The Great Escape (film)
| The Great Escape | ||
| (Filmposter yn 'e Ingelske Wikipedy) | ||
| makkers | ||
| regisseur | John Sturges | |
| produsint | John Sturges | |
| senario | James Clavell W.R. Burnett | |
| basearre op | it boek fan Paul Brickhill | |
| kamerarezjy | Daniel L. Fapp | |
| muzyk | Elmer Bernstein | |
| filmstudio | The Mirisch Company | |
| distribúsje | United Artists | |
| spilers | ||
| haadrollen | Steve McQueen James Garner Richard Attenborough | |
| byrollen | Charles Bronson Donald Pleasence James Coburn David McCallum | |
| skaaimerken | ||
| lân/lannen | ||
| premiêre | 20 juny 1963 | |
| foarm | langspylfilm | |
| sjenre | histoaryske oarlochsfilm | |
| taal | Ingelsk | |
| spyltiid | 172 minuten | |
| budget en resultaten | ||
| budget | $3,8 miljoen | |
| opbringst | $12,0 miljoen | |
The Great Escape is in Amerikaanske histoaryske oarlochsfilm út 1963 ûnder rezjy fan John Sturges, mei yn 'e haadrollen Steve McQueen, James Garner en Richard Attenborough. De titel betsjut "De Grutte Untsnapping". De film is basearre op it non-fiksjeboek mei deselde namme fan Paul Brickhill. Beiden geane oer de histoaryske ûntsnapping fan 76 Alliëarde loftmachtpiloaten yn 'e Twadde Wrâldoarloch út it kriichsfinzenekamp Stalag Luft III yn nazy-Dútslân yn 1944. Hoewol't de film hjir en dêr in loopke naam mei it histoaryske boarnemateriaal, krige The Great Escape fan 'e filmkritisy tige loovjende resinsjes en wie it yn 'e bioskopen in grut kommersjeel súkses.
Plot
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Yn 'e Twadde Wrâldoarloch wurde yn nazy-Dútslân Alliëarde piloaten dy't ferskate kearen besocht hawwe te ûntsnappen nei in nij kriichsfinzenekamp ferhuze dat ekstra goed befeilige is. It kamp, Stalag Luft III, stiet ûnder befel fan kolonel Von Luger fan 'e Luftwaffe. By de iepening fan it kamp warskôget dyselde de heechste Alliëarde ofsier, kolonel Ramsey, dat de Gestapo en de SS har nocht hawwe fan 'e probleemgefallen dy't yn Stalag Luft III ûnderbrocht binne, en dat de Luftwaffe it Alliëarde loftmachtpersoniel net mear beskermje kin as der nije útbraken út it kamp plakfine.
Nettsjinsteande dat besykje ferskate Alliëarde piloaten dyselde deis al út te brekken, mar om 'e nocht. De Amerikaanske ofsier Virgil Hilts ûntdekt in plak yn 'e ôffreding dy't bûten it sicht fan beide oanbuorjende wachttuorren is. Hy nimt de proef op 'e som mar wurdt trappearre, hoewol't de sipiers har ûnbewust bliuwe fan it bline plak yn 'e bewekking. Foar straf wurdt Hilts yn 'e isolearsel set, mar hy kin dêrwei kommunisearje mei de Skotske ofsier Archie Ives yn 'e oangrinzgjende sel. De beide mannen reitsje befreone. As se út 'e isolearsel komme, besykje se suver fuortendaliks tegearre út te brekken, mar wurde pakt en wer weromstjoerd nei de isolearsel.
Underwilens pakke de kriichsfinzenen út it Feriene Keninkryk en it Britske Mienebêst it profesjoneel oan mei harren ûntsnappingsplannen. Majoar Roger Bartlett hat de lieding oer de organisaasje. Hy wol yn ien kear 250 man ûntsnappe litte en kriget dêrfoar de goedkarring fan kolonel Ramsey. De kriichsfinzenen begjinne tagelyk oan trije ûntsnappingstunnels te wurkjen, dy't se de koadenammen "Tom", "Dick" en "Harry" jouwe.
