Raerd: ferskil tusken ferzjes
Ynfoboks oanpast, aktualisearre, ynlieding feroare (stie wat rommelich troch inoar). Skiednis by skiednis set. Lebel: Keppelings betsjuttingssiden |
|||
Rigel 1: | Rigel 1: | ||
{{Universele ynfoboks stêd |
|||
{{Doarpstabel |
|||
| namme = |
|||
| doarpsnamme = Raerd |
|||
| |
| ôfbylding = 2023 Raerd, Sicht op de Buorren.jpg |
||
| |
| ôfbyldingsbreedte = 260 |
||
| ôfbyldingstekst = |
|||
| lokaasje = LocatieRaerd.png |
|||
| wapen = [[Ofbyld:Raerd vlag.svg|border|85px]] [[Ofbyld:Rauwerd wapen.svg|60px]] |
|||
| gemeentenamme= [[Súdwest-Fryslân]] |
|||
| ynwennertal = 637 <small>(2022)</small> <ref>[https://allecijfers.nl/woonplaats/poppenwier/ Alle Cijfers]</ref> |
|||
| teljier = 2008 |
|||
| oerflak = 7,64 km² <br> werfan lân: 7,56 km² <br> werfan wetter 0,08 km² |
|||
| ynwennertal = 640 |
|||
| befolkingstichtens = 84 ynw./km² |
|||
| koördinaten = 53_5_53_N_5_45_53_E_type:city_region:NL |
|||
| stêdekloft = |
|||
| koördinaten_tekst = 53° 6' NB, 5° 46' EL |
|||
| hichte = |
|||
| webstee = [http://www.raerd.com/ Webstee Raerd] |
|||
| lân = {{Flagge NL}} [[Nederlân]] |
|||
| bestjoerlike ienheid 1 = Provinsje |
|||
| namme bestjoerlike ienheid 1= [[Ofbyld:Frisian flag.svg|border|20px]] [[Fryslân]] [[Fryslân]] |
|||
| bestjoerlike ienheid 2 = Gemeente |
|||
| namme bestjoerlike ienheid 2= [[Ofbyld:Súdwest-Fryslân Gemeentevlag.svg|border|20px]] [[Súdwest-Fryslân]] |
|||
| bestjoerlike ienheid 3 = |
|||
| namme bestjoerlike ienheid 3= |
|||
| bestjoerlike ienheid 4 = |
|||
| namme bestjoerlike ienheid 4= |
|||
| boargemaster = |
|||
| stedsyndieling = |
|||
| stifting = |
|||
| postkoade = |
|||
| tiidsône = [[UTC]] +1 |
|||
| simmertiid = UTC +2 |
|||
| koördinaten = {{Koördinaten yn tekst|53_05_53.8_N_5_45_33.2_E_scale:12500_type:landmark_region:NL|53° 05' N 5° 45' E}} |
|||
| webside = [http://www.raerd.com/ Side Raerd] |
|||
| ôfbylding2 = |
|||
| ôfbyldingstekst2 = |
|||
| ôfbylding3 = |
|||
| ôfbyldingstekst3 = |
|||
| mapname = Fryslân |
|||
| lat_deg = 53 |
|||
| lat_min = 05 |
|||
| lat_sec = 05.1 |
|||
| lat_dir = N |
|||
| lon_deg = 5 |
|||
| lon_min = 44 |
|||
| lon_sec = 56.4 |
|||
| lon_dir = E |
|||
}} |
}} |
||
{{Of|Raerd yn de gemeente Súdwest-Fryslân|Raard yn de gemeente Noardeast-Fryslân|Raard}} |
|||
[[Ofbyld:Map NL Boarnsterhim Raerd.png|thumb|right|''[[himrik]] fan Raerd'']] |
|||
'''Raerd''' is in [[terpdoarp]] mei 637 ynwenners (2022) yn de gemeente [[Súdwest-Fryslân]]. It doarp leit tichteby de wei fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] nei [[Snits (stêd)|Snits]]. Ta it gebiet fan Raerd heart ek it buorskip [[Flânsum]]. |
|||
[[File:Dorpsgezicht Rauwerd..JPG|thumb|It sintrum fan Raerd]] |
|||
