Jelle Zijlstra: ferskil tusken ferzjes

←Toan eardere ferskillen Neikommende ferskillen →

Content deleted Content added

Inline

De ferzje fan 18 mrt 2014 om 19.23

Jelle Zijlstra (Easterbierrum, 27 augustus 1918 - Wassenaar, 23 desimber 2001) wie in ekonoom. Hy promovearre yn de Hannelswittenskippen, wie sûnt 1948 heechlearaar oan de Frije Universiteit fan Amsterdam en wie Earste- en Twadde Keamerlid foar de ARP.

Libben

Nei it heljen fan it MULO- en HBS-diploma yn Harns folge Zijlstra in oplieding oan de Nederlânske Ekonomyske Hegeskoalle yn Rotterdam.

It ferfollen fan de militêre tsjinstplicht en syn ûnderdûken yn de Twadde Wrâldkriich (hy wegere yn 1943 de foar studinten ferplichte loyaliteitsferklearring te tekenjen) moast er de stúdzje foar ûnderbrekke. Yn syn stúdzjetiid wie er lid fan de Societas Studiosorum Reformatorum Roterodamensis (S.S.R.-R.). Hy waard lid fan it dispút U.C.R.I.G.E.S. Oktober 1945 behelle er syn doktoraaleksamen ekonomy. Dêrnei gie er oan it wurk as assistint en fan 1946 ôf as haadassistint ekonomysk ûndersyk by de Nederlânske Ekonomyske Hegeskoalle. Yn 1947 waard er dêr beneamd ta lektor.

Desimber 2001 stoar Zijlstra mei 83 jier. Hy kaam te hôf yn Wassenaar.

Wurkpaad

Wittenskip

Zijlstra promovearre 1948 op it proefskrift "De omloopsnelheid van het geld en haar betekenis voor de geldwaarde en het monetaire evenwicht". Itselde jier noch waard er beneamd ta heechlearaar yn de teoretyske ekonomy oan de Vrije Universiteit fan Amsterdam.

Minister

Fan 2 septimber 1952 oant 24 july 1963 wie er minister fan Ekonomyske Saken yn it twadde kabinet Drees en yn it tredde kabinet Drees, fan Ekonomyske Saken en fan Finânsjes as "ad interim" yn it Twadde kabinet Beel en fan Finânsjen yn it Kabinet-De Quay.

Steatsfûns foar de ierdgasynkomsten

Yn deselde snuorje wegere Zijlstra de oprop om in steatsfûns foar de ierdgasynkomsten te stichtsjen. In histoarysk fersin dat lang om let late ta de saneamde Dutch Disease (Hollânske sykte). De Nederlânske gûne waard sa hurd dat de ynternasjonale konkurinsjeposysje der bot ûnder te lijen hie. Teffens waard it gasjild fan opinoar folgjende kabinetten brûkt om de fersoargingssteat te beteljen. Fan de goed 200 miljard euro dat it gas opsmiet yn 50 jier, waard noch gjin 15% ynvestearre.

Heechlearaar

Zijlstra waard nei it ministerwêzen beneamd ta heechlearaar yn de lear fan de iepenbiere finânsjen oan de Frije Universiteit fan Amsterdam. Fan 1963 oant 1966 wie er ek earste keamerlid.

Minister-presidint

Nei de fal fan it Kabinet-Cals wie er fan 22 novimber 1966 oant 5 april 1967 minister-presidint en minister fan finânsjes fan it tydlik-kabinet mei syn namme. De beneaming ta presidint fan De Nederlandsche Bank, troch minister Vondeling, moast foarearst ûngedien makke wurde fanwege dat Zijlstra premier waard.