Tink derom: Yn de tekst hjirûnder wurdt de ôfrin fan de film beskreaun. As jo de film sels sjen wolle, is it mooglik better dat jo it no folgjende diel fan 'e plotbeskriuwing (earst noch) net lêze. |
Alle kriichsfinzenen binne op 'e iene of de oare manear by it ûntsnappingsplan belutsen. De Ingelsman Willie Dickes en de nei Ingelân útwykte Poal Danny Welinski hawwe de lieding oer it graven en de Australyske luitenant Sedgwick makket dêr ark en reau foar út wat er mar yn 'e hannen krije kin. Luitenant-op-see earste klasse Ashley-Pitt, in fleander fan 'e Britske Keninklike Marine, betinkt hoe't se fan 'e útgroeven ierde ôf komme kinne. Kaptein Dennis Cavendish mjit de tunnelrûtes op en jout lieding oan in koar om it leven fan it graaf- en brekwurk te maskearjen. Kaptein Andy MacDonald garret ynformaasje, en twadde luitenant Griffith naait unifoarmen om ta boargerklean. De Amerikaan Hendley is in sjacherder, dy't op fernimstige wize hast alles wol besette kin (lykas in fototastel, foar it meitsjen fan foto's foar op ferfalske identiteitsbewizen). Syn keamergenoat, de Ingelske kaptein Colin Blythe, is de ferfalsker.
As Hilts foar de twadde kear út 'e isolearsel komt, hat er alwer in nij plan úttocht om te ûntkommen. Bartlett is him dêr bewust fan en freget Hilts om by in slagge ûntsnapping foar him op ferkenning út te gean yn 'e omkriten fan it kamp, om't de finzenen der yn tichte frachtweinen hinne riden binne en út it kamp wei inkeld de omlizzende bosk sjen kinne. Dat soe lykwols betsjutte dat Hilts him neitiid mei sin wer finzen nimme litte moat, want dat is de iennichste manear om 'e opdiene ynformaasje by Bartlett-en-dy te krijen. Sa'n selsopoffering giet Hilts tefier, dat hy betanket foar de ear.
As "Tom" hast klear is, beslút Bartlett dat "Dick" en "Harry" foarearst ôfsletten wurde moatte, sadat alle krewearjen konsintrearre wurde kin op "Tom". Underwilens stoke Hilts, Hendley en Goff, de trije Amerikanen yn it kamp, eigenmakke sterke drank ta gelegenheid fan 4 july, de Amerikaanske Unôfhinklikheidsdei. Wylst de finzenen feestfiere, ûntdekke de bewekkers lykwols de yngong fan "Tom". Ives, dy't net mear oer de finzenskip kin en al syn hoop op in flugge útbraak fia "Tom" pleatst hie, besiket dêrop yn wanhoop út te brekken troch simpelwei oer it stek te klimmen en wurdt troch de bewekkers deasketten. Hilts is dêr sa poerrazen oer, dat er Bartlett taseit foar him op ferkenning útgean te sillen.
Nei't alle opskuor wat delbêde is, lit Bartlett "Harry" wer iepen meitsje en geane de finzenen troch mei graven. Hilts ûntsnapt en lit himsels wer finzen nimme. Hy bedarret yn 'e isolearsel en moat wachtsje mei oan Bartlett te rapportearjen oant er dêr wer út litten wurdt. Underwilens wurdt dúdlik dat Welinski, ien fan 'e wichtichste gravers, eins in slimme foarm fan klaustrofoby hat en inkeld troch syn izeren wilskrêft yn 'e tunnel wurkje kin. Nei in ynstoarting dy't him op in hier nei fataal wurdt, brekt er lykwols en doar er net wer ûnder de grûn. Blythe, dy't progressive myopy hat, rekket sa stadichoan sa goed as blyn. Bartlett wol him dêrom net oan 'e ûntsnapping dielnimme litte, mar Hendley smyt himsels op as beskermer fan syn keamergenoat en seit dat hy Blythe wol liede sil.
