Durk III

Durk III fan Hollân

ôfbylding fan Durk III

Durk III (ek wol Diederik III) (sirka 981 – 27 maaie 1039), hy hie de bynamme Hierosolymita wie in Fryske greve. Fan 993 oant 1039 wie hy greve fan West-Frisia, it gebiet dat letter Greefskip Hollân neamd wurde soe.

Het regintskip fan Lutgardis

Doe't syn heit Arnulf yn 993 ferstoar wie Durk III noch te jong om it bestjoer op him te nimmen. Derom waard syn mem Liudgarde fan Lúksemboarch regintesse. Yn 1005 wie Diederik âld genôch om selsstannich it greefskip te bestjoeren. Hy makke wol tankber gebrûk fan syn mem har konneksjes. Sy rop de help yn fan har swager, de Dútske keizer Hendrik II fan Dûtslân fan it Hillige Roomske Ryk, om in Fryske opstân te ûnderdrukken. De keizer gie fan Utert út op in skip mei in leger nei Fryslân ta en soarge derfoar dat de opstannelingen ferslein waarden.

Konflikt met de keizer

It gebiet wêr Durk wenjen gie waard troch de biskoppen fan Utert, Trier en Keulen bestriden. Dat makke Durk neat út, hy ferhierde it stik lân oan de Friezen. Ek boude hy in boarch yn Flaardingen, wierskynlik op de plak wêr't no de Grutte tsjerke stiet. Fan dy boarch út twong hy keaplju dy’t mei harren skip lâns fearen, ûnderweis fan Tiel nei Ingelân en werom, om tol te beteljen. Dizze keaplju en ek de biskop fan Utert Adelbold rôpen derom de help yn fan de Dútske keizer. De keizer joech syn neef yn 1018 de opdracht om de festing ôf te brekken. Yn plak him oer te jaan, luts hy himsels werom yn de boarch. De keizer stjoerde dêrop in leger nei him ta. Dit leger stie ûnder lieding fan hartoch Godfried fan Verdun en it bestie út in float mei soldaten út Utert, Keulen en it bisdom Luik.

De fjildslach yn de sompe

Op 29 july kaam it ta in Slach by Flaardingen. It lêste stik nei de boarch moast fia lân ôflein wurde, dit wie lestich omdat it gebiet fol mei sleatten en diken lei. It duorre net lang oant it leger fan Godfried fest rûn en twongen waard om werom te gean nei de skippen om in oare rûte te finen. Op it paad wêrom rûn it leger yn in leach fan de soldaten fan Durk. Godfried makke mei syn leger in taktyske weromlûkende beweging, wêrop ien út it Fryske kamp rôp dat de foarste soldaten ferslein wienen. Derop sloech de hartoch op de flecht. De soldaten fan Godfried rekken yn panyk, guon sprongen mei wapenrêsting en al yn de rivier. Oaren kamen fest te sitten yn de sompe. Durk makke direkt gebrûk fan de panyk en it machtige leger fan de hartoch is totaal ferslein. Godfried is finzen naam. Durk wist him te oertsjûgjen fan syn rjocht om tol te heffen yn it gebied. De hartoch is frij litten mar hy moast wol in goed wurdsje dwaan foar Durk by de keizer.

Hierosolymita

Yn de 12 ieuwske boarnen fan Egmond stiet dat Durk III neamd wurdt mei de bynamme: Hierosolymita, de Jeruzalim ganger. Dat wol sizze dat hy in pylgertocht makke hat nei it hillige lân. Neffens in 14 ieuwske skiednis skriuwer Johannes de Beke hat Durk syn tocht rûn it jier 1030 ûndernaam.

It regear fan Diederik III

Wylst er greve wie wist Durk syn gebiet út te wreidzjen rjochting it easten. Dizze útwreidings wiene ta skea fan it bisdom Utert. De útwreiding bestie ûnder oare út it gebied súdeast fan Alfen, tusken Zwammerdam en Bodegraven.

Neidat de keizer yn 1024 bernleas ferstoar, stipe Durk Koenraad II in syn striid om de opfolging. Nei it ferstjerren fan Durk III, gie syn frou werom nei it Hartochdom Saksen wêr't sy op 31 maart 1044 ferstoar. Durk is te hôf brocht yn de Abdy fan Egmond.

Fuotnoat

It ferrin fan de fjildslach is optekene troch de muonts Alpertus fan Metz. Alpertus is nei alle gedachten berne yn it bisdom Utert. Hy is muonts wurden te Metz en kearde dernei wierskynlik werom as Kanunnik nei Utert. Ut syn ferslach is dúdlik te lêzen dat hy oan de kant fan de biskoppen stie.

Boarnen

• Rijmkroniek van Holland, 1280-1282 skreaun oan it hof fan grêve Floris V.
• Website oer de Slag by Flaardingen yn 1018.
• Boer, D.E.H. de & Cordfunke, E.H.P., Graven van Holland - portretten in woord en beeld (880-1580), Walburg Pers, Zutphen, 1995.
• Graaf, R. de, Oorlog om Holland 1000 - 1375, Verloren, Hilversum, 1996.