'''Raerd''' is in [[Fryske doarpen|doarp]] yn de gemeente [[Súdwest-Fryslân]], mei 640 ynwenners (maart 2008). Raerd lei oarspronklik oan de rivier [[De Boarn]] en oan de [[Middelsee]]. It wie it haadplak fan de eardere gemeente [[Raerderhim]]. Raerd is net itselde plak as [[Raard]] ([[Dongeradiel]]). Ta it gebiet fan Raerd heart ek it buorskip [[Flânsum]]. |
|||
== Skiednis == |
|||
Raerd is in [[terpdoarp]] deun by de wei fan [[Ljouwert (stêd)|Ljouwert]] nei [[Snits (stêd)|Snits]]. By die wei hat eartiids ek in [[state]] west, [[Jongema State]], dêr't no allinnich de poarte noch fan oerein stiet. Op dit stee is no in park mei beammen op in terrein mei [[stinzeplant]]en. Dit park wurdt beheard troch [[It Fryske Gea]]. Utsûndere de maitiid is it park frij tagonklik foar it publyk. De ynwenners hawwe de [[Skelwurd|bynamme]] "Raerder Roeken", troch it grut tal roekenêsten dat op it [[Jongemastate|terrein fan de eardere state]], yn 'e folksmûle de "Raerder Bosk" neamd, te finen is. |
|||
Oarspronklik lei Raerd oan de rivier [[De Boarn]] en oan de [[Middelsee]]. It wie oant 1984 it haadplak fan de eardere gemeente [[Raerderhim]]. |
|||
Raerd ûnstie as terpdoarp mei in radiale struktuer yn de iere midsiuwen en waard foar it earst yn 1329 as 'Rawerd'fermeld, wylst it gebiet dêr't it leit al yn de 13e iuw 'Rawertham' neamd waard. Oare nammen fan it doarp wiene 'Rawerderhem' (1401), 'Rauwert' (1427), 'Raerd' (1491), 'Rauwerd' (1505) en 'Raert' (1579). De plaknamme ferwiist nei in mei reid begroeide terp. De terp fan it doarp waard troch it bedykjen yn de 11e of 12e iuw opnommen yn de noardlike Himdyk. |
|||
== De tsjerke == |
|||
De herfoarme tsjerke is fan [[1814]]. Hjirby stiet in rjochthoekige tinkstien as neitins oan yn de gemeente omkomde fersetstriders. It monumint waard ûnthuld op [[4 maaie]] [[1957]]. Hjirop steane de nammen fan alve fersetsstriders, wêrûnder [[Chris Tinkelenberg]]. |
|||
Oan it begjin fan de 20e iuw ûnstie der lintbebouwing yn noardlike rjochting. |
|||
Yn 2009-10 binne de tsjerke en de grêfstiennen restaurearre. In grutte ferrassing by de restauraasje fan de tsjerke wie de ûntdekking fan njoggen grêfstiennen ûnder de flier. Der is altyd tocht dat de stiennen yn 1908 út tsjerke helle wiene. Yn stikken binne se weromfûn. De grêfstiennen lizze no wer yn de flier, lykas hûndert jier lyn. (Sjoch keppeling om utens). By de restauraasje waard ek in wierskynlik [[8e iuw]]sk brûnzen ornamint mei in ôfbyld fan [[Jezus Kristus|Kristuskop]] yn in krús fûn. At de datearring doocht giet it om de âldste kristlike foarstelling yn Noard Nederlân. |
|||
Oant de [[gemeentlike weryndieling]] yn [[1984]] wie Raerd it haadplak fan de gemeente [[Raerderhim]]. Op 1 jannewaris 1984 gie Raerderhim mei de gemeenten [[Idaerderadiel]] en it grutste part fan [[Utingeradiel]] op yn de doe nije gemeente [[Boarnsterhim]], dêr [[Grou]] it haadplak fan waard. By de opheffing fan de gemeente Boarnsterhim op 31 desimber 2013 gie Raerd oer nei de doe foarme gemeente Súdwest-Fryslân. |