De oanlis fan "Harry" wurdt foltôge, mar as de ûntsnapping op in tsjustermoanne nacht úteinset, ûntdekke de kriichsfinzenen dat se har ferrekkene hawwe: de tunnel is goed 6 m te koart en komt foàr de boskrâne út ynstee fan tusken de beammen. Hilts weaget him as earste boppe de grûn en brûkt in tou dat werom de tunnel yn liedt om mei skuorkes te seinen wannear't de bewekkers de oare kant út rinne en de kust dus feilich is. De ûntsnapping giet dat it slydjaget, oant Cavendish de boel bedjert mei syn ûngeduld en de oandacht fan in bewekker lûkt. De tunnelútgong wurdt ûntdutsen en de útbraak beëinige, mar tsjin dy tiid binne 76 finzenen útpykt.
De ûntsnapte piloaten spatte alle kanten út. Cavendish liftet in stik mei yn in passearjende frachtwein, mar de frachtweinsjauffeur jout him oan. Hendley en de bline Blythe stelle op in lyts fleanfjild in lesfleanmasine, dêr't se mei nei Switserlân fleane wolle. Wannear't se motorpech krije, stoarte se del. Se oerlibje de crash, mar Blythe wurdt by harren arrestaasje deasketten troch Dútske soldaten. Hilts bemachtiget in motorfyts, dêr't er mei op 'e Switserske grins ta giet. Dy is lykwols sa potticht set, dat er himsels dêr klemriidt en oerjaan moat oan syn efterfolgers. Op in spoarstasjon driget in Gestapo-ofsier Bartlett en MacDonald te identifisearjen, mar Ashley-Pitt, dy't it oankommen sjocht, offeret himsels op (en wurdt deasketten), sadat syn beide maten ûntkomme kinne. De beide mannen, dy't har foardogge as Frânske sakelju, wurde lykwols letter dochs noch oppakt nei't in oare Gestapo-ofsier MacDonald deryn traapje lit troch him by fersin Ingelsk prate te litten.
Uteinlik witte mar trije fan 'e 76 man út 'e hannen fan har efterfolgers te bliuwen. Welinski en Dickes stelle in roeiboat en litte har de rivier ôfsakje nei see, dêr't se yn in haven oanmeunsterje op in Sweedske frachtskip. En Sedgwick stelt in fyts en ferskûlet him letter yn in frachtwagon fan in trein dy't nei Frankryk riidt. Dêr komt er, mear troch gelok as wiisheid, yn kontakt mei it ferset. Hy wurdt nei de Pyreneeën ta smokkele, dêr't in Spaanske gids him oer de bergen nei frijheid ta liedt.
Fyftich fan 'e wer finzen nommen ûntsnapten, ûnder wa Bartlett, MacDonald en Cavendish, wurde troch de Gestapo nei in ôfhandige berchgreide riden, dêr't se sabeare eefkes de skonken strekke meie om't se noch in lange rit foar de boech hawwe. Te let merke de mannen dat efter harren in masinegewear opsteld wurdt, wêrmei't se hommels allegearre delmeand wurde by wize fan stânrjochtlike eksekúsje. Hendley en in stik as tweintich oaren wurde wer nei Stalag Luft III ta stjoerd, dêr't kampkommandant Von Luger yn ferlegenheid brocht is as er oan kolonel Ramsey útlizze moat hoe't it kin dat fyftich fan syn mannen net weromkomme sille, mar ek net foargoed ûntkommen binne. Letter blykt Von Luger sels troch de ûntsnapping ek yn ûngenede fallen te wêzen en wurdt er troch de Gestapo ôffierd mei ûnbekende bestimming. Hilts keart lang om let wol nei it kamp werom, dêr't er daliks wer yn 'e isolearsel bedarret.
