Skear: ferskil tusken ferzjes

Ut Wikipedy
Content deleted Content added
J'88 (oerlis | bydragen)
Aliter (oerlis | bydragen)
L skear, by lâns
Rigel 1: Rigel 1:
[[Ofbyld:Skerry in shallow water.jpg|thumb|right|250px|''In skeer yn ûndjip wetter foar de kust fan it eilân Krøttøy yn Noarwegen.'']]
[[Ofbyld:Skerry in shallow water.jpg|thumb|right|In skear yn ûndjip wetter foar de kust fan it eilân Krøttøy yn Noarwegen.]]
[[Ofbyld:SchärenTurku.jpg|thumb|right|250px|''In loftfoto fan de skerekust by Turku, Finlân.'']]
[[Ofbyld:SchärenTurku.jpg|thumb|right|In loftfoto fan de skearekust by Turku, Finlân.]]


In '''skeer''' binne lytse rotseilantsje, meastal te lyts om op te wenje. It kin sels allinnich út ien stik rots bestean. Se binne ûntstean yn de [[iistyd|iistiden]] yn ferskate gebieten fan it [[noardlik healrûn]].
In '''skear''' is in lyts rotseilantsje, ornaris te lyts om op te wenjen. It kin sels allinnich út ien stik rots bestean. Skearen binne ûntstean yn de [[iistyd|iistiden]] yn ferskate gebieten fan it [[noardlik healrûn]].


==Etymology==
== Etymology ==
De term skeer komt fan it [[Ald-Noarsk]]e wurd ''sker'', dat letterlik ''’in rots yn de see’'' betsjut. It wurd komt yn alle [[Skandinaavje|Skandinavyske]] talen foar:
De wurd ''skear'' komt fan it [[Ald-Noarsk]]e wurd ''sker'', dat letterlik ''in rots yn de see'' betsjut. It wurd komt yn alle [[Skandinaavje|Skandinavyske]] talen foar:
[[Yslânsk]] en [[Faroëesk]]: ''Sker''
[[Yslânsk]] en [[Faroëesk]]: ''Sker''
[[Noarsk]]: ''Skjær'' en ''skjer''
[[Noarsk]]: ''Skjær'' en ''skjer''
Rigel 11: Rigel 11:
[[Finsk]]: ''Kari''
[[Finsk]]: ''Kari''


Grutte eilannegroepen dy’t út skeren besteane wurde yn Skandinaavje ''skärgård'' (Sweedsk) ''skjærgård'' (Noarsk en Deensk) en ''saaristo'' (Finsk) neamd. It betsjut letterlik ''‘skeretún’''.
Grutte eilannegroepen dy’t út skearen besteane wurde yn Skandinaavje ''skärgård'' (Sweedsk) ''skjærgård'' (Noarsk en Deensk) en ''saaristo'' (Finsk) neamd. Dat betsjut letterlik ''skearetún''.


==Wittenskiplike yndieling en ûntstean==
== Wittenskiplike yndieling en ûntstean ==
Yn de stúdzje fan de [[geomorfology]] wurde de skeren tegearre mei de holmen (gruttere, ticht beboske eilannen) by de saneamde roches moutronnees rekkene. It is in oerkoepeljend wurd foar rotseftige lânskipsfoarmen dy’t troch de glasiale eroazje ûntstean binne. Lykas [[fjord]]en is de skerenkust ûntstien yn iistiden. Nei it fuortramen fan de grutte iismassa’s binne de rotsformaasje, dy't lykas de oare parten fan it lân ûnder de tige grouwe iislaach sieten, kamen de eilantsjes yn de lêste 10.000 jier wer boppe de [[seespegel]] as lytse eilantsjes. It geologyske proses fan lânoptilling yn bygelyks Skandinaavje giet noch hieltyd troch, wêrtroch de lytse eilantsjes oangroeie bliuwe. Gruttere skeren kinne in oerflak fan inkele kante kilometers berikke.
Yn de stúdzje fan de [[geomorfology]] wurde de skearen tegearre mei de holmen (gruttere, ticht beboske eilannen) by de saneamde ''roches moutronnees'' rekkene. Dat is in oerkoepeljend wurd foar rotseftige lânskipsfoarmen dy’t troch de glasiale eroazje ûntstean binne. Lykas [[fjord]]en is de skearekust ûntstien yn iistiden. Nei it fuortranen fan de grutte iismassa’s binne de rotsformaasjes, dy't lykas de oare parten fan it lân ûnder de tige grouwe iislaach sieten, yn de lêste 10.000 jier wer boppe de [[seespegel]] kaam as lytse eilantsjes. It geologyske proses fan lânoptilling yn bygelyks Skandinaavje giet noch hieltyd troch, wêrtroch de lytse eilantsjes oangroeie bliuwe. Gruttere skearen kinne in oerflak fan in pear kante kilometers berikke.


