Antiochje: ferskil tusken ferzjes

←Toan eardere ferskillen Neikommende ferskillen →

Content deleted Content added

Inline

De ferzje fan 20 okt 2012 om 18.25

Antiochje (Turks: Antakya; Gryksk: Αντιόχεια η επί Δάφνη, Αντιόχεια η επί Ορόντου of Αντιόχεια η Μεγάλη; Latyn: Antiochia ad Orontem; of Antiochia dei Siri), is de haadstêd fan de Turkse provinsje Hatay. It leit by de Middellânske See benoarden Libanon en westlik fan Syrje. De stêd hat ± 150.000 ynwenners. De fiertaal yn Antiochje is meast Turksk.

Skiedis

Antiochje wie yn de Aldheid de haadstêd fan it Seleusidyske Ryk en letter fan de Romeinske provinsje Syria.

Antiochje waard yn 300 f.Kr. troch Seleucus I Nikator (ien fan de generaals fan Aleksander de Grutte) stifte oan de rivier Orontes en al gau ta haadstêd ferklearre. Dat betsjutte in ferskowing fan it machtssintrum fan Babylon yn Mesopotaamje nei Syrje. Seleucus en syn opfolgers stiften op oare plakken noch oare stêden mei de namme Antiochje.

Al gau groeide de stêd út ta grutte metropoal, mei troch de soad hannelswegen út Aazje wei dy't hjir gearkeamen en de grutte haven yn it oanbuorjende Seleukia. Se waard ien fan de wichtichsste hellenistysske kultuersintra en kaam op it twadde plak nei Aleksandrje yn Egypte. De stêd wie lange tiid ien fan de westlike einpunten fan de siderûte. Ek yn de Romeinske tiid bleau it ien fan de grutste stêden fan it ryk. Meardere keizers ferfraaiden Antiochje mei grutte timpels en oare iepenbiere gebouwen.

De stêd spile in wichtige rol yn de ûntwikkeling fan it iere kristendom en wurdt mear as ien kear neamd yn it boek Hannelingen fan de Apostels. Neffens de oerlevering wie de Grot fan Sint Petrus it plak dêr't de apostels Paulus en Barnabas gearkamen. It Patriargaat fan Antiochie wie de sit fan ien fan de fiif kristlike Patriargaten yn it Romeinske Ryk.

De stêd rekke yn ferfal nei de Perzyske ynvaazje yn 540 en de ferovering troch it islamityske Arabyske ryk yn 636. De grutste oarsaak wie, neist de iderkear wer plonderings en ferwoastings, de ferskowing fan de hannelsrûtes dy't faak oer Konstantinopel gienen neidat dit de haadstêd waard fan it East-Romeinske Ryk.

Yn de 11e ieu wisten de Byzantinen de stêd te weroverjen op de Arabieren mar yn 1084 makken de Seltsjoeken, yn ien fan de soad Byzantysk-Seltsjoekske oarloggen, har master fan Antiochje.

De krúsfarders feroveren de stêd yn 1098 ûnder lieding fan Bohemund I. By it belis soe de hillige Sint-Joaris ferskynd wêze. De krúsfarders makken fan Antiochje de haadstêd fan it Prinsdom Antiochje, ien fan de krúsfarderssteaten.

Antiochje waard ferovere troch de Mammelukken yn 1268. Yn 1322 foelen de Mongoalske legers de stêd binnen. Se waard sa yngreven ferwoaste dat it neat meard as in provinsjestêd wurde soe. Har rol as hannnelsstêd waard oernomd troch it oanbuorjende Iskenderun.

Nei de Earste Wrâldoarloch hearde Antiochje earst ta it Frânse mandaatgebiet Syrje, mar yn 1939 waard de stêd Turks grûngebiet.

It besjen wurdich

Bekende persoanen út Antiochje

Lucas (1e ieu), ien fan de fjouwer evangelisten.
Herodianus (± 170 - 240), Gryksk histoarikus
Domnius (3e ieu), beskermhillige fan Split
Johannes Chrysostomus (± 345 - 407), tsjerkefaar
Gökhan Zan (7 septimber 1981), Turks fuotballer

Wikimedia Commons

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Antakya fan Wikimedia Commons.