Bankier

Fan 1967 oant en mei 1981 wie Zijlstra presidint van De Nederlandsche Bank N.V. Tegearre mei de direkteur bûtenlânsk belied fan dy bank, André Szász, ûntjoech er it "hurde-gûenbelied". De gûne waard keppele oan de Dútske mark en Nederlân folge it Dútske monetêre belied. De ekonomy fan de Bûsrepublyk Dútlân groeide fluch yn dy dagen, en dêr heakke Nederlân graach by oan. Ek wie Zijlstra yn dy jierren Presidint fan de Bank foar Ynternasjonale Betellings yn Basel.

Op 30 april 1983 waard Zijlstra beneamd ta Minister fan Steat. Hy hat in soad bestjoersfulkjes hân en wie ek peetomke fan Kening Willem-Alexander.

Funksjes

1952-1959 minister fan Ekonomyske Saken yn it Twadde- en Tredde kabinet Drees
1956, 1959 fraksjefoarsitter ARP Twadde Keamer
1956 lid Twadde Keamer
1958-1963, 1966-1967 minister fan Finansjen
1963-1966 lid Earste Keamer
1966-1967 minister-presidint
1966-1967 minister fan Algemiene Saken
1967-1982 presidint fan de Nederlânske Bank.
1983 minister fan Steat.

Trivia

Jelle Zijlstra hat jierrenlang in hûs yn De Tike hân.
Wim Kan song yn 1967 - "waar we heen gaan Jelle Sal Wel Sien"

Literatuer

Jelle Zijlstra, Per slot van rekening, memoires, Utjouwerij Contact, Amsterdam, 1993

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Jelle Zijlstra fan Wikimedia Commons.

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Brouwer, J.H., en oaren (red.), Encyclopedie van Friesland, Amsterdam: Elsevier 1958, Zijlstra, Jelle.

