Theodorus à Brakel

Oan dizze side wurdt noch wurke! Fier hjir asjebleaft gjin bewurkings út oant de skriuwer mei de side klear is.

Theodorus á Brakel

Theodorus à Brakel (ek: Dirk Gerrits à Brakel) (Inkhuzen, 1608 – Makkum, 14 febrewaris 1669) wie in Nederlânsk preikant yn de Nederdútsk Grifformearde Tsjerke en skriuwer fan stichtlik wurk. Hy waard benammen ferneamd fan twa mystike geskriften, nammentlik Het geestelijck leven (1649) en De trappen des geestelijcken levens (1670). À Brakel hearde by de streaming fan de Neiere Reformaaasje.

Biografy

Theodorus à Brakel gie yn Inkhuzen nei de Latynske skoalle en wie nei't er boaske wie oan Grietje Willemsdr. Homma fan 1634 ôf skoalmaster yn Ljouwert. Fanwege zijn vroomheid en kennis van het christelijk geloof werd hij in 1637 na een examen door de klassis Ljouwert zonder academische opleiding toegelaten tot het ambt van predikant. Yn 1638 waard er predikant yn Bears en Jellum, 1652 gie er nei Den Burg op Teksel, mar keerde een jaar later al weer terug naar Fryslân, nei Makkum, waar hij tot zijn overlijden in februari 1669, nog geen maand na zijn echtgenote, zou blijven. Wilhelmus à Brakel (1635-1711), syn soan, wie ek in fertsjintwurdiger fan belang fan de Neiere Reformaasje.

À Brakel was een mystiek theoloog die zich doorgaans ver hield van de theologische twisten waar de zeventiende eeuw rijk aan was. Zijn ascetische, puriteinske levensstijl maakte op verschillende mensen, onder wie Anna Maria van Schurman, diepe indruk.

Teology

In zijn boeken pleitte à Brakel voor een strikte christelijke levenswandel met veel ruimte voor gebed, meditaasje en kontimplaasje. Het dagelijks leven moest georganiseerd worden rond momenten van stichtelijke overdenking. In zijn laatste geschrift gaf hij een schets van de ontwikkeling van het geloofsleven die parallel liep aan de ontwikkeling mens van kind tot volwassene. Zijn trappen vertegenwoordigen geestelijke groei, maar zijn geen trappen van inwijding in mystieke geheimen. Ook kent hij niet de beleving van de eenwording met God, al beschrijft hij zijn ervaring van Gods aanwezigheid in zeer innige bewoordingen. À Brakels mystiek kent geen esoterysk karakter, mar wol vfoar alle gelovigen toegankelijk zijn.

Wurk

• Het geestelijck leven, ende de stant eenes gelovigen mensches, hier op aerden; uyt Godes Heyligh Woordt vergadert ende by een gestelt: sijn hier noch ... by ghevoeght eenige ken-teeckenen, waer uyt men hem kan versekeren datmen van Godt is bemint (Ljouwert, 1649; 38e druk: Het geestelijke leven en de stand van een gelovig mens hier op aarde, uit Gods woord vergaderd en bijeengesteld, Barneveld: Koster, 2000), ISBN 90-5551-165-X
• Eenige christelijcke gebeden, ende danck-seggingen, om 's nachts, 's morghens, 's middaeghs, en 's avonts te gebruycken (Amsterdam, 1652; meast taheakke oan Het geestelijck leven)
• Disputatie ofte Bevestigende de waerheyt, wederleggende de valschheyt, toonende de nutticheyt der menschwerdinge Jezu Christi ... Mennisten-brief (Amsterdam, 1664)
• De trappen des geestelijcken levens (Amsterdam, 1670; 27e printinge: De trappen van het geestelijke leven, Barneveld: Koster, 2000), ISBN 90-5551-166-8

Literatuer

• B.W. Steenbeek, Theodorus à Brakel, yn: Biografisch Lexicon voor de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme 1 (Kampen: Kok, 1983; twadde printinge), 55-56, ISBN 90-242-2091-2
• G.H. Leurdijk, Theodorus Gerardi à Brakel, yn: T. Brienen e.o., Figuren en thema's van de Nadere Reformatie (Kampen: De Groot Goudriaan, 1987), 52-63, ISBN 90-6140-301-4
• T. Brienen, Theodorus Gerardi à Brakel (1608-1669), yn: T. Brienen e.o., De Nadere Reformatie en het Gereformeerd Piëtisme (Zoetermeer: Boekencentrum, 1989), 123-148, ISBN 90-239-1070-2