Springe nei ynhâld

Sistany

Ut Wikipedy
(Trochferwiisd fan Sistani minsken)

De Sistany (histoarysk ek wol Sekzai neamd) binne ien fan 'e etnyske groepen fan Iraansk komôf [1] [2] [3] [4] dy't benammen wenje yn in regio Sistan yn it súdeasten fan Iran en histoarysk sjoen libben se yn súdwestlik Afganistan. [5]Harren taal is Farsy en it Sistany-dialekt . [6]

Wat ras oanbelanget, beskôget de Britske argeolooch en taalkundige Henry Rawlinson de Sistani as in suver foarbyld fan it Aryske ras.[7][8][9]

Yn it ferline sprieken de minsken fan Sistan Midiraanske dialekten lykas Partysk Pahlavy, Midperzysk (Sasanysk Pahlavy) en hjoed-de-dei prate se in dialekt fan it Perzysk dy't bekend stiet as Sistany .[10] De Sistany binne de ôfstammelings fan 'e Skytyske stammen . [11] De Skyten wiene de lêste groep Ariërs dy't om 128 n.Kr. hinne útstoaren. Se kamen Iran yn. [12] [13] [14] [15] Hja wenje yn 'e sintrale en noardlike dielen fan 'e provinsje Sistan en Baluchistan. Sûnt de lêste desennia binne in protte migrearre nei oare dielen fan Iran, lykas de provinsjes Teheran en Golestan yn it noarden fan Iran omreden ferskate politike en klimatyske redenen.[16]

Etymology

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

De Sistany krigen har namme fan Sakastan ("Lân fan Saka"). De Saka's wiene in stamme fan Skyten dy't nei it Iraanske plato migrearren. De âldere Aldperzyske namme fan 'e regio - foar de Saka-oerhearsking - wie Saranka of Drangiana ("lân fan wetter").[17]

Sosjale en demografyske skaaimerken

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

De measte Sistany hâlde har oan it sjiïsme. Neffens net befêstige rapporten is it oandiel fan Sistany yn 'e provinsje Sistan en Baluchistan 40% en sels 50%. Yn 'e lêste desennia binne Sistany migrearre nei Teheran en Golestan.[18]

Genetyske stúdzjes litte sjen dat de Sistany in mienskiplike genpool hawwe mei de Perzen fan de provinsjes Yazd en Fars.[19]

Boarnen, noaten en referinsjes

[boarne bewurkje]
Boarnen, noaten en/as referinsjes:
  1. ↑ Barthold, Vasilii Vladimirovich, An Historical Geography of Iran. Princeton University Press (14 july 2014), pp. 69. ISBN 978-1-4008-5322-9.Barthold, Vasilii Vladimirovich (2014-07-14).
  2. ↑ Afshar, Iraj (1380).
  3. ↑ Shahraki, Nakhi (1401).
  4. ↑ Janabollahi, Mohammad Saeed (2016).
  5. ↑ India, Survey of, General Report (1893).India, Survey of (1893).
  6. ↑ بهاری، محمدرضا.
  7. ↑ راولینسون، سرهنری؛ یادداشت‌های سیستان، ژورنال انجمن سلطنتی جغرافیایی لندن، شمارهٔ 1873،43. م، ترجمه حسن احمدی، جغرافیای تاریخی سیستان، تهران: بی‌نا، 1378.
  8. ↑ مشکور، محمدجواد (۱۳۷۱). جغرافیای جهان باستان. تهران: دنیای کتاب. ص. ص۶۵۱.
  9. ↑ بارتلد، ویلهلم (۱۳۷۷). جغرافیایی تاریخی ایران. ترجمهٔ همایون صنعتی زاده. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. ص. ص۸۲.
  10. ↑ Berjocht:یادکرد کتاب
  11. ↑ مشکور، محمدجواد، جغرافیای تاریخی ایران باستان، ص۶۴۹.
  12. ↑ گروسه، رنه؛ امپراتوری صحرانوردان، ترجمهٔ عبدالحسین میکده، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1350، ص ۷۶.
  13. ↑ نفیسی، سعید (۱۳۸۴).
  14. ↑ مشکور، محمدجواد، جغرافیای تاریخی ایران باستان، ص۶۴۹.
  15. ↑ عنایت الله، رضا، ایران و ترکان در روزگار ساسانیان، ص ۶۳.
  16. ↑ Behari, Mohammadreza.
  17. ↑ طاهری، محمد، جایگاه و تأثیر قوم سکایی در تاریخ و شاهنامه فردوسی
  18. ↑ Лана Меджидовна Раванди-Фадаи. К вопросу о положении национальных и религиозных меньшинств (RU) // ИРАН: ИСТОРИЯ И СОВРЕМЕННОСТЬ : Сборник / Под ред. Л.М. Кулагиной, Н.М. Мамедовой; Сост. И.Е. Федорова, Л.М. Раванди-Фадаи.. — Москва: ИВ РАН; Центр стратегической конъюнктуры, 2014. — С. 271—274. Архивировано 14 марта 2023 года.
  19. ↑ Mahdi Aminikhah, Mir-Saeed Jekaninejad, Mohammad Hosein Nicknam, Farideh Khosravi, Mehrnaz Naroeinejad, Bita Ansaripour, Batol Moradi, Behrouz Nikbin, Ali Akbar Amirzarga. HLA Class I and Class II Genes Distribution of the Sistanis in Iran (ENG) // Iranian Journal of Immunology : журнал. — 2018. — Июнь (т. 15, № 2). — С. 97—111. Архивировано 26 ноября 2020 года.
Opfrege fan "https://fy.wikipedia.org/w/index.php?title=Sistany&oldid=1156656"