Volt (ienheid): ferskil tusken ferzjes

Ut Wikipedy
Content deleted Content added
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
fan nl;
 
Swarte Kees (oerlis | bydragen)
wurkleas
Rigel 1: Rigel 1:
De '''volt''' (symboal fan de ''ienheid'' volt is '''V''') is de [[Système International|SI]]-[[natuerkundige ienheid|ienheid]] foar [[elektrische potentiaal]]. De eenheid is genoemd naar de [[Italië|Italiaanse]] [[natuurkundige]] [[Alessandro Volta]]. Deze vond in [[1800]] de eerste [[Scheikunde|chemische]] [[batterij (technyk)|batterij]], de [[zuil fan Volta]], út.
De '''volt''' (symboal fan de ''ienheid'' volt is '''V''') is de [[Système International|SI]]-[[natuerkundige ienheid|ienheid]] foar [[elektryske potinsjaal]]. De ienheid is neamd nei de [[Itaalje|Italjaanske]] [[natuerkundige]] [[Alessandro Volta]]. Dizze fûn yn [[1800]] de earste [[Skiekunde|gemyske]] [[batterij (technyk)|batterij]], de [[pylder fan Volta]], út.
{{wurk}}
By in elektryske boarne wurdt sprutsen fan [[elektryske spanning]] of koartwei '''spanning''' als men het potentiaalverschil tussen beide poalen bedoelt. In oare, ynkorrekte mar faak brûkte beneaming foar potinsjaalferskil is ''voltage''.


By in elektryske boarne wurdt sprutsen fan [[elektryske spanning]] of koartwei '''spanning''' als men it potinsjaalferskil tusken beide poalen bedoelt. In oare, ynkorrekte mar faak brûkte beneaming foar potinsjaalferskil is ''voltage''.
De volt is gedefinieerd als het potentiaalverschil over een [[geleider]] als een [[elektryske stroom|stroom]] van 1 [[ampère]] daarin een [[Vermogen (natuurkunde)|vermogen]] van 1 [[watt (eenheid)|watt]] in [[warmte]] omzet. De ienheid is ook gelijk aan een [[joule]] per [[Coulomb (eenheid)|coulomb]].

De volt is definearre as it potinsjaalferskil oer in [[gelieder]] as in [[elektryske stroom|stroom]] fan 1 [[ampêre]] dêryn in [[Fermogen (natuerkunde)|fermogen]] fan 1 [[watt (ienheid)|watt]] yn [[waarmte]] omset. De ienheid is ek lyk oan in [[joule]] per [[Coulomb (ienheid)|coulomb]].


Utdrukt yn SI-ienheden is dat:
Utdrukt yn SI-ienheden is dat:
Rigel 9: Rigel 9:
:<math>\mathrm{1 \ V = 1 \frac{W}{A} = 1 \frac{J}{C} = 1 \ kg \ m^{2} s^{-3} A^{-1} = 1 \frac{kg \ m^{2}}{s^{3} \ A}}</math>
:<math>\mathrm{1 \ V = 1 \frac{W}{A} = 1 \frac{J}{C} = 1 \ kg \ m^{2} s^{-3} A^{-1} = 1 \frac{kg \ m^{2}}{s^{3} \ A}}</math>


De [[Système International#SI-prefixen (vermenigvuldigingsfactoren)|vermenigvuldigingsfactoren]] út it [[Système International|SI-stelsel]] worden ook voor volt gebruikt: men sprekt oer '''µV''' (mikrovolt, 10<sup>-6</sup>), '''mV''' (milli-, 10<sup>-3</sup>), '''kV''' (kilo-, 10<sup>3</sup>), en '''MV''' (mega-, 10<sup>6</sup>).
De [[Système International#SI-prefiksen (fermannichfâldigingsfaktoaren)|fermannichfâldigingsfaktoaren]] út it [[Système International|SI-stelsel]] wurd ek foar volt brûkt: men sprekt oer '''µV''' (mikrovolt, 10<sup>-6</sup>), '''mV''' (milly-, 10<sup>-3</sup>), '''kV''' (kilo-, 10<sup>3</sup>), en '''MV''' (mega-, 10<sup>6</sup>).


Yn de grutte-oarder fan de volt liggen vele in het dagelijks gebruik voorkomende spanningen, zoals batterijspanning (1,5 V, 3 V, 12 V), de netspanning (230 V), en de [[draaistroom]] (400 V).
Yn de grutte-oarder fan de volt lizze in soad yn it deistige gebrûk foarkommende spanningen, lykas batterijspanning (1,5 V, 3 V, 12 V), de netspanning (230 V), en de [[draaistroom]] (400 V).


