Fryske Wâlden: ferskil tusken ferzjes

Ut Wikipedy
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rigel 6: Rigel 6:
* [[taalkunde|taalkundich]]: It [[Wâldfrysk]] wykt op ferskate punten ôf fan it [[Frysk]] fan de [[Klaaistreek]] en de [[Súdwesthoeke]].
* [[taalkunde|taalkundich]]: It [[Wâldfrysk]] wykt op ferskate punten ôf fan it [[Frysk]] fan de [[Klaaistreek]] en de [[Súdwesthoeke]].


Bewenners fan de Wâlden wurde wol wâldpiken, wâldsjers of heidepiken neamd. De befolking fan de eardere heidestreken hawwe by guon noch de namme dat se koart troch de bocht binne en gau mei it mes klear steane. In soad heidsjers hiene oant foar koart as liifspreuk "Myn Herder is myn redder". Dêrmei net referearjend oan Usleavenhear mar oan in bûsmes fan it merk [[Rich.A.Herder|Herder]] dat sa'n bytsje ta harren standertútrissing skynde te hearren.
Bewenners fan de Wâlden wurde wol wâldpiken, wâldsjers of heidepiken neamd. De befolking fan de eardere heidestreken hawwe by guon noch de namme dat se koart foar de kop binne en gau mei it knyft klear steane. In soad heidsjers hiene oant foar koart as liifspreuk "Myn Herder is myn redder". Dêrmei net referearjend oan Usleavenhear mar oan in bûsmes fan it merk [[Rich.A.Herder|Herder]] dat sa'n bytsje ta harren standertútrissing skynde te hearren.


De Wâlden binne it gebiet fan ien fan de grutte [[Frysk]]e dialekten: it Wâldfrysk. Ek fierder binne der kulturele ferskillen mei de oare parten fan Fryslân.
De Wâlden binne it gebiet fan ien fan de grutte [[Frysk]]e dialekten: it Wâldfrysk. Ek fierder binne der kulturele ferskillen mei de oare parten fan Fryslân.

De ferzje fan 24 jul 2006 om 13.28

De Fryske Wâlden (meast koartwei de Wâlden neamd) is in streek yn it easten fan Fryslân mei in eigen karakter. Ta de Wâlden wurde ornaris de gebieten fan de gemeenten Kollumerlân, Dantumadiel, it grutste part fan Tytsjerksteradiel (súdlik fan de Wâldwei), Achtkarspelen, Opsterlân, Smellingerlân en it noardlik part fan Eaststellingwerf rekkene. Ek in grut part fan de Grinzer gemeente Gruttegast heart lânskiplik, etnografysk, kultureel en taalkundich ta de Fryske Wâlden.

  • lânskiplik: It gebiet leit meast heger as it noarden en westen fan de provinsje, en bestiet út sân- en feangrûn. Dat "wâld" is net in boskgebiet, mar it is mear in gebiet mei leech hout. De houtwâllen om de greiden en ekers soargje foar it karateristike lytsskalige kûlisselânskip. Fierder falle de lytse pleatskes op. De foar Fryslân sa typyske terpebou ûntbrekt yn'e wâlden;
  • etnografysk: de befolking fan de Wâlden hat in mear mingd karakter as dy fan de Fryske kuststreken. De grutte en min tagonklike heidefjilden hawwe ieuwenlang ûnderdak bean oan ferskate groepen migranten, wêrûnder Westfalen, Saksen, joaden en sigeuners. Neffens guon docht it temperamint yn'e Wâlden wat 'súdlik' oan;
  • kultureel: de Fryske Wâlden is in streek mei in lytsskalige lânbou-tradysje. Typysk binne de gerniers, keuterboerkes dy't benammen yn it eigen ûnderhâld foarseagen. De streek stie en stiet bekend om syn hannelskarakter;
  • taalkundich: It Wâldfrysk wykt op ferskate punten ôf fan it Frysk fan de Klaaistreek en de Súdwesthoeke.

Bewenners fan de Wâlden wurde wol wâldpiken, wâldsjers of heidepiken neamd. De befolking fan de eardere heidestreken hawwe by guon noch de namme dat se koart foar de kop binne en gau mei it knyft klear steane. In soad heidsjers hiene oant foar koart as liifspreuk "Myn Herder is myn redder". Dêrmei net referearjend oan Usleavenhear mar oan in bûsmes fan it merk Herder dat sa'n bytsje ta harren standertútrissing skynde te hearren.

De Wâlden binne it gebiet fan ien fan de grutte Fryske dialekten: it Wâldfrysk. Ek fierder binne der kulturele ferskillen mei de oare parten fan Fryslân.

In guon dingen binne ek westliker parten fan Sân Wâlden besibbe mei de Wâlden, en wurde dêr ek ta rekkene.