Betuweline

Ut Wikipedy
Betuweline
Elst - Doardt
Betuweline op de kaart
Totale lingte92,8 km
Spoarwiidtenormaalspoar 1435 mm
Oanlein trochSteat fan de Nederlannen
Iepene
Elst - Geldermalsen: 1 novimber 1882
Geldermalsen - Gorkum: 1 desimber 1883
Gorkum - Doardt: 16 july 1885
hjoeddeistige statusin gebruik
Elektrifisearre
Tiel - Geldermalsen: 1978
Geldermalsen - Doardt: 1992
Tal spoaren
Elst - Vork: 1
Vork - Kesteren: 2
Kesteren - Wadenoijen: 1
Wadenoijen - Geldermalsen: 2
Geldermalsen - Doardt Stêdspolders: 1
Doardt Stêdspolders - Doardt: 2
Baanfakfaasje
Elst - Gorkum - Sliedrecht: 100
Sliedrecht - Doardt: 130
Befeiliging
Elst - Tiel: ATB NG
Tiel - Doardt: ATB EG
omgrinzingsprofylOPS-NL / G2[1]
Beladingsklasse
D4 (bij 100 km/o) op Elst - Geldermalsen
D4 (bij 80 km/o) op Geldermalsen - Doardt[1]
Treintsjinst troch
Arnhem - Elst - Tiel: Arriva
Tiel - Geldermalsen (-Utert): NS
Geldermalsen - Doardt: Qbuzz
Trajekt
STR spoar fan Arnhim
uexvSHI2gl-evSHI2gl-d tramwei fan Arnhim opbr.
uexdLSTRuexdHSTvBHF-exDSTd 0,0 Elst
uexdLSTRuexdSTRevSHI2g+l-d
uexdLSTRuexdSTRlemdKRZo tramwei nei Bemmel opbr.
uexLSTRSTRSTR+l spoar fan Zevenaar
uexLSTR +
ABZgl + exkSTRc2
exkABZq+3 + KRZo+lr
spoar nei Nimwegen
uexLSTRekABZg+1LSTR oanslúting opbr.
uexLSTRl +
uexLSTRq + STR
uexLSTRq + LSTR
tramwei nei Lent opbr.
eHSTLSTR 2,9 Vork
eBHFLSTR 6,2 Valburg
SKRZ-AuLSTR A50
BHFLSTR 11,1 Zetten-Andelst
BHFLSTR 14,5 Hemmen-Dodewaard
BHFLSTR 17,0 Opheusden
dev-SHI2grv-LSTR
dvexBHF-BHFv-LSTR 20,7 Kesteren
devSTRr-STRv-LSTR spoar nei Amersfoart opbr.
eHSTLSTR 25,0 Schaapsteeg
+
hSTRa + STRc2
LSTR3 +
STRc2hKRZ3+1STRc4
v-STR+1 +
hSKRZ-Ae + STRc4
+
A15E31
LSHI1ledBHF 26,8 Echteld
dWBRÜCKEdWBRÜCKEd Amsterdam-Rynkanaal
exdENDEaqedKRZoedKRZoexvSTR+r- Havenspoorlijn Tiel buiten gebruik
v-SHI2revSHI2g+l-d
vLSTR-dSTRuexdSTR+ld tramwei fan Tiel fear opbr.
vLSTR-dBHFuexdHSTd 32,8 Tiel
vLSTR-emdKRZuexdSTRrd tramwei nei Culemborg opbr.
LSTRHST 36,0 Tiel Passewaaij
LSTReHST Bommelschestraatweg
LSTReBHF 37,3 Wadenoijen
LSTReHST Breedestraat
LSTRSKRZ-Au A15E31
STR2STR+c3
STRc1KRZ2+4uSTRc3
STR+c1STR+4
eHSTLSTR 41,0 Utertskestrjitwei
vSTR-STR+ldLSTR spoar fan Boxtel
vÜSTdLSTR
vBHFdLSTR 44,7 Geldermalsen
vSHI2g+l-dLSTR
WBRÜCKE1LSTR Spoarbrêge oer de Linge
ABZgrLSTR Geldermalsen oanslúting
spoar nei Utert-Sintraal
BHFLSTR 51,5 Beesd
SKRZ-AuLSTR A2E25
eHSTLSTR 55,0 Rhenoy
BHFLSTR 58,3 Leardam
WBRÜCKE1LSTR Merwedekanaal
BHFLSTR 65,7 Arkel
STR+lKRZuSTRr
LSTRSKRZ-Au A15E31
LSTRBHF 70,4 Gorkum
LSTRSKRZ-Au A27E311
LSTRSKRZ-Au A15E31
LSTReHST 73,0 Schelluinen
LSTReHST 75,0 Giessen-Nieuwkerk
LSTRBHF 77,0 Boven Hardinxveld
LSTReBHF 78,0 Hardinxveld-Giessendam oant 1927
LSTRWBRÜCKE1 Giessen
LSTRBHF 79,8 Hardinxveld-Giessendam earder Giessendam-Oudekerk
LSTRHST 81,2 Hardinxveld Blauwe Zoom
LSTReHST 82,0 Gasfabryk
STRBHF 83,8 Sliedrecht
STRrSTR spoar nei Kijfhoek
SKRZ-Ao A15E31
BHF 87,0 Sliedrecht Baanhoek
hKRZWae Under-Merwede
KBSTaSTR DuPont
ABZg+lABZg+r{{{3}}}
ENDEeSTR Moton Stiel
hKRZWae Wantij
BHF 90,7 Doardt Stêdspolders
eHST 91,0 't Visschertje
SKRZ-Au N3
dvSTR-STR+l spoar fan Breda
dvÜST
dvBHF 92,8 Doardt
dvÜST spoar nei Rotterdam Sintraal
Net te betiizjen mei Betuwerûte, in spoarline foar frachtferfier.

