Izertiid: ferskil tusken ferzjes

←Toan eardere ferskillen Neikommende ferskillen →

Content deleted Content added

Inline

De ferzje fan 22 apr 2013 om 12.41

Trijeperioadesysteem
Holo- seen	Histoaryske Tiid
	La Tène-tiidrek		Proto- histoarje
	Hallstatt-tiidrek
	Izertiid
	Let
	Midden
	Ier
	Brûnstiid
	Neolitikum	Kopertiid
		Let	Pre- histoarje
		Midden
		Ier
	Mesoli- tikum of Epipaleo- litikum	Let
		Midden
		Ier
Pleis- toseen	Paleo- litikum	Let
		Midden
		Ier
	Stientiid

De izertiid is in tiidrek yn 'e prehistoarje nei de brûnstiid.

De izertiid is de lêste perioade fan de prehistoarje. By guon kultueren hat de izertiid wat langer duorre as by oare kultueren, dat kin ek mei it plak te krijen ha.

Ornaris is it yn West-Jeropa sa dat er begjint om 800 foar Kr. oant de Romeinen om it begjin fan de jiertelling hinne har gebiet útwreiden oan de súdgrins fan Fryslân ta. Mear nei it súd-easten fan Jeropa en it Midden-Easten ta begjint de stientiid om 1200 foar Kr. hinne.

It leit yn 'e reden en de namme izertiid tsjut oan dat der in soad gebrûk makke waard fan izer ark en oare foarwerpen fan izer. Izer is op ferskâte mêden better as brûns:

it is hurder, dat it is gaadlik foar wapens en ark
it is ienfâldiger te bewurkjen
it is maklik te reparearjen
de grûnstof is op de meast plakken wol te finen
langere duorsumens fan it materiaal

It duorre hiel lang eardat de minsken fan doe wisten hoe't se metaal út erts krije koenen.

De foardielen soargen derfoar dat izer brûkt waard om wapens (benammen swurden) en ark te meitsjen. It brûns wurdt dan mear brûkt foar sieraden.

@@ Rigel 19: / Rigel 19: @@
 [[Kategory:Argeology]]
 [[Kategory:Prehistoarje]]
-[[als:Eisenzeit]]
-[[an:Edat de Fierro]]
-[[ar:عصر حديدي]]
-[[arz:عصر حديدى]]
-[[ast:Edá del Fierro]]
-[[az:Dəmir dövrü]]
-[[bat-smg:Geležėis omžios]]
-[[be:Жалезны век]]
-[[be-x-old:Жалезны век]]
-[[bg:Желязна епоха]]
-[[bn:লৌহ যুগ]]
-[[bo:ལྕགས་ཆས་སྤྱོད་པའི་དུས་རབས།]]
-[[br:Oadvezh an houarn]]
-[[bs:Željezno doba]]
-[[ca:Edat del ferro]]
-[[cy:Oes yr Haearn]]
-[[ckb:سەردەمی ئاسن]]
-[[cs:Doba železná]]
-[[cv:Тимĕр ĕмĕр]]
-[[da:Jernalder]]
-[[de:Eisenzeit]]
-[[diq:Wextê Asıni]]
-[[el:Εποχή του Σιδήρου]]
-[[eml:Etè dal fèr]]
-[[en:Iron Age]]
-[[eo:Ferepoko]]
-[[es:Edad del Hierro]]
-[[et:Rauaaeg]]
-[[eu:Burdin Aro]]
-[[fa:عصر آهن]]
-[[fi:Rautakausi]]
-[[fiu-vro:Ravvaaig]]
-[[fr:Âge du fer]]
-[[gan:鐵器時代]]
-[[gl:Idade do Ferro]]
-[[he:תקופת הברזל]]
-[[hi:लौह युग]]
-[[hy:Երկաթի դար]]
-[[hif:Loha Yug]]
-[[hr:Željezno doba]]
-[[hu:Vaskor]]
-[[id:Zaman Besi]]
-[[yi:אייזן עפאכע]]
-[[is:Járnöld]]
-[[it:Età del ferro]]
-[[ja:鉄器時代]]
-[[jv:Jaman wesi]]
-[[ka:რკინის ხანა]]
-[[kk:Темір дәуірі]]
-[[ko:철기 시대]]
-[[la:Aetas Ferrea]]
-[[li:Iezertied]]
-[[lt:Geležies amžius]]
-[[ltg:Dzeļžalaiki]]
-[[lv:Dzelzs laikmets]]
-[[my:သံခေတ်]]
-[[mk:Железно доба]]
-[[ml:അയോയുഗം]]
-[[mr:लोह युग]]
-[[ms:Zaman Besi]]
-[[mwl:Eidade de l Fierro]]
-[[nds:Iesentiet]]
-[[nds-nl:Iezertied]]
-[[ne:लौह युग]]
-[[nl:IJzertijd]]
-[[nn:Jarnalderen]]
-[[no:Jernalderen]]
-[[oc:Edat dau Fèrre]]
-[[pl:Epoka żelaza]]
-[[pnb:لویا ویلہ]]
-[[pt:Idade do Ferro]]
-[[ro:Epoca Fierului]]
-[[ru:Железный век]]
-[[rue:Желїзна доба]]
-[[sa:लोहयुगम्]]
-[[sah:Тимир үйэ]]
-[[scn:Etati dû ferru]]
-[[sco:Airn Age]]
-[[sh:Željezno doba]]
-[[simple:Iron Age]]
-[[sk:Železná doba]]
-[[sl:Železna doba]]
-[[sr:Гвоздено доба]]
-[[stq:Ieserntied]]
-[[sv:Järnåldern]]
-[[sw:Zama za Chuma]]
-[[ta:இரும்புக் காலம்]]
-[[th:ยุคเหล็ก]]
-[[tk:Demir asyry]]
-[[tl:Panahon ng Bakal]]
-[[tr:Demir Çağı]]
-[[uk:Залізна доба]]
-[[ur:آہنی دور]]
-[[vec:Età del fero]]
-[[vi:Thời đại đồ sắt]]
-[[vls:Yzertyd]]
-[[war:Panahon han Puthaw]]
-[[zh:铁器时代]]
-[[zh-yue:鐵器時代]]
-[[zh-min-nan:Thih-khì Sî-tāi]]