Anargisme: ferskil tusken ferzjes

Politike ideology ; Side út de rige polityk
	Ideology
	Anargisme
	Ekologisme
	Faksisme
	Feminisme
	Islamisme
	Kommunisme
	Kommunitarisme
	Konservatisme
	Kristendemokrasy
	Liberalisme
	Libertarisme
	Marksisme
	Nasjonalisme
	Nasjonaalsosjalisme
	Sosjaaldemokrasy
	Sosjaalliberalisme
	Sosjalisme

Skiednis ynteraktyf trochsjen

←Toan eardere ferskillen Neikommende ferskillen →

Content deleted Content added

FisueelWikitekst

Inline

De ferzje fan 11 aug 2012 om 20.00

It Anargisme is in politike streaming dy't as radikaal bekôge wurdt en ûntstien is út it sosjalisme. Karakteristyk foar it anargisme is dat it gjin inkele foarm fan gesach of macht erkend. It tinken dat hjir efter leit is dat eltse foarm fan gesach úteinlik ta machtsmisbrûk liede sil. Neffens dy ideology soenen minsken harsels bestjoere moatte middels lytse selsbestjoerende mienskippen dêr't elkenien gelyk is oan inoar. Yn Ruslân dêr't dizze wize foar it earst yn de 20e ieu foarm krige, waard soks sowjets neamd. Der wurde twa foarmen fan anargisme ûnderskieden: in gewelddiedige en in net gewelddiedige foarm; de gewelddiedige foarm is wol it meast ferneamd wurden. De net-gewelddiedige rjochting lei de klam op tsjinstwegering.

By de opkomst fan it sosjalisme wie it anargisme in frij sterke sydstreaming. Spoaren fynt men yn De Klok en Morgenrood. Doetiids krijt ek Lev Tolstoj in soad omtinken.

Fryske anargisten

Anargisme krige yn Fryslân in soad oanhing troch Ferdinand Domela Nieuwenhuis, dy't troch de arbeiders 'Us Ferlosser' neamd waard. Benammen yn de jierren foar de Twadde Wrâldkriich krige it anargisme oanhing yn de súdeasthoeke fan Fryslân. Nei de oarloch waard de oanhing folle lytser. De Feraasje fan frije sosjalisten, wêr't de anargisten yn it Noarden har yn feriene hiene, hienen yn 1918 in terrein yn de bosken by Appelskea, dêr't jierliks mei de pinksterdagen in lândei hâlden wurdt. Dêr wie op 16 en 17 maaie 1970 it lanlike kongres "Anti-autoritaire opposistie nu", mei as sprekkers ûnder oaren Roel van Duyn en Otto Boetes.
Predikanten as Louis Adrian Bähler fan Skiermuontseach, Sibillus Catharinus Kylstra fan De Rottefalle neame har kristen-anargist. Ek stypje hja de koloanje yn Blaricum (Ynternasjonale Bruorskip).
Ek de Bruorren Hogerhuis binne anargisten. Der wennen in soad fan yn It Bilt en de Feanstreken. Yn de Earste Wrâldoarloch docht Giesen yn Ljouwert fan him sprekken. Letter wurdt harren ynfloed minder.

Literatuer

Imke Klaver - Herinneringen van een Friese landarbeider (1974)
Douwe de Wit - Overdenkingen van een arbeidersjongen (1974)

