige hâldt it libben troch syn trou" (Hab. 2:4) spilet in wichtige rol yn it kristlike gedachtguod. Dat idee komt werom yn it Brief oan de Romeinen (Rom. 1:17), it Brief oan de Galatiërs (Gal. 3:11) en it Brief oan de Hebreeërs (Hebr. 10:38) as it begjinpunt fan it leauwe.
Fryske oersetting
Yn 1919 joech dû. Geart Aeilco Wumkes, yn syn Ut 'e Heilige Dobbe, û.m. in oersettingsfragmint fan eigen hân fan Hab. 3:16b-19 út. De earste folsleine útjefte fan Habakuk stie yn it Alde Testamint fan Wumkes en Eeltsje Boates Folkertsma, dêr't dy yn 1943 de earste Fryske bibeloersetting mei foltôgen. Om't sawol teologen as taalkundigen beswieren tsjin 'e fertaling Wumkes-Folkertsma hiene, waard fan 1966 ôf wurke oan in nije bibeloersetting, dy't yn 1978 útkaam as de Nije Fryske Bibeloersetting (mei stipe fan 'e provinsje Fryslân, it Nederlands Bijbelgenootschap te Haarlim en de Katholieke Bijbelstichting te Bokstel). Dat is de fertaling dy't noch altiten yn gebrûk is, yn 'e foarm fan 'e trêde, ferbettere druk fan 1995. De oersetting fan Habakuk waard dêrby dien troch dû. Bernard Smilde, dy't op taalkundich mêd ûnderstipe waard troch frisikus M.J. de Haan.
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
Foar sekundêre boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: Notes, Citations en References, op dizze side. |