|||
== Ferskaat == |
|||
* It doarp is ien fan de einpunten fan de [[Slachtemaraton]], in kulturele maraton oer de âlde [[Slachtedyk]] troch it Fryske lânskip tusken Raerd en [[Easterbierrum]]. |
|||
=== Laurentiustsjerke === |
|||
* Raerd leit ek oan de westrûte fan it [[Jabikspaad]]. |
|||
[[Ofbyld:2022 Raerd, Laurentiustsjerke.jpg|thumb|left|''Laurentiustsjerke'']] |
|||
* It doarp is ek de thúshaven fan it [[IFKS]]-[[skûtsje]] de [[Raerder Roek]]. |
|||
{{Apart|Laurentiustsjerke (Raerd)}} |
|||
De hjoeddeiske Laurentiustsjerke is fan [[1814]] en ferfong doe de letmidsiuwske tsjerke mei [[sealtek]]toer. By de restauraasje fan 2009-2010 waarden njoggen grêfstiennen yn stikken ûnder de flier fûn. Der waard oant doe altiten tocht dat de grêfstiennen yn 1908 út tsjerke helle wiene. By de restauraasje waard ek in mooglik [[8e iuw]]sk brûnzen ornamint fûn, mei in ôfbyld fan in [[Jezus (tradisjoneel kristlik)|Kristuskop]] yn in krús. As dy datearring strykt, dan giet it om de âldste kristlike foarstelling yn Noard Nederlân. |
|||
Oan de foet fan it tsjerkhôf stiet in rjochthoekige tinkstien as neitins oan de yn de gemeente omkommen fersetsstriders. It monumint waard ûnthuld op [[4 maaie]] [[1957]]. Op de stien steane de nammen fan alve fersetsstriders, wêrûnder [[Chris Tinkelenberg]]. |
|||
=== Jongemastate === |
|||
[[Ofbyld:2022 Raerd, poartegebou Jongemastate.jpg|thumb|left|''Poartegebou Jongemastate'']] |
|||
{{Apart|Jongemastate}} |
|||
Noardlik fan de beboude kom stie eartiids [[Jongema State]], dêr't allinnich de poarte noch fan oerbleaun is. Op it stee is no in park mei beammen en [[stinzeplant]]en. It park wurdt beheard troch [[It Fryske Gea]]. Utsein yn 'e maitiid is it park frij tagonklik foar it publyk. |
|||
== Mienskip == |
== Mienskip == |
||
[[Ofbyld:2023 Raerd, doarpshûs 'De Trijesprong'.jpg|thumb|260px|''Doarpshûs De Trijesprong'']] |
|||
Yn 2000 is it Doarpshûs Raerd oprjochte, mei arsjitekt [[Rein Hofstra]] waard it eardere kafee ferboud. De feriening foar Doarpsbelang hat hjir har gearkomsten. "Praet van Raerd" is de doarpskrante. Stifting Festiviteiten Kommisje Raerd, ek wol merkekommisje neamd, regelt de festiviteiten yn it fjirde wykein fan augustus. Foar de jongerein wurdt der yn de wintermoannen wat organisearre yn sportkantine "Jongemakrite". Oan de Seelânwei stiet basisskoalle It Raerderhiem. |
|||
Yn 2000 is it Doarpshûs Raerd oprjochte. Mei arsjitekt [[Rein Hofstra]] waard it eardere kafee ferboud. De feriening foar Doarpsbelang hat hjir har gearkomsten. "Praet van Raerd" is de doarpskrante. Stifting Festiviteiten Kommisje Raerd, ek wol merkekommisje neamd, organisearret de festiviteiten yn it fjirde wykein fan augustus. Foar de jongerein binne der yn 'e wintermoannen aktiviteiten yn sportkantine "Jongemakrite". |