{{gallery
{{gallery
Rigel 24: Rigel 24:


== Definysje gebrûk meitsjend fan it Josephson effekt ==
== Definysje gebrûk meitsjend fan it Josephson effekt ==
Er is een tijd geweest waar de definitie van volt op een andere manier werd gegeven. Een volt werd berekend via de zeer precieze relatie tussen [[frequentie]] en volt met een [[cesiumklok]] als tijdsreferentie. Dit gebeurde met behulp van een [[junctie van Josephson]]. De Josephsonjunctie bestaat uit twee [[supergeleider]]s die worden verbonden door een isolator. Via de constante van Josephson kon dan gevonden worden:
Der hat in tiid west dat de definysje fan volt oars jûn waard. In volt waard berekkkene fia de tige krekte relaasje tusken [[frekwinsje]] en volt mei in [[sesiumklok]] as tidsreferinsje. Dit barde me help fan in [[junksje fan Josephson]]. De Josephsonjunksje bestiet út twa [[supergelieder]]s dy't ferbûn wurde troch in isolator. Middels de konstante fan Josephson koe dan fûn wurde:


:''K''<sub>{J-90}</sub> = 2''[[elemintêre lading|e]]''/''[[konstante fan Planck|h]]'' = 0.4835979 GHz/µV.
:''K''<sub>{J-90}</sub> = 2''[[elemintêre lading|e]]''/''[[konstante fan Planck|h]]'' = 0.4835979 GHz/µV.

De ferzje fan 11 mai 2011 om 18.21

De volt (symboal fan de ienheid volt is V) is de SI-ienheid foar elektryske potinsjaal. De ienheid is neamd nei de Italjaanske natuerkundige Alessandro Volta. Dizze fûn yn 1800 de earste gemyske batterij, de pylder fan Volta, út.

By in elektryske boarne wurdt sprutsen fan elektryske spanning of koartwei spanning als men it potinsjaalferskil tusken beide poalen bedoelt. In oare, ynkorrekte mar faak brûkte beneaming foar potinsjaalferskil is voltage.

De volt is definearre as it potinsjaalferskil oer in gelieder as in stroom fan 1 ampêre dêryn in fermogen fan 1 watt yn waarmte omset. De ienheid is ek lyk oan in joule per coulomb.

Utdrukt yn SI-ienheden is dat:

De fermannichfâldigingsfaktoaren út it SI-stelsel wurd ek foar volt brûkt: men sprekt oer µV (mikrovolt, 10-6), mV (milly-, 10-3), kV (kilo-, 103), en MV (mega-, 106).

Yn de grutte-oarder fan de volt lizze in soad yn it deistige gebrûk foarkommende spanningen, lykas batterijspanning (1,5 V, 3 V, 12 V), de netspanning (230 V), en de draaistroom (400 V).

Spanningen yn it deiske libben
1,2 volt út in oplaadbere batterij
1,2 volt út in oplaadbere batterij
1,2 volt út in oplaadbere batterij  
12 volt út in auto-akku
12 volt út in auto-akku
12 volt út in auto-akku  
230 volt út in stopkontakt
230 volt út in stopkontakt
230 volt út in stopkontakt  
400 volt (krêftstroom)
400 volt (krêftstroom)
400 volt (krêftstroom)  
380000 volt (heechspanningslinen)
380000 volt (heechspanningslinen)
380000 volt (heechspanningslinen)  
miljoenen volt (bliksem)
miljoenen volt (bliksem)
miljoenen volt (bliksem)  

Definysje gebrûk meitsjend fan it Josephson effekt

Der hat in tiid west dat de definysje fan volt oars jûn waard. In volt waard berekkkene fia de tige krekte relaasje tusken frekwinsje en volt mei in sesiumklok as tidsreferinsje. Dit barde me help fan in junksje fan Josephson. De Josephsonjunksje bestiet út twa supergelieders dy't ferbûn wurde troch in isolator. Middels de konstante fan Josephson koe dan fûn wurde:

K{J-90} = 2e/h = 0.4835979 GHz/µV.

Dizze relaasje blykte ûnôfhinklik te wêzen fan de opstelling of brûkte materialen en is dus tige sekuer. Dochs is in net mear de offisjele metoade neffens BIPM.

Sjoch ek