@@ Rigel 1: / Rigel 1: @@
-{{wurk}}
 [[Ofbyld:Jelle Zijlstra 1966.jpg|thumb|Jelle Zijlstra yn 1966]]
 '''Jelle Zijlstra''' ([[Easterbierrum]], [[27 augustus]] [[1918]] - [[Wassenaar]], [[23 desimber]] [[2001]]) wie in [[ekonoom]]. Hy promovearre yn de Hannelswittenskippen, wie sûnt 1948 heechlearaar oan de [[Frije Universiteit]] fan [[Amsterdam]] en wie [[Earste Keamer|Earste]]- en [[Twadde Keamer]]lid foar de [[ARP]].
-==Levensloop==
+==Libben==
-Na het behalen van het [[MULO]]- en [[HBS]]-diploma in [[Harns (stêd)|Harns]] volgde Zijlstra een opleiding aan de Nederlandse Economische Hogeschool te [[Rotterdam (hoofdbetekenis)|Rotterdam]].
+Nei it heljen fan it [[MULO]]- en [[HBS]]-diploma yn [[Harns (stêd)|Harns]] folge Zijlstra in oplieding oan de Nederlânske Ekonomyske Hegeskoalle yn [[Rotterdam]].
-De vervulling van de [[dienstplicht|militaire dienstplicht]] en zijn [[onderduiken]] tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] (hij weigerde in 1943 de aan studenten verplichte [[loyaliteitsverklaring]] te tekenen) onderbraken tweemaal zijn studie. Tijdens zijn studie was hij lid van de [[Societas Studiosorum Reformatorum]] Roterodamensis (S.S.R.-R.). Hij werd lid van het dispuut U.C.R.I.G.E.S. Hij behaalde zijn [[doctoraalexamen]] [[economie (wetenschap)|economie]] in oktober 1945. Hij was daarna werkzaam bij de Nederlandse Economische Hogeschool als assistent en vanaf 1946 als hoofdassistent in het economisch onderzoek. In 1947 werd hij benoemd tot [[lector]].
+It ferfollen fan de [[tsjinstplicht|militêre tsjinstplicht]] en syn [[ûnderdûken]] yn de [[Twadde Wrâldkriich]] (hy wegere yn [[1943]] de foar studinten ferplichte  [[loyaliteitsferklearring]] te tekenjen) moast er de stúdzje foar ûnderbrekke. Yn syn stúdzjetiid wie er lid fan de ''[[Societas Studiosorum Reformatorum]] Roterodamensis'' (S.S.R.-R.). Hy waard lid fan it dispút U.C.R.I.G.E.S. Oktober 1945 behelle er syn [[doktoraaleksamen]] [[ekonomy]]. Dêrnei gie er oan it wurk as assistint en fan [[1946]] ôf as haadassistint ekonomysk ûndersyk by de Nederlânske Ekonomyske Hegeskoalle. Yn [[1947]] waard er dêr beneamd ta [[lektor]].
-In december 2001 overleed Zijlstra op 83-jarige leeftijd. Hij werd begraven te Wassenaar.
+Desimber 2001 stoar Zijlstra mei 83 jier. Hy kaam te hôf yn Wassenaar.
 == Wurkpaad ==
 ===Wittenskip===
-Zijlstra promovearre 1948 op it proefskrift "De omloopsnelheid van het geld en haar betekenis voor
+Zijlstra promovearre [[1948]] op it proefskrift ''"De omloopsnelheid van het geld en haar betekenis voor
-de geldwaarde en het monetaire evenwicht". Itselde jier noch waard er beneamd ta [[heechlearaar]] yn de teoretyske ekonomy oan de [[Frije Universiteit Amsterdam|Vrije Universiteit]] fan [[Amsterdam]].
+de geldwaarde en het monetaire evenwicht"''. Itselde jier noch waard er beneamd ta [[heechlearaar]] yn de teoretyske ekonomy oan de [[Frije Universiteit Amsterdam|Vrije Universiteit]] fan [[Amsterdam]].
 ===Minister===
-Fan 2 septimber 1952 oant 24 july 1963 wie er [[minister]] fan Ekonomyske Saken yn it [[Kabinet-Drees II|twadde kabinet Drees]] en yn it [[Kabinet-Drees III|tredde  kabinet Drees]], fan Ekonomyske Saken en fan Finânsjen as "ad interim" yn it [[Kabinet-Beel II|Twadde kabinet Beel]] en fan Finânsjen yn it[[Kabinet-De Quay]].
+Fan 2 septimber [[1952]] oant 24 july [[1963]] wie er [[minister]] fan Ekonomyske Saken yn it [[Kabinet-Drees II|twadde kabinet Drees]] en yn it [[Kabinet-Drees III|tredde  kabinet Drees]], fan Ekonomyske Saken en fan Finânsjes as "ad interim" yn it [[Kabinet-Beel II|Twadde kabinet Beel]] en fan Finânsjen yn it [[Kabinet-De Quay]].
-====Staatsfonds voor de aardgasbaten====
+====Steatsfûns foar de ierdgasynkomsten====