Rolferdieling
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]


- haadrollen
| personaazje | basearre op (histoaryske persoan) |
akteur/aktrise |
| kaptein Virgil Hilts | Bill Ash David M. Jones John Dortch Lewis |
Steve McQueen |
| kaptein Bob Hendley | James Garner | |
| majoar Roger Bartlett | Roger Bushell | Richard Attenborough |
- byrollen
| personaazje | basearre op (histoaryske persoan) |
akteur/aktrise |
| kaptein Danny Welinski | Per Bergsland | Charles Bronson |
| kaptein Colin Blythe | Tim Walenn | Donald Pleasence |
| 1e luitenant Sedgwick | Al Hake Johnny Travis Bram van der Stok |
James Coburn |
| luitenant-op-see 1e klasse Eric Ashley-Pitt | David McCallum | |
| 1e luitenant Archie Ives | Jimmy Kiddel | Angus Lennie |
| kolonel Ramsey | Herbert Massey | James Donald |
| kaptein Willie Dickes | Jens Müller | John Leyton |
| kolonel Von Luger | Friedrich Wilhelm von Lindeiner-Wildau | Hannes Messemer |
| kaptein Andy MacDonald | Gordon Jackson | |
| kaptein Dennis Cavendish | Nigel Stock | |
| soldaat Werner | Robert Graf | |
| 2e luitenant Goff | Jud Taylor | |
| Gestapo-ofsier Kuhn | Hans Reiser | |
| sersjant Strachwitz | Harry Riebauer | |
| kaptein Sorren | William Russell | |
| kaptein Posen | Robert Freitag | |
| Gestapo-ofsier Preißen | Ulrich Beiger | |
| SD-kaptein Dietrich | George Mikell | |
| 1e luitenant Haynes | Lawrence Montaigne | |
| 2e luitenant Griffith | Robert Desmond | |
| soldaat Frick | Til Kiwe | |
| soldaat Kramer | Heinz Weiß | |
| kaptein Dai Nimmo | Tom Adams | |
| SD-luitenant Steinach | Karl-Otto Alberty | |
Produksje en distribúsje
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Produksje
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]The Great Escape waard regissearre troch John Sturges nei in senario fan James Clavell en W.R. Burnett op basis fan it non-fiksjeboek The Great Escape. Dat wie yn 1950 skreaun troch Paul Brickhill, in Britske loftmachtpiloat dy't yn 'e Twadde Wrâldoarloch sels yn Stalag Luft III finzen sitten hie en in hiel lyts oandiel yn 'e tarieding foar de echte grutte ûntsnapping hân hie. Sturges wie net inkeld as regisseur, mar ek as produsint by de film belutsen, foar de filmstudio The Mirisch Company. Foar de film wie in budget beskikber fan $3,8 miljoen. De kamerarezjy wie yn 'e hannen fan Daniel L. Fapp, en de filmmuzyk waard fersoarge troch Elmer Bernstein.
Casting
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Akteurs Steve McQueen, Charles Bronson en James Coburn hiene earder mei regisseur John Sturges gearwurke yn 'e western The Magnificent Seven (1960). De Ingelsman Richard Attenborough, dy't yn 'e Twadde Wrâldoarloch echt by de RAF tsjinne hie, briek mei syn haadrol yn The Great Escape foar it earst troch yn 'e Feriene Steaten.

Hannes Messemer, dy't de rol fan kampkommandant Von Luger fertolke, hie yn 'e oarloch oan it Eastfront fochten, dêr't er kriichsfinzen nommen wie troch de Russen. Hy wie lykwols ûntsnapt, en hoewol't er in skotwûne oprûn, liet er him net wer fange. Messemer berikte nei in tocht fan hûnderten kilometers rinnende syn heitelân Dútslân, dêr't er him oerjoech oan 'e Britten. Hy waard dêrnei twa jier lang kriichsfinzen holden yn Londen en learde yn dy tiid Ingelsk te sprekken.
Til Kiwe (eins Tilman Kiver), dy't yn The Great Escape in lyts roltsje hie as kampbewekker Frick, de man dy't de tunnelútgong úteinlings ûntdekt en de ûntsnapping beëiniget, hie lykwols iroanysk genôch de measte ûnderfining mei ûntsnappings. Hy tsjinne yn 'e oarloch as parasjutist en waard kriichsfinzen nommen troch de Amerikanen. Kiwe bedarre yn in kriichsfinzenekamp yn 'e Amerikaanske steat Kolorado, dêr't er ferskate kearen besocht út te brekken. Dêrfoar ferve er syn unifoarm en hied er in ferfalske identiteitsbewiis by him. By syn súksesfolste útbraak waard er op 't langelêst pas op it spoarstasjon fan St. Louis, yn Missoery, wer oppakt.