36° 12' NB 36° 09' EL

@@ Rigel 1: / Rigel 1: @@
 [[Ofbyld:Antioch Saint Pierre Church Front.JPG|thumb|''Sint Pitertsjerke yn Antiochje'']]
-'''Antiochje''' ([[Turks]]: ''Antakya''; [[Gryksk]]: ''Αντιόχεια η επί Δάφνη, Αντιόχεια η επί Ορόντου of Αντιόχεια η Μεγάλη''; [[Latyn]]: ''Antiochia ad Orontem''; of ''Antiochia dei Siri''), is de [[haadstêd]] fan de [[Turkije|Turkse]] provinsje [[Hatay (provinsje)|Hatay]]. It leit by de [[Middellânske See]] ten noarden fan [[Libanon]] en ten westen fan [[Syrje]]. De stêd hat ± 150.000 ynwenners. De fiertaal yn Antiochje is meast [[Turksk]].
+'''Antiochje''' ([[Turks]]: ''Antakya''; [[Gryksk]]: ''Αντιόχεια η επί Δάφνη, Αντιόχεια η επί Ορόντου of Αντιόχεια η Μεγάλη''; [[Latyn]]: ''Antiochia ad Orontem''; of ''Antiochia dei Siri''), is de [[haadstêd]] fan de [[Turkije|Turkse]] provinsje [[Hatay (provinsje)|Hatay]]. It leit by de [[Middellânske See]] benoarden [[Libanon]] en westlik fan [[Syrje]]. De stêd hat ± 150.000 ynwenners. De fiertaal yn Antiochje is meast [[Turksk]].
 == Skiedis ==
-Antiochje wie yn de Aldheid de haadstêd fan it [[Seleusiden|Seleusidyske Ryk]] en letter fan de [[Romeinske Ryk|Romeinske]] provinsje [[Syrje]].
+Antiochje wie yn de Aldheid de haadstêd fan it [[Seleusiden|Seleusidyske Ryk]] en letter fan de [[Romeinske Ryk|Romeinske]] provinsje [[Syria]].
-Antiochje waard yn [[300 f.Kr.]] troch [[Seleucus I Nikator]] (ien fan de generaals fan [[Aleksander de Grutte]]) stifte oan de rivier [[Orontes]] en al gau ta haadstêd ferklearre. Dit betsjutte in ferskowing fan it machtssintrum fan [[Babylon (Babel)|Babylon]] yn [[Mesopotaamje]] nei Syrje. Seleucus en syn opfolgers stiften op oare plakken noch oare stêden mei de namme Antiochje.
+Antiochje waard yn [[300 f.Kr.]] troch [[Seleucus I Nikator]] (ien fan de generaals fan [[Aleksander de Grutte]]) stifte oan de rivier [[Orontes]] en al gau ta haadstêd ferklearre. Dat betsjutte in ferskowing fan it machtssintrum fan [[Babylon (Babel)|Babylon]] yn [[Mesopotaamje]] nei Syrje. Seleucus en syn opfolgers stiften op oare plakken noch oare stêden mei de namme Antiochje.
-Al gau groeide de stêd út ta grutte [[metropoal (stêd)|metropoal]], mei troch de soad hannelswegen út [[Aazje]] wei dy't hjir gearkeamen en de grutte haven yn it oanbuorjende [[Seleukopolis|Seleukia]]. Se waard ien fan de wichtichsste [[hellenisme|hellenistysske]] kultuersintra en kaam op it twadde plak nei [[Aleksandrje]] yn [[Ptolemaeysk Egypte|Egypte]]. De stêd wie lange tiid ien fan de westlike einpunten fan de [[siderûte]].
+Al gau groeide de stêd út ta grutte [[metropoal]], mei troch de soad hannelswegen út [[Aazje]] wei dy't hjir gearkeamen en de grutte haven yn it oanbuorjende [[Seleukopolis|Seleukia]]. Se waard ien fan de wichtichsste [[hellenisme|hellenistysske]] kultuersintra en kaam op it twadde plak nei [[Aleksandrje]] yn [[Ptolemaeysk Egypte|Egypte]]. De stêd wie lange tiid ien fan de westlike einpunten fan de [[siderûte]].
-Ek yn de [[Romeinske Ryk|Romeinske]] perioade bleau it ien fan de grutste stêden fan it ryk. Meardere [[keizer]]s ferfraaiden Antiochje mei grutte [[timpel]]s en oare iepenbiere gebouwen.
+Ek yn de [[Romeinske Ryk|Romeinske]] tiid bleau it ien fan de grutste stêden fan it ryk. Meardere [[keizer]]s ferfraaiden Antiochje mei grutte [[timpel]]s en oare iepenbiere gebouwen.
-De stad spile in wichtige rol yn de ûntwikkeling fan it iere [[kristendom]] en wurdt meardere kearen neamd yn it boek [[Hannelingen fan de Apostels]]. Neffens de oerlevering wie de [[Grot fan Sint Petrus]] it plak dêr't de apostels [[Paulus (apostel)|Paulus]] en [[Barnabas]] gear kamen. It [[Gryksk-otterdoks patriargaat fan Antiochje|Patriargaat fan Antiochie]] wie de setel fan ien fan de fiif kristlike [[Patriarchaat (tsjerke)|Patriargaten]] binnen it Romeinske Ryk.
+De stêd spile in wichtige rol yn de ûntwikkeling fan it iere [[kristendom]] en wurdt mear as ien kear neamd yn it boek [[Hannelingen fan de Apostels]]. Neffens de oerlevering wie de [[Grot fan Sint Petrus]] it plak dêr't de apostels [[Paulus (apostel)|Paulus]] en [[Barnabas]] gearkamen. It [[Gryksk-otterdoks patriargaat fan Antiochje|Patriargaat fan Antiochie]] wie de sit fan ien fan de fiif kristlike [[Patriarchaat (tsjerke)|Patriargaten]] yn it Romeinske Ryk.
 De stêd rekke yn ferfal nei de [[Romeins-Perzyske oarloggen|Perzyske ynvaazje]] yn [[540]] en de ferovering troch it islamityske [[Arabyske ryk]] yn [[636]]. De grutste oarsaak wie, neist de iderkear wer plonderings en ferwoastings, de ferskowing fan de hannelsrûtes dy't faak oer [[Konstantinopel]] gienen neidat dit de haadstêd waard fan it East-Romeinske Ryk.