Sompe: ferskil tusken ferzjes

Content deleted Content added

Inline

De ferzje fan 3 apr 2008 om 18.03

In Sompe, of Unlân is in oergongsgebiet tusken wetter en lân. It bestiet út in gebiet dat regelmjittich oerstreamd wurdt mei wetter, wêrnei it stadichoan wer opdroeget.

Sompen wurde skaaimerke troch in bysûnder ferskaat oan plant- en bistesoarten. Yn sompen binne in protte gerssoarten te finen. Ek reid, tuorrebout en oare krúdeftige-plânten binne in protte te finen yn de omkriten fan sompen. It wetter yn in sompe kin sawol farsk- as sâltwetter wêze. Foar bisten is in sompe de wichtichste lokaasje as briedplak.

Yn wezen is de sompe in tuskenfaze yn de ûntwikkeling dy't yn stân hâlden wurdt troch bisten of minsken. By bisten moate we tinke oan bygelyks de Eastfardersplassen yn Flevolân. Hjir hâlde goesen harren eigen libbensgebiet yn stân troch it ieten fan reid. As der in tiidlang lykwols neat bart, dan sil in sompe stadichoan ‘ferlâne’. It wurdt dan dus wer gewoan lân.

Oan de kust bestien ek sompen, de saneamde ‘getiden sompen’. Dizze binne meastal te finen by de mûnings fan rivier en tusken sânbanken tichteby de kust en it fêste lân. Se besteane út gebieten mei in protte sân of tinne klaai. De Tantramar Sompen yn East-Kanada binne hjir in foarbyld fan.

By in sompe fynt faak in ôfbrek proses plak fan deade planten en bisten. Dit proses produsearret gassen dy’t sompegassen hearre. Dat gas kin troch sels-ûntflamming as dwaelljocht, in ljochtblau ljocht, boppe in sompe sjoen wurde.

Hjoed de dei wurde troch minsken ek wel keunstmjittige sompen oanlein om bygelyks ôffalwetter út fifers te súverjen.

List fan sompen

Noard-Amearika

Súd-Amearika

Pantanal (Brazylje, Bolivia en Paraguay)
Los Llanos (Kolombia en Fenezuëla)
Ibera Sompen (Argentynje)

Jeropa

Flow Country (Skotlân)
Biebrzasompen (Poalen)
Hortobágy (Hongarije)
Camargue (Frankryk)
Pripjatsompen (Wyt-Ruslân en de Oekraïne)

@@ Rigel 1: / Rigel 1: @@
 [[Ofbyld:Anderen - moeras.jpg|thumb|right|300px|In sompe by Anderen yn Drinte.]]
-In '''Sompe''', of '''Unlân''' is in oergongsgebiet tusken wetter en lân. It bestiet út in gebiet dat regelmjittich oerstreamd wurdt mei wetter, wêrnei it stadich oan wer opdroeget.
+In '''Sompe''', of '''Unlân''' is in oergongsgebiet tusken wetter en lân. It bestiet út in gebiet dat regelmjittich oerstreamd wurdt mei wetter, wêrnei it stadichoan wer opdroeget.
-Sompen wurde kenmerke troch in bysûnder ferskaat oan plant- en bistesoarten. Yn sompen binne in protte gerssoarten te fine. Ek [[reid]], [[tuorrebout]] en oare krúdachtige-planten binne in protte te fine yn de omkriten fan sompen. It wetter yn in sompe kin sawol [[farskwetter|farsk-]] as [[sâltwetter]] wêze. Foar bisten is in sompe in belangrike lokaasje as briedplak.
+Sompen wurde skaaimerke troch in bysûnder ferskaat oan plant- en bistesoarten. Yn sompen binne in protte gerssoarten te finen. Ek [[reid]], [[tuorrebout]] en oare krúdeftige-plânten binne in protte te finen yn de omkriten fan sompen. It wetter yn in sompe kin sawol [[farskwetter|farsk-]] as [[sâltwetter]] wêze. Foar bisten is in sompe de wichtichste lokaasje as briedplak.
-Yn wezen is in sompe in tuskenfaze yn de ûntwikkeling. Dizze wurdt yn stân hâlden troch bisten of minsken. By bisten kinne we tinke oan bygelyks de [[Eastfardersplassen]] yn [[Flevolân]]. Hjir hâlde [[goes|goesen]] troch it ieten fan reid harren eigen libbensgebiet yn stân. Bart der lange tiid neat, dan sil in sompe stadich oan ‘ferlâne’. It wurdt dan dus wer gewoan lân.
+Yn wezen is de sompe in tuskenfaze yn de ûntwikkeling dy't yn stân hâlden wurdt troch bisten of minsken. By bisten moate we tinke oan bygelyks de [[Eastfardersplassen]] yn [[Flevolân]]. Hjir hâlde [[goes|goesen]] harren eigen libbensgebiet yn stân troch it ieten fan reid. As der in tiidlang lykwols neat bart, dan sil in sompe stadichoan ‘ferlâne’. It wurdt dan dus wer gewoan lân.
-Oan de kust bestien saneamde ‘getiden sompen’. Dizze binne meastal te fine by estuariums en tusken [[sânbank|sânbanken]] tichtby de kust en it fêste lân. Se besteane út gebieten mei in protte [[sân]] of tinne [[klaai]]. De [[Tantramar Sompen]] yn East-[[Kanada]] binne hjir in foarbyld fan.
+Oan de kust bestien ek sompen, de saneamde ‘getiden sompen’. Dizze binne meastal te finen by de mûnings fan rivier en tusken [[sânbank|sânbanken]] tichteby de kust en it fêste lân. Se besteane út gebieten mei in protte [[sân]] of tinne [[klaai]]. De [[Tantramar Sompen]] yn East-[[Kanada]] binne hjir in foarbyld fan.
-By in sompe fynt faak in ôfbrek proses plak fan deade planten en bisten. Dit proses produsearret gassen dy’t sompegassen hearre. Dit gas kin troch sels-ûntflamming as [[dwaelljocht]], in ljochtblau ljocht, boppe in sompe sjoen wurde.
+By in sompe fynt faak in ôfbrek proses plak fan deade planten en bisten. Dit proses produsearret gassen dy’t sompegassen hearre. Dat gas kin troch sels-ûntflamming as [[dwaelljocht]], in ljochtblau ljocht, boppe in sompe sjoen wurde.
-Hjoed de dei wurde ek wel keunstmjittige sompen oanlein troch minsken. Dizze wurde brûkt om bygelyks ôffalwetter út in fifer te súverje.
+Hjoed de dei wurde troch minsken ek wel keunstmjittige sompen oanlein om bygelyks ôffalwetter út fifers te súverjen.
 ==List fan sompen==
@@ Rigel 20: / Rigel 20: @@
 *[[Everglades]] (Florida)
 *[[Sompen  fan it leechlân]] ([[Súd-Karolina]])
-*[[Sompen fan Centla]] ([[Meksiko]])
+*[[Sompen fan Sentla]] ([[Meksiko]])
 *[[Tantramar Sompe]] ([[Kanada]])

Sompe: ferskil tusken ferzjes

De ferzje fan 3 apr 2008 om 18.03

List fan sompen

Noard-Amearika

Súd-Amearika

Jeropa

Afrika

Oseaanje

Keppelings om utens