Opnamen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De opnamen foar The Great Escape fûnen plak yn West-Dútslân. De binnendoarsênes waarden filme op filmsets dy't boud wiene yn it studiokompleks fan Bavaria Film by München. De bûtendoarsênes yn it kamp waarden opnommen yn in neiboud kamp yn it Perlacher Wâld, net fier fan it studiokompleks ôf. De histoaryske lokaasje fan Stalag Luft III wie by Sagan (no Żagań), yn it diel fan Dútslân dat nei de oarloch troch Poalen anneksearre wie. Dat lei yn 1963 efter it Izeren Gerdyn en dêr koe sadwaande net filme wurde.
De sênes fan 'e ûntsnapte piloaten yn ferskate Dútske doarpen waarden foar it meastepart opnommen yn it Beierske stedsje Füssen. Ek it deunby leine Pfronten, mei syn werkenbere Sint-Nikolaastsjerke, is yn 'e film te sjen. It kastiel dêr't Hendley en Blythe yn har stellen fleanmasine oer hinne fleane, is it troch Loadewyk II fan Beieren boude Slot Neuschwannstein.
The Great Escape is by in diel fan it filmpublyk fral bekend omreden fan 'e efterfolging fan Hilts (Steve McQueen) op 'e motorfyts (in Triumph TR6 Trophy). By de Switserske grins besiket er dêrmei oer in dûbele ôffreding fan stikeltried hinne te springen. Dat slagget wat it earste stek oangiet, mar hy rekket betize yn it twadde stek. De spektakulêre sprong oer it earste stek waard útfierd troch stuntman Bud Ekins en wurdt noch altyd beskôge as ien fan 'e bêste stunts aller tiden.
Distribúsje
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De distribúsje fan The Great Escape waard fersoarge troch United Artists. De film gie op 20 juny 1963 yn Londen yn premiêre, en iepene dêrnei op 4 july yn 'e Amerikaanske bioskopen.

Historisiteit
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]The Great Escape lit tige sekuer in protte details sjen fan 'e histoaryske ûntsnapping fan 76 Alliëarde piloaten út Stalag Luft III, dy't yn 1944 foarfoel. Mar it binne net alle details, en de personaazjes binne sûnder útsûndering fiktyf. Se binne wol basearre op histoaryske persoanen, mar ornaris binne se gearstald út aspekten fan ferskate lju. Ek is de tiid yn 'e film ferkoarte om 'e feart deryn te hâlden. Yn it echt duorre it allegearre folle langer. Boppedat namen de makkers fan The Great Escape op guon mêden mei opset sin in loopke mei de wierheid om 'e film kommersjeel oantrekliker te meitsjen, benammen yn 'e Feriene Steaten.
It wichtichste foarbyld dêrfan is de belutsenens by de ûntsnapping, sa't dy yn 'e film toand wurdt, fan twa Amerikaanske piloaten, Hilts en Hendley, spile troch Steve McQueen en James Garner. Yn wurklikheid wie de ûntsnapping útslutend in oangelegenheid fan piloaten út it Feriene Keninkryk en it Britske Mienebêst, oanfolle mei guon fleanders út troch de nazys besette Jeropeeske lannen dy't foar de Britske Keninklike Loftmacht (RAF) fleagen. In hantsjefol Amerikaanske kriichsfinzenen wie behelle yn 'e iere stadia fan it ûntsnappingsplan, mar dyselden waarden sân moannen foàr de ûntsnapping troch de Dútsers oerpleatst nei in oare kriichsfinzenekamp. De iennichste Amerikaan dy't yn it echt meidie oan 'e ûntsnapping, wie Johnnie Dodge, dy't him foarôfgeande oan 'e Amerikaanske dielname oan 'e oarloch oanmelden hie by de RAF en sadwaande in Britsk ofsier wie.
Hoewol't yn 'e film in Poal (Welinski) en in Austraaljer (Sedgwick) oan bod komme, wurdt de bydrage fan Kanadeeske kriichsfinzenen oan 'e ûntsnapping, dy't fan krúsjaal belang wie, yn 'e film folslein negearre. Fan 'e likernôch 1.800 kriichsfinzenen yn Stalag Luft III wiene sa'n 600 by de ûntsnapping sels of de tariedings dêrta belutsen. Under dy 600 man wiene 150 Kanadezen. Wally Floody, dy't as adviseur fungearre by de produksje fan The Great Escape, wie bygelyks in âld-piloat fan 'e Keninklike Kanadeeske Loftmacht (RCAF). Fierders wie Roger Bartlett, de lieder fan 'e ûntsnapping, dy't yn 'e film spile waard troch Richard Attenborough, basearre op Roger Bushell. Yn 'e film wurdt Bartlett foarsteld as in Ingelsman, mar Bushell wie eins in Súdafrikaan.