|||
De ynwenners krigen troch it grut tal roekenêsten op it [[Jongemastate|terrein fan de eardere state]] de [[Skelwurd|bynamme]] "Raerder Roeken". Yn 'e folksmûle wurdt dat terrein "Raerder Bosk" neamd. |
|||
=== Tsjerke === |
|||
* [https://ruimgeloven.nl/de-laurentiuskerk-van-raerd/ PKN-gemeente Ingwert] |
|||
=== Skoalle === |
|||
* Iepenbiere basisskoalle [https://www.raerderhiem.nl/ 't Raerderhiem] |
|||
[[File:2023 Raerd, Sylsterhoeke.jpg|thumb|260px|''Sylsterhoeke'']] |
|||
=== Ferienings === |
=== Ferienings === |
||
{| |
|||
* Nije Moed - toaniel |
|||
|valign=top| |
|||
* De Tûke Roeken - karnaval |
|||
* Badminton Raerd |
|||
* Biljertklub Miss Stoot |
|||
* Biljert senioren |
|||
* Gymnastykferiening OSO |
|||
* Iisklub Raerderhim |
|||
* Karnavalsferiening De Tûke Roeken |
|||
|valign=top| |
|||
* [https://wez-wis.nl/ Keatsferiening Wês-Wis] |
|||
* Popkoar Animo |
|||
* Tennisferiening |
|||
* Toanielferiening Nije Moed |
|||
* Dokumintenkommisje |
* Dokumintenkommisje |
||
* Stifting Farrend Erfgoed |
* Stifting Farrend Erfgoed |
||
|} |
|||
* OSO - gymnastyk |
|||
[[Ofbyld:2023 Raerd, Hegedyk.jpg|thumb|260px|''Hegedyk'']] |
|||
* iisklub Raerderhim |
|||
=== Befolkingsferrin === |
|||
* tennisferiening |
|||
{| class="wikitable" style="width:450px" |
|||
* Keatsferiening Wês-Wis |
|||
|- |
|||
* Miss Stoot - biljerten |
|||
! style="text-align:left;"| Jier || 1954 || 1959 || 1964 || 1969 || 1974 || 1999 || 2004 || 2007 || 2010 |
|||
|- style="text-align:center;" |
|||
=== Befolking === |
|||
|style="text-align:left;"| '''Ynwenners''' || 620 || 573 || 563 || 544 || 529 || 637 || 588 || 614 || 648 |
|||
* [[1954]] - 620 |
|||
|- |
|||
* [[1959]] - 573 |
|||
! style="text-align:left;"| Jier || 2022 |
|||
* [[1964]] - 563 |
|||
|- style="text-align:center;" |
|||
* [[1969]] - 544 |
|||
|style="text-align:left;"| '''Ynwenners''' || 637 |
|||
* [[1974]] - 529 |
|||
|} |
|||
* [[1999]] - 637 |
|||
* [[2004]] - 588 |
|||
* [[2007]] - 614 |
|||
* [[2010]] - 648 |
|||
== Strjitten == |
== Strjitten == |
||
[[Ofbyld:2023 Raerd, kop-hals-romppleats Hegedyk 10.jpg|thumb|260px|''Hegedyk'']] |
|||
Aldfeartswei, Buorren, De Blink, [[De Dille]], De Pôle, [[Flânsum]], Frijhofke, Hegedyk, It Fintsje, Kleaster, Op 'e Feart, [[Poppenwier]]sterdyk, Sélânswei, Skoalstrjitte, Slingerbochten, Slotsdyk, Smitshoeke, [[Snits (stêd)|Snits]]erdyk, Sylsterhoeke. |
Aldfeartswei, Buorren, De Blink, [[De Dille]], De Pôle, [[Flânsum]], Frijhofke, Hegedyk, It Fintsje, Kleaster, Op 'e Feart, [[Poppenwier]]sterdyk, Sélânswei, Skoalstrjitte, Slingerbochten, Slotsdyk, Smitshoeke, [[Snits (stêd)|Snits]]erdyk, Sylsterhoeke. |
||
== Publikaasjes == |
|||
* {{Aut|Willem Hansma}} "De Laurentiuskerk van Raerd" |
|||
* {{Aut|G.D. Boerlage, Marie Boerlage}} "Een Friese pastorie in oorlogstijd" |
