Wânswert: ferskil tusken ferzjes
redsje |
L →Berne yn Wânswert: st. |
||
| Rigel 64: | Rigel 64: | ||
== Berne yn Wânswert == |
== Berne yn Wânswert == |
||
* [[Wytske van Dijk- |
* [[Wytske van Dijk-Meindertsma]], berne 11 febrewaris 1902, wie fan 16 oktober 2009 oant 10 novimber 2010 de âldst lybjende ynwenner fan [[Nederlân]]. |
||
== Sjoch ek == |
== Sjoch ek == |
||
De ferzje fan 15 mrt 2014 om 18.28
Wânswert is in doarp dat yn de gemeente Ferwerderadiel in bytsje apart leit. It liket gjin part te wêzen fan in oanslutende rige, as de oare doarpen. Troch de foarse toer en tsjerke falt it doarp bot op yn it lânskip benoarden Ljouwert, dêr't de Ie nei it easten bûgt.
Skiednis
Argeologyske fynsten hawwe sjen litten dat it gebiet, dêr't Wânswert no leit, al tusken 8000 en 3000 foar Kr. út en troch bewenne west hat. By it begjin fan ús jiertelling kamen der fêste bewenners.
Wânswert gou as in ryk doarp. De âlde pastorij en de mânske tsjerke en toer, dy't oan Petrus tawijd wienen, jouwe dêr noch tsjûgenis oer. Der waard sels sein dat Wânswert sa ryk wie dat der goud yn de klok ferwurke wie.
Yn de 19e ieu hat Wânswert ek in rol spile by de Ofskieding. De Kristlik Ofskieden gemeente yn Wânswert hat, mei troch it geastlike klimaat dêr, wichtich west by de fuortgong fan de Ofskieding.
It gong mei Wânswert yn de lêste 50 jier fan de 20e ieu krekt sa as mei mear boeredoarpen. Der kaam gjin nijbou mear en ek yn Wânswert moast de lêste winkel slute. De pastorij waard net mear troch in dûmny bewenne.
Namme
De namme komt ek foar as Wanswerd, Wandelswerth en Wandelsweert.Guon ferklearje de namme Wânswert as Wedas terp. Dat soe der dan op wize kinne dat de tsjerke in foargonger hân hat as in Germaansk hillichdom. Oaren tinke dat de namme ôflaat is fan de persoansnamme Wander. Dan is it de terp fan Wander.
Gebouwen
De staten
Yn de skiednis fan Wânswert spylje twa famyljes in wichtich part: de Donia's, dêr't de terp Doanjeterp by de Streek noch omtinken jout, en de Goslinga's. Yn de tsjerke is noch in sark fan Sipt van Goslingha.
De mûne
De wettermûne Fiktor, is út 1867. Foar dy tiid moasten seis lytse boeremûnen en in trijetal tsjaskers it lân droech hâlden. Lykas in soad oare mûnen waard ek de Fiktor yn de 20e ieu oerstallich. De Stichting De Fryske Mole hat de mûne yn 1978 oernommen en dy wurdt no brûkt as learmûne foar takomstige mûnders. De mûne is noch hielendal bedriuwsklear en kin by need it wetterskip helpe.
Slinge
Wânswert leit oan wat ea in slinge wie dy't by Ljouwert yn de Middelsee útkaam. Ta Wanswert wurdt ek it buorskip Tergreft rekkene, dêr't dy slinge ferbûn is mei in slinge fan de side fan Dokkum ôf. Troch dy ferbining ûntstie de Dokkumer Ie. Ljouwert krige sa in farwei nei it Waad.
Mienskip
Oant 1974 wiene der noch winkels en oant 1983 wie der in skoalle yn it doarp. Oerbleaun is in hechte doarpsmienskip. De Wânswerters besykje sa folle as it kin de doarpsferienings yn libben te hâlden. De ienigens blykt út aktiviteiten as toulûken, doarpsfeest, toanieljûn en fiskdagen. Yn de buorren stiet de âlde skoalle út 1896, no it doarpshûs Eldorado. Ek Doarpsbelang hat dêr syn gearkomsten.
Befolking
It ynwennertal fan Wânswert yn it ferline is net maklik nei te gean, om't de Streek der meastentiids by rekkene waard. Om 1840 hinne wienen der neffens Van der Aa 125 minsken dy't yn it doarp wennen.
Ferienings
- Eldorado - jeugdsoas
- Concordia - muzyk
- Damferiening
- Toanielferiening
Strjitten
- Bartlehiem - buorskip Bartlehiem
- De Buorren -
- Goslingawei -
- Iedyk -
- Joastereed -
- Kleasterdyk -
- Oan 'e Kamp -
- Patroanswei -
- Skettersdyk - Op de prekadastrale atlas fan Ferwerderadiel (1640 - 1700) stiet de wei oanjûn as Schaddersdijk.
- Skoallestrjitte-
- Tergrêft - buorskip Tergrêft
- Tsjerkepaed -
- Wirdsterterp -
Berne yn Wânswert
- Wytske van Dijk-Meindertsma, berne 11 febrewaris 1902, wie fan 16 oktober 2009 oant 10 novimber 2010 de âldst lybjende ynwenner fan Nederlân.
Sjoch ek
Keppeling om utens
- In praatsje by in plaatsje ferhalen oer Wânswert
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|