Yn 'e film witte mar 3 fan 'e 67 ûntsnapten de frijheid te berikken: de Ingelsman Dickes (spile troch John Leyton) en de Poal Welinski (spile troch Charles Bronson) tegearre, en de Austraaljer Sedgwick op eigen manneboet. It is wier dat mar trije man oan harren efterfolgers wisten te ûntkommen, mar eins gie it dêrby om Jeropeänen dy't foar de RAF fleagen. De beide mannen dy't mei in skip de wyk nei Sweden namen, wiene twa Noarske piloaten, Jens Müller en Per Bergsland, wylst dejinge dy't oer de Pyreneeën flechte, de Nederlanner Bram van der Stok wie.
Ek wurdt yn 'e film ferswein dat tsjin 1944 in grut diel fan 'e sljochtwei befolking fan nazy-Dútslân net mear efter de oarloch stie en de flechtsjende piloaten holp om (sa lang mooglik) út 'e hannen fan 'e autoriteiten te bliuwen. Der wiene ek ferskate bewekkers yn it kamp dy't de finzenen út anty-nazistyske opfettings foarwerpen tasmokkelen dêr't foar de ûntsnapping ferlet fan wie. Fierders waard de kriichsfinzenen ek lânkaarten, oare papierren en lyts ark tasmokkele troch famyljeleden thús yn it Feriene Keninkryk en Kanada, fia helppakketten dy't besoarge waarden troch it Ynternasjonale Reade Krús. De help fan 'e Dútsers waard út 'e film weilitten om't it de filmmakkers net fan pas kaam foar it ferhaal, mar de help fia it Reade Krús waard ferswein op fersyk fan âld-kriichsfinzenen, dy't bang wiene dat it algemien buorkundich meitsjen fan soks yn 'e takomst liede koe ta it tsjinkearen fan helppakketten oan kriichsfinzenen.
Yn 'e film seit kolonel Ramsey, de heechste yn rang fan 'e kriichsfinzenen, tsjin 'e kampkommandant Von Luger dat it de swarde plicht is fan eltse ofsier om yn gefal fan kriichsfinzenskip te besykjen om te ûntsnappen. Yn it echt bestie sa'n plicht alhiel net, lit stean dat ofsieren der in eed foar swarre moasten. De ûntsnapping fynt yn 'e film plak by goed waar yn simmerske omstannichheden, mar yn it echt wie it winter en lei der in tsjûk pak snie. Folslein fiktyf binne de blinens dêr't Blythe mei oanhelle rekket, de motorefterfolging fan Hilts en de oanslach troch it ferset op in pear Dútske ofsieren dêr't Sedgewick yn Frankryk tsjûge fan is.