==Foarkommen==
==Foarkommen==
Skeren komme foar op it noardlik healrûn. Se komme foar lâns it [[Skagerrak]], de [[Eastsee]], de [[Botnyske Golf]] en yn it noarden fan [[Ruslân]], bygelyks by it [[Tajmyr skiereilân]]. Ek binne yn Ruslân de [[Mininaskeren]] yn de [[Karasee]]. Ferneamd binne de skeren fan [[Bohuslän]] oan de [[Sweden|Sweedske]] westkust, de skeren fan [[Stokholm]] oan de Sweedske eastkust, en fan [[Turku]] oan de [[Finlân|Finske]] súdwestkust. Ek yn [[Noarwegen]], dat benammen ferneamd is om har fjorden, binne oan hast de heule kust skeren te sjen.
Skearen komme foar op it noardlik healrûn. Se komme foar by it [[Skagerrak]], de [[Eastsee]], en de [[Botnyske Golf]] lâns en yn it noarden fan [[Ruslân]], bygelyks by it [[Tajmyr-skiereilân]]. Ek binne yn Ruslân de [[Mininaskearen]] yn de [[Karasee]]. Ferneamd binne de skearen fan [[Bohuslän]] oan de [[Sweden|Sweedske]] westkust, de skearen fan [[Stokholm]] oan de Sweedske eastkust, en fan [[Turku]] oan de [[Finlân|Finske]] súdwestkust. Ek yn [[Noarwegen]], dat benammen ferneamd is om syn fjorden, binne oan hast de hiele kust skearen te sjen.


Yn [[Noard-Amearika]], lâns de kust fan [[Kanada]] en de [[Feriene Steaten]] komme ek skeren foar.
Yn [[Noard-Amearika]], by de kust fan [[Kanada]] en fan de [[Feriene Steaten]] lâns komme ek skearen foar.


[[Kategory:Geografy]]
[[Kategory:Geografy]]

De ferzje fan 19 nov 2009 om 23.30

In skear yn ûndjip wetter foar de kust fan it eilân Krøttøy yn Noarwegen.
In loftfoto fan de skearekust by Turku, Finlân.

In skear is in lyts rotseilantsje, ornaris te lyts om op te wenjen. It kin sels allinnich út ien stik rots bestean. Skearen binne ûntstean yn de iistiden yn ferskate gebieten fan it noardlik healrûn.

Etymology

De wurd skear komt fan it Ald-Noarske wurd sker, dat letterlik in rots yn de see betsjut. It wurd komt yn alle Skandinavyske talen foar: Yslânsk en Faroëesk: Sker Noarsk: Skjær en skjer Sweedsk: Skär Finsk: Kari

Grutte eilannegroepen dy’t út skearen besteane wurde yn Skandinaavje skärgård (Sweedsk) skjærgård (Noarsk en Deensk) en saaristo (Finsk) neamd. Dat betsjut letterlik skearetún.

Wittenskiplike yndieling en ûntstean

Yn de stúdzje fan de geomorfology wurde de skearen tegearre mei de holmen (gruttere, ticht beboske eilannen) by de saneamde roches moutronnees rekkene. Dat is in oerkoepeljend wurd foar rotseftige lânskipsfoarmen dy’t troch de glasiale eroazje ûntstean binne. Lykas fjorden is de skearekust ûntstien yn iistiden. Nei it fuortranen fan de grutte iismassa’s binne de rotsformaasjes, dy't lykas de oare parten fan it lân ûnder de tige grouwe iislaach sieten, yn de lêste 10.000 jier wer boppe de seespegel kaam as lytse eilantsjes. It geologyske proses fan lânoptilling yn bygelyks Skandinaavje giet noch hieltyd troch, wêrtroch de lytse eilantsjes oangroeie bliuwe. Gruttere skearen kinne in oerflak fan in pear kante kilometers berikke.

Foarkommen

Skearen komme foar op it noardlik healrûn. Se komme foar by it Skagerrak, de Eastsee, en de Botnyske Golf lâns en yn it noarden fan Ruslân, bygelyks by it Tajmyr-skiereilân. Ek binne yn Ruslân de Mininaskearen yn de Karasee. Ferneamd binne de skearen fan Bohuslän oan de Sweedske westkust, de skearen fan Stokholm oan de Sweedske eastkust, en fan Turku oan de Finske súdwestkust. Ek yn Noarwegen, dat benammen ferneamd is om syn fjorden, binne oan hast de hiele kust skearen te sjen.

Yn Noard-Amearika, by de kust fan Kanada en fan de Feriene Steaten lâns komme ek skearen foar.