Oarekant Goed en Kwea: ferskil tusken ferzjes

Ut Wikipedy
Content deleted Content added
Nije Side: thumb|Friedrich Nietzsche. '''''Oarekant Goed en Kwea''''', yn it oarspronklike Dútsk: '''''Jenseits von Gut und Böse''''', is in filosofy|filosofy...
(Gjin ferskil)

De ferzje fan 13 mrt 2013 om 22.43

Friedrich Nietzsche.

Oarekant Goed en Kwea, yn it oarspronklike Dútsk: Jenseits von Gut und Böse, is in filosofysk wurk fan 'e hân fan 'e grutte njoggentjinde-ieuske Dútske filosoof, skriuwer, dichter, komponist en kultuerkritikus Friedrich Nietzsche (1844-1900). Yn dit boek jout Nietzsche sljochtwei en sûnder omballingen syn wrâldfisy en syn tinkbylden oangeande de moraal en de seedlikens wer, wêrby't er fuortbreidet op 'e ideeën dy't er yn syn eardere roman Dat Sei Zarathustra al op 't aljemint brocht hie. Koartsein komt syn betooch derop del dat goed en kwea mar ferskillende uterings fan deselde ympuls binne, wat makket dat der yn prinsipe gjin ûnderskie tusken bestiet, sadat it hiele stelsel fan noarmen en wearden, sa't dat yn 'e Westerske kultuer bestiet, nearne op grûne en neat wurdich is. Jenseits von Gut und Böse waard foar it earst útjûn yn 1886. De Fryske oersetting fan Eric Hoekstra waard útjûn yn 2007.

Ynhâld

Yn Jenseits von Gut und Böse leit Nietzsche de tekoartkommings bleat fan it slach folk dat ornaris "filosofen" neamd wurdt en beneamt er de kwaliteiten fan dejingen dy't er oantsjut as "de nije filosofen": ferbyldingskrêft, selsfertrouwen, gefaarlikens, orizjinaliteit en it "skeppen fan noarmen en wearden". Dêrnei bestriidt er guon fan 'e krúsjaalste foarûnderstellings fan 'e âlde filosofyske tradysje, lykas selsbewustwêzen, kennis, wierheid en frije wil, dy't er fuortset as optinksels fan it morele bewustwêzen. Yn it plak dêrfan wiist er it begear nei macht oan as de útlis foar alle gedrachspatroanen; sa'n opfetting past krekt yn syn útsjoch op it libben, dat hy beskôget as it goede en it kwea foarby. Hy ûntkent op dy manear dat der in universele moraliteit bestiet foar de minske as soart. Hy giet djip yn op godstsjinst en de morele aspekten fan 'e bân tusken master en slaaf, wylst er algemien oanfurde minsklike opfettings op 'e nij besjocht. Dêrby beskôget er sels oerhearsking fan 'e iene minske troch de oare, taeigening fan 'e besittings fan 'e iene troch de oare of it tabringen fan skea, yn hokfoar foarm ek, oan 'e swakkeren yn 'e maatskippij net as universeel ferkeard.

Fryske oersetting

De Fryske oersetting fan Jenseits von Gut und Böse ferskynde yn 2007 ûnder de titel Oarekant Goed en Kwea by Elektroanyske Letteren Fryslân te Ljouwert. De Fryske fertaling is fan 'e hân fan Eric Hoekstra.

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Nietzsche, Friedrich, Oarekant Goed en Kwea, Ljouwert, 2007 (ELF), ISBN 978-9 05 61 50 785.