Yn 'e film wurdt troch de ûntsnapte piloaten ek frijwat geweld brûkt tsjin 'e Dútsers. Hilts spant in izertried oer de wei om in Dútske soldaat op in motor ferûngelokje te litten sadat hy de motor foar syn ûntsnapping brûke kin. Ashley-Pitt fermoardet op in spoarstasjon in Gestapo-ofsier en wurdt dan sels deasketten. Hendley slacht op in fleanfjild in Dútske bewekker bewusteleas sadat er in lesfleanmasine stelle kin. Yn it echt foel der by de hiele ûntsnapping gjin inkele Dútske deade of ferwûne. Likemin fûn it deasjitten fan Ashley-Pitt en Blythe plak sa't dat yn 'e film toand wurdt. Yn 'e film wurde in stik as tweintich ûntsnapte piloaten dy't wer troch de Dútsers pakt binne, ûnder wa Barlett en MacDonald, op in ôfhandige berchgreide ûnferhoeds delmeand mei in swier masinegewear. Earder is te sjen dat twa oare frachtweinen mei wer oppakte kriichsfinzenen yn oare rjochtings ride, suggerearjend dat de ynsittenden fan dy frachtweinen op soartegelikense plakken krektsa oan har ein kommen binne. Yn it echt waarden de measten fan 'e fyftich fermoarde piloaten lykwols allinnich of by twatallen om hals brocht. Mar tsien fan harren waarden yn ien groep deade (Dutchy Swain, Chaz Hall, Brian Evans, Wally Valenta, George McGill, Pat Langford, Edgar Humphreys, Adam Kolanowski, Bob Stewart en Hank Birkland)

Untfangst
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Fan 'e filmkritisy krige The Great Escape oer it algemien positive resinsjes. De Britske resinsint Leslie Halliwell fûn it lykwols steurend dat der in kleurefilm fan makke wie ynstee fan in (doe wenstigere) swart-wytfilm. En Bosley Crowther fan The New York Times hie hielendal net folle mei de film op, dy't er langtrieddich en oerflakkich fûn. Hy skreau: "Folle langer as keunstsinnich of nedich is, mealt The Great Escape troch op syn tramtearjende ferhaal sûnder ek mar ien inkele ynsjoch ûnder it oerflak fan lykfol hokker man, sûnder in echt gefoel foar minsklike belutsenens. It is in útslutend meganysk aventoer mei sabeare mannen."
Op 'e webside Rotten Tomatoes, dy't resinsjes sammelet, hat The Great Escape in tige heech goedkarringspersintaazje fan 94%, basearre op 53 ûnderskate resinsjes. De konsensuskrityk fan 'e webside, gearstald út al dy resinsjes, stelt: "Mei in stadige opbou fan it ferhaal dêr't neat op oan te merken is, en mei in cast sûnder hâldberheidsdatum is The Great Escape in aksjeklassiker foar alle tiden." Op Metacritic, de wichtichste konkurrint fan Rotten Tomatoes, behellet The Great Escape in goedkarringspersintaazje fan 86%, basearre op 16 resinsjes.
Resultaat
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Opbringst
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]The Great Escape brocht yn 'e bioskopen yn 'e Feriene Steaten en Kanada $11,7 miljoen op, en yn alle oare lannen en territoaria $200.000. Wrâldwiid kaam de opbringst dêrmei út op $12,0 miljoen. Ofset tsjin it budget fan $3,8 miljoen betsjut dat in winst fan $8,2 miljoen, hoewol't dêr de marketingkosten noch wol ôf moatte. Dêrmei wie The Great Escape ien fan 'e meast opbringende films fan 1963.
Prizen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]The Great Escape waard by de Oscars nominearre foar de priis yn 'e kategory bêste filmmontaazje, en by de Golden Globes foar de priis yn 'e kategory bêste film. Steve McQueen wûn op it Ynternasjonaal Filmfestival fan Moskou de priis foar bêste akteur, wylst regisseur John Sturges dêr nominearre wie foar de grutte priis.
Ferfolch
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]In ferfolch op The Great Escape, de tillefyzjefilm The Great Escape II: The Untold Story, waard yn 1988 makke mei Christopher Reeve yn 'e haadrol en Jud Taylor (dy't yn 'e orizjinele film de rol fan Goff spile) yn 'e regisseursstoel. Dat "ferfolch" is eins in remake, mei't it krekt as de earste film oer de grutte ûntsnapping giet, útwreide mei de jacht op 'e moardners fan 'e fyftich ûntsnapte piloaten.
Keppelings om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side.
|
- Amerikaanske oarlochsfilm
- Amerikaanske histoaryske film
- Histoaryske oarlochsfilm
- Ingelsktalige film
- Film fan The Mirisch Corporation
- Film fan United Artists
- Film fan John Sturges
- Film út 1963
- Film oer kriichsfinzenskip
- Film oer in finzenisútbraak
- Film oer in piloat
- Film oer de Twadde Wrâldkriich yn Jeropa en Afrika
- Film oer de Luftwaffe
- Film oer de Royal Air Force
- Film oer de Amerikaanske Loftmacht
- Film oer de deastraf
- Film oer in oarlochsmisdie
- Film oer blinens
- Film basearre op wiere foarfallen
- Film basearre op in non-fiksjewurk