|||
* {{Aut|Sjoke Brunia-de Wolff en Titus de Wolff}} "Flansum" |
|||
== Ferskaat == |
|||
* It doarp is ien fan de einpunten fan de [[Slachtemaraton]], in kulturele maraton oer de âlde [[Slachtedyk]] troch it Fryske lânskip tusken Raerd en [[Easterbierrum]]. |
|||
* Raerd leit ek oan de westrûte fan it [[Jabikspaad]]. |
|||
* It doarp is ek de thúshaven fan it [[IFKS]]-[[skûtsje]] de [[Raerder Roek]]. |
|||
{{Boarnen|boarnefernijing= |
{{Boarnen|boarnefernijing= |
||
{{reflist}} |
|||
* [http://www.raerd.com/ Webstee Raerd] |
|||
---- |
|||
* [http://www.ruimgeloven.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=100&Itemid=125 Wiidweidich restauraasjedeiboek mei in protte foto's op ruimgeloven.nl]. |
|||
{{Commonscat|Raerd}} |
|||
}} |
}} |
||
{{Koördinaten|53_5_53_N_5_45_33_E_type:city_zoom:14_region:NL|53° 6' NB, 5° 46' EL}} |
{{Koördinaten|53_5_53_N_5_45_33_E_type:city_zoom:14_region:NL|53° 6' NB, 5° 46' EL}} |
||
Rigel 63: | Rigel 130: | ||
{{Súdwest-Fryslân}} |
{{Súdwest-Fryslân}} |
||
[[Kategory:Raerd| ]] |
[[Kategory:Raerd| ]] |
||
[[Kategory:Doarp of stêd yn Raerderhim]] |
|||
[[Kategory:Doarp of stêd yn Boarnsterhim]] |
|||
[[Kategory:Doarp of stêd yn Súdwest-Fryslân]] |
[[Kategory:Doarp of stêd yn Súdwest-Fryslân]] |
||
[[Kategory:Doarp of stêd yn Boarnsterhim]] |
|||
[[Kategory:Doarp of stêd yn Raerderhim]] |
De ferzje fan 30 apr 2023 om 19.15
Raerd | ||
Emblemen | ||
Polityk | ||
Lân | Nederlân | |
Provinsje | Fryslân Fryslân | |
Gemeente | Súdwest-Fryslân | |
Sifers | ||
Ynwennertal | 637 (2022) [1] | |
Oerflak | 7,64 km² werfan lân: 7,56 km² werfan wetter 0,08 km² | |
Befolkingsticht. | 84 ynw./km² | |
Oar | ||
Tiidsône | UTC +1 | |
Simmertiid | UTC +2 | |
Koördinaten | 53° 05' N 5° 45' E | |
Offisjele webside | ||
Side Raerd | ||
Kaart | ||
- Dizze side giet oer Raerd yn de gemeente Súdwest-Fryslân. Foar Raard yn de gemeente Noardeast-Fryslân, sjoch: Raard.
Raerd is in terpdoarp mei 637 ynwenners (2022) yn de gemeente Súdwest-Fryslân. It doarp leit tichteby de wei fan Ljouwert nei Snits. Ta it gebiet fan Raerd heart ek it buorskip Flânsum.
Skiednis
Oarspronklik lei Raerd oan de rivier De Boarn en oan de Middelsee. It wie oant 1984 it haadplak fan de eardere gemeente Raerderhim.
Raerd ûnstie as terpdoarp mei in radiale struktuer yn de iere midsiuwen en waard foar it earst yn 1329 as 'Rawerd'fermeld, wylst it gebiet dêr't it leit al yn de 13e iuw 'Rawertham' neamd waard. Oare nammen fan it doarp wiene 'Rawerderhem' (1401), 'Rauwert' (1427), 'Raerd' (1491), 'Rauwerd' (1505) en 'Raert' (1579). De plaknamme ferwiist nei in mei reid begroeide terp. De terp fan it doarp waard troch it bedykjen yn de 11e of 12e iuw opnommen yn de noardlike Himdyk.
Oan it begjin fan de 20e iuw ûnstie der lintbebouwing yn noardlike rjochting.