-In deze periode negeerde Zijlstra de oproep tot het vormen van een staatsfonds voor de [[aardgasbaten]]. Deze historische fout leidde uiteindelijk tot de [[Hollandse ziekte (economie)|Dutch Disease]] (Hollânske sykte). De Nederlandse gulden werd zo hard dat de internationale concurrentiepositie werd ondermijnd. Tevens werden de aardgasbaten door vele opeenvolgende kabinetten gebruikt om de verzorgingsstaat te betalen. Van de ruim 200 miljard euro opbrengsten in 50 jaar tijd is nog geen 15% uiteindelijk geïnvesteerd.
+Yn deselde snuorje wegere Zijlstra de oprop om in steatsfûns foar de [[ierdgasynkomsten]] te stichtsjen. In histoarysk fersin dat lang om let late ta de saneamde ''[[Hollânske sykte (ekonomy)|Dutch Disease]]'' (Hollânske sykte). De Nederlânske [[gûne]] waard sa hurd dat de ynternasjonale konkurinsjeposysje der bot ûnder te lijen hie. Teffens waard it gasjild fan opinoar folgjende kabinetten brûkt om de fersoargingssteat te beteljen. Fan de goed 200 miljard euro dat it gas opsmiet yn 50 jier, waard noch gjin 15% ynvestearre.
 ===Heechlearaar===
-Zijlstra waard nei it ministerwêzen beneamd ta heechlearaar yn de lear fan de [[iepenbiere finansjen]] oan de Frije Universiteit fan Amsterdam. Fan 1963 oant 1966 wie er ek [[Earste Keamer fan de Steaten-Generaal|earste keamerlid]].
+Zijlstra waard nei it ministerwêzen beneamd ta heechlearaar yn de lear fan de [[iepenbiere finânsjen]] oan de Frije Universiteit fan Amsterdam. Fan 1963 oant 1966 wie er ek [[Earste Keamer fan de Steaten-Generaal|earste keamerlid]].
 ===Minister-presidint===
-Nei de fal fan it [[Kabinet-Cals]] wie er fan 22 novimber 1966 oant 5 april 1967 minister-presidint en minister fan finânsjen fan it interim-kabinet mei syn namme. De benoeming tot president van De Nederlandsche Bank, gedaan door [[Anne Vondeling|minister Vondeling]], moest voorlopig ongedaan worden gemaakt vanwege Zijlstra's premierschap. De kabaretier [[Wim Kan]] stelde in zijn oudejaarsconference van 1966, dat Zijlstra alvorens bankpresident te worden, eerst moest zorgen dat er wat op die bank stond.
+Nei de fal fan it [[Kabinet-Cals]] wie er fan 22 novimber 1966 oant 5 april 1967 minister-presidint en minister fan finânsjes fan it tydlik-kabinet mei syn namme. De beneaming ta presidint fan ''De Nederlandsche Bank'', troch [[Anne Vondeling|minister Vondeling]], moast foarearst ûngedien makke wurde fanwege dat Zijlstra premier waard.
 ===Bankier===
-Vanaf 1967 tot en met 1981 was Zijlstra president van [[De Nederlandsche Bank]] N.V. Tegearre mei de direkteur bûtenlânsk belied fan dy bank, [[André Szász]], ontwikkelde hij het "hurde-gûenbelied". De gûne waard keppele oan de [[Dútske mark]] en Nederlân folge it Dútske monetêre belied. De ekonom fan de [[Bûsrepublyk Dútlân]] groeide razendsnel in die dagen, en daar haakte Nederland graag bij aan. Ook was Zijlstra in die jaren President van de [[Bank foar Ynternasjonale Betellings]] yn [[Basel]].
+Fan 1967 oant en mei 1981 wie Zijlstra presidint van [[De Nederlandsche Bank]] N.V. Tegearre mei de direkteur bûtenlânsk belied fan dy bank, [[André Szász]], ûntjoech er it "hurde-gûenbelied". De gûne waard keppele oan de [[Dútske mark]] en Nederlân folge it Dútske monetêre belied. De ekonomy fan de [[Bûsrepublyk Dútlân]] groeide fluch yn dy dagen, en dêr heakke Nederlân graach by oan. Ek wie Zijlstra yn dy jierren Presidint fan de [[Bank foar Ynternasjonale Betellings]] yn [[Basel]].
-Op 30 april 1983 waard Zijlstra beneamd ta [[Minister fan Steat]]. Hy hat in soad bestjoersfulkjes hân en wie ek peetomke fan [[Kening Willem-Alexander]].
+Op 30 april [[1983]] waard Zijlstra beneamd ta [[Minister fan Steat]]. Hy hat in soad bestjoersfulkjes hân en wie ek peetomke fan [[Kening Willem-Alexander]].
 ==Funksjes==
@@ Rigel 49: / Rigel 48: @@
 == Literatuer ==
 {{aut|Jelle Zijlstra}}, ''Per slot van rekening, memoires'', Utjouwerij Contact, Amsterdam, 1993
 {{commonscat|Jelle Zijlstra}}