J.H.J. van Wageningen thoe Dekema: ferskil tusken ferzjes

Ut Wikipedy
Content deleted Content added
side oer J.H.J.van Wageningen thoe Dekema
(Gjin ferskil)

De ferzje fan 15 feb 2007 om 16.19

‘’’Jan Hindrik Jetse van Wageningen thoe Dekema’’’ {Ljouwert 14 novimber 1860 – Jelsum 23 april 1905} heareboer

Jan van Wageningen wenne op Dekemastate te Jelsum. De Jelsumers beseagen him as in apart man. Hy rûn in Aldfrysk kostúm. Hy wie ien fan de lêste dragen fan dit kostúm. Doch wa’t sa’n fyftich nei syn dea met Jelsumers oer Jelsum oan ‘e praat rekke, krige wis in ferhaal oer Jan van Wageningen.
Faaks kinne wy Jan van Wageningen it bêste omskriuwe as in man dy’t noch libbe yn it begjin fan it ûnstien fan de Fryske beweging. Hy wie ek foar it behâld fan it âlde. Fan dy nijerwetske dingen moast hy neat hawwe. Doe’t it spoar oanlein waard, hat hy dêr tsjin fersetten. Mei in swiere tsjinsin moast hy tasean dat de spoarbaan oer syn lân rinne moast.

De ferhâlding mei Piter Jelles Troelstra

Yn syn tinkskriften skriuwt Piter Jelles Troelstra ek oer syn besites oan Dekemastate. Piter Jelles en Jan van Wageningen pielden my it Frysk. As jonges wienen se tegearre mei it Frysk oan ‘e gong. Oer oare saken koenen se net prate want dan waard it bargebiten. Fan dy sosjalistyske opfettingen fan Piter Jelles moast Jan van Wageningen neat hawwe. Jan syn grutte held wie Abraham Kuyper Letter is hy in foarman fan de antyrevolúsjonêren yn Stiens wurden.

De evangelisaasje

Jelsum wie frijsinnich en Jan van Wageningen wie otterdoks. Doe’t der yn Jelsum hieltyd frijsinniger dominys kamen, gie dat Jan tefier. Syn heit en de dominy hienen ek al spul hân oer it spiritisme, wêr’t dominy, op oanriden fan Jan van Wageningen syn mem mei dwaande wie.
Yn ‘t lêst koe Jan de preken net mear ferneare. Der waard yn Jelsum tocht dat van Wageningen wol grifformeard wurde soe. Dy stap wie foar Jan te grut. Yn 1899 rjochte van Wageningen mei meistanders in evangelisaasje op. Se kamen ynearsten gear yn in âlde smidderij. Yn 1901 kaam der in geboutsje klear op Finsterbuorren. Van Wageningen joech de grûn dêrfoar oan de evangelisaasje. It hat in twaspjalt yn it doarp jûn. Guon fûnen it in streek fan van Wageningen. Wat ek faaks meispile hat dat ds. J. Faber, dy’t yn 1901 yn Jelsum kaam te stean, de earste sosjalistyske dominy yn Fryslân west hat.
De evangelisaasje frege om it nachtmiel yn “e tsjerke te hâlden. De tsjerkerie wegere botwei en dat is hyl lang sa bleaun. Doe’t nei de Twadde Wrâldkriich in petear tusken frijsigingen en otterdoksen begûn, hat Jelsum him lang ôfsidich holden. Yn ‘t lêst is de evangelisaasje wer in part fan de herfoarme gemeente fan Jelsum wurden.