Oant de gemeentlike weryndieling yn 1984 wie Raerd it haadplak fan de gemeente Raerderhim. Op 1 jannewaris 1984 gie Raerderhim mei de gemeenten Idaerderadiel en it grutste part fan Utingeradiel op yn de doe nije gemeente Boarnsterhim, dêr Grou it haadplak fan waard. By de opheffing fan de gemeente Boarnsterhim op 31 desimber 2013 gie Raerd oer nei de doe foarme gemeente Súdwest-Fryslân.
Laurentiustsjerke
- De Wikipedy hat ek in side Laurentiustsjerke (Raerd).
De hjoeddeiske Laurentiustsjerke is fan 1814 en ferfong doe de letmidsiuwske tsjerke mei sealtektoer. By de restauraasje fan 2009-2010 waarden njoggen grêfstiennen yn stikken ûnder de flier fûn. Der waard oant doe altiten tocht dat de grêfstiennen yn 1908 út tsjerke helle wiene. By de restauraasje waard ek in mooglik 8e iuwsk brûnzen ornamint fûn, mei in ôfbyld fan in Kristuskop yn in krús. As dy datearring strykt, dan giet it om de âldste kristlike foarstelling yn Noard Nederlân.
Oan de foet fan it tsjerkhôf stiet in rjochthoekige tinkstien as neitins oan de yn de gemeente omkommen fersetsstriders. It monumint waard ûnthuld op 4 maaie 1957. Op de stien steane de nammen fan alve fersetsstriders, wêrûnder Chris Tinkelenberg.
Jongemastate
- De Wikipedy hat ek in side Jongemastate.
Noardlik fan de beboude kom stie eartiids Jongema State, dêr't allinnich de poarte noch fan oerbleaun is. Op it stee is no in park mei beammen en stinzeplanten. It park wurdt beheard troch It Fryske Gea. Utsein yn 'e maitiid is it park frij tagonklik foar it publyk.
Mienskip
Yn 2000 is it Doarpshûs Raerd oprjochte. Mei arsjitekt Rein Hofstra waard it eardere kafee ferboud. De feriening foar Doarpsbelang hat hjir har gearkomsten. "Praet van Raerd" is de doarpskrante. Stifting Festiviteiten Kommisje Raerd, ek wol merkekommisje neamd, organisearret de festiviteiten yn it fjirde wykein fan augustus. Foar de jongerein binne der yn 'e wintermoannen aktiviteiten yn sportkantine "Jongemakrite".
De ynwenners krigen troch it grut tal roekenêsten op it terrein fan de eardere state de bynamme "Raerder Roeken". Yn 'e folksmûle wurdt dat terrein "Raerder Bosk" neamd.
Tsjerke
Skoalle
- Iepenbiere basisskoalle 't Raerderhiem
Ferienings
|
|
Befolkingsferrin
Jier | 1954 | 1959 | 1964 | 1969 | 1974 | 1999 | 2004 | 2007 | 2010 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ynwenners | 620 | 573 | 563 | 544 | 529 | 637 | 588 | 614 | 648 |
Jier | 2022 | ||||||||
Ynwenners | 637 |
Strjitten
Aldfeartswei, Buorren, De Blink, De Dille, De Pôle, Flânsum, Frijhofke, Hegedyk, It Fintsje, Kleaster, Op 'e Feart, Poppenwiersterdyk, Sélânswei, Skoalstrjitte, Slingerbochten, Slotsdyk, Smitshoeke, Snitserdyk, Sylsterhoeke.
Publikaasjes
- Willem Hansma "De Laurentiuskerk van Raerd"
- G.D. Boerlage, Marie Boerlage "Een Friese pastorie in oorlogstijd"
- Sjoke Brunia-de Wolff en Titus de Wolff "Flansum"
Ferskaat
- It doarp is ien fan de einpunten fan de Slachtemaraton, in kulturele maraton oer de âlde Slachtedyk troch it Fryske lânskip tusken Raerd en Easterbierrum.
- Raerd leit ek oan de westrûte fan it Jabikspaad.
- It doarp is ek de thúshaven fan it IFKS-skûtsje de Raerder Roek.
Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|