@@ Rigel 1: / Rigel 1: @@
 {{Politike ideology}}
-It '''Anargisme''' is in politike streaming dy't as radikaal bekôge wurdt en ûntstien is út it [[sosjalisme]]. Karakteristyk foar it anargisme is wol dat it gjin inkele foarm fan gesach of macht erkend. It tinken dat hjir efter leit is dat eltse foarm fan gesach úteinlik ta machtsmisbrûk liede sil. Neffens dizze [[ideology]] soenen minsken harsels bestjoere moatte troch middel fan lytse selsbestjoerende mienskippen dêr't elkenien gelyk is oan inoar. Yn [[Ruslân]] dêr't dizze wize foar it earst yn de [[20e ieu]] foarm krige, waard soks [[sowjet]]s neamd. Der wurde twa foarmen fan anargisme ûnderskieden, te witten in gewelddiedige en in net gewelddiedige foarm, wêrfan de gewelddiedige foarm wol it meast bekend wurden is. De net-gewelddiedige rjochting lei de klam op tsjinstwegering.
+It '''Anargisme''' is in politike streaming dy't as radikaal bekôge wurdt en ûntstien is út it [[sosjalisme]]. Karakteristyk foar it anargisme is dat it gjin inkele foarm fan gesach of macht erkend. It tinken dat hjir efter leit is dat eltse foarm fan gesach úteinlik ta machtsmisbrûk liede sil. Neffens dy [[ideology]] soenen minsken harsels bestjoere moatte middels lytse selsbestjoerende mienskippen dêr't elkenien gelyk is oan inoar. Yn [[Ruslân]] dêr't dizze wize foar it earst yn de [[20e ieu]] foarm krige, waard soks [[sowjet]]s neamd. Der wurde twa foarmen fan anargisme ûnderskieden: in gewelddiedige en in net gewelddiedige foarm; de gewelddiedige foarm is wol it meast ferneamd wurden. De net-gewelddiedige rjochting lei de klam op tsjinstwegering.
-By de opkomst fan it sosjalisme wie it anargisme in frij sterke sydstreaming. Spoaren fynt men yn [[De Klok (wykblêd)|De Klok]] en [[Morgenrood]]. Yn dizze tiid krijt ek [[Lev Tolstoj]] in soad omtinken.
+By de opkomst fan it sosjalisme wie it anargisme in frij sterke sydstreaming. Spoaren fynt men yn [[De Klok (wykblêd)|De Klok]] en [[Morgenrood]]. Doetiids krijt ek [[Lev Tolstoj]] in soad omtinken.
 == Fryske anargisten ==
-Anargisme krige yn Fryslân in soad oanhing troch [[Ferdinand Domela Nieuwenhuis]], dy't troch de arbeiders 'Us Ferlosser 'neamd waard. Benammen yn de jierren foar de oarloch krige it anargisme oanhing yn de súdeasthoeke fan Fryslân. Nei de [[Twadde Wrâldoarloch]] waard de oanhing folle lytser. De Feraasje fan frije sosjalisten, wêryn de anargisten yn it Noarden har feriene hiene, besit yn [[1918]] in terrein yn de bosken by [[Appelskea]], dêr't jierliks mei de pinksterdagen en lândei hâlden wurdt. Hjir wie op 16 en 17 maaie 1970 it lanlike kongres "Anti-autoritaire opposistie nu". Hjir sprutsen ûnder oare [[Roel van Duyn]] en Otto Boetes.
+Anargisme krige yn Fryslân in soad oanhing troch [[Ferdinand Domela Nieuwenhuis]], dy't troch de arbeiders 'Us Ferlosser' neamd waard. Benammen yn de jierren foar de [[Twadde Wrâldkriich]] krige it anargisme oanhing yn de súdeasthoeke fan Fryslân. Nei de [[Twadde Wrâldoarloch|oarloch]] waard de oanhing folle lytser. De Feraasje fan frije sosjalisten, wêr't de anargisten yn it Noarden har yn feriene hiene, hienen yn [[1918]] in terrein yn de bosken by [[Appelskea]], dêr't jierliks mei de pinksterdagen in lândei hâlden wurdt. Dêr wie op 16 en 17 maaie 1970 it lanlike kongres "Anti-autoritaire opposistie nu", mei as sprekkers ûnder oaren [[Roel van Duyn]] en [[Otto Boetes]].<br>
-Predikanten as [[Louis Adrian Bähler]] fan [[Skiermûntseach (plak)|Skiermuontseach]], [[Sibillus Catharinus Kylstra]] fan De [[Rottefalle]] neame har kristen-anargist. Se steune ek de koloanje yn [[Blaricum (plak)|Blaricum]] (Ynternasjonale Bruorskip). Ek de [[Hogerhuissaak|Bruorren Hogerhuis]] binne anargisten. Der wenje in soad yn [[It Bilt]] en de Feanstreken. Yn de [[Earste Wrâldoarloch]] docht Giesen yn Ljouwert fan him sprekken. Letter wurdt harren ynfloed minder.
+Predikanten as [[Louis Adrian Bähler]] fan [[Skiermûntseach (plak)|Skiermuontseach]], [[Sibillus Catharinus Kylstra]] fan De [[Rottefalle]] neame har kristen-anargist. Ek stypje hja de koloanje yn [[Blaricum (plak)|Blaricum]] (Ynternasjonale Bruorskip).<br>
+Ek de [[Hogerhuissaak|Bruorren Hogerhuis]] binne anargisten. Der wennen in soad fan yn [[It Bilt]] en de Feanstreken. Yn de [[Earste Wrâldoarloch]] docht Giesen yn Ljouwert fan him sprekken. Letter wurdt harren ynfloed minder.
 == Literatuer ==
 * {{Aut|Imke Klaver}} - ''Herinneringen van een Friese landarbeider'' (1974)