De Betuweline is de spoarline fan Elst nei Doardt. De line waard oanlein troch de Steat fan de Nederlannen. De spoarline waard nei oanlieding fan in inisjatyf fan guon Doardtske notabelen oanlein troch de Steat neffens de wet fan 10 novimber 1875, ûnder de namme " Merwe- en Waalspoarwei".

Skiednis[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

De spoarline waard yn trije fazen iepene:

Datum Trajekt Tuskenstasjons
1 novimber 1882 Elst - Geldermalsen Zetten-Andelst, Hemmen-Dodewaard, Opheusden,
Kesteren, Tiel, Tiel Passewaaij
1 desimber 1883 Geldermalsen - Gorkum Beesd, Leardam, Arkel
16 july 1885 Gorkum - Doardt Boven Hardinxveld, Hardinxveld-Giessendam,
Hardinxveld Blauwe Zoom, Sliedrecht,
Sliedrecht Baanhoek, Doardt Stêdspolders

De spoarline hat de oant dan ta min berikbere Betuwe in ekonomyske ympuls jûn. Troch de flugge ferbiningen bloeide de regionale fruitkwekerij op. Yn de twadde helte fan de 20e iuw is dizze spoarline hieltyd mear yn ûnbrûk rekke. Ien fan de oarsaken dêrfan is troch de ferneatiging fan de spoarbrêge by Rhenen yn de Twadde Wrâldkriich de ferbining Kesteren - Amersfoart fuort foel.

It baanfak Elst - Tiel - Geldermalsen wurdt oantsjut as de "Eastlike Betuweline" en it baanfak Geldermalsen - Gorkum - Doardt wurdt oantsjut as de "Westlike Betuweline". Om't de betizing mei de Betuwerûte grut is, hat men de treintsjinst op de Westlike Betuweline de namme "MerwedeLingeline" jûn.

Frachtferfier[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Om 't oare ferbiningen mei Dútslân foar it frachtferfier hieltyd swierder belêste rekken ûntstie ein jierren 80 it idee om dizze spoarline yntinsiver foar frachttreinen te brûken. Hieltyd fierder opskroefde prognoazes en protesten fan omwenners laten derta dat net dizze besteande spoarline oanpast is oan mear frachtferfier, mar dat parallel oan de besteande spoarline in folslein nije spoarline foar frachtferfier oanlein is. As ûnderskieding fan de Betuweline wurdt de frachtspoarline offisjeel as Betuwerûte oantsjut.[2]

Elektrifikaasje[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Sûnt 28 maaie 1978 is it baanfak Tiel - Geldermalsen elektrifisearre, it baanfak Geldermalsen - Doardt folge pas yn 1992. It part fan Elst nei Tiel wurdt betsjinne mei dieseltreinen.

Stasjons en gebouwen[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Oan it spoar lizze hjoed-de-dei 19 stasjons: (kursyf: earder stasjon)

Stasjon Iepene Hjoeddeistich gebou
Elst 1879 1982, NS, 2e gebou
Vork 1891 Gjin, stasjon sletten yn 1931
Valburg 1882 Gjin, gebou sloopt yn 1945, stasjon sletten yn 1938
Zetten-Andelst 1882 1e gebou
Hemmen-Dodewaard 1882 1e gebou, Standerttype Hemmen
Opheusden 1882 Gjin, gebou sloopt yn 1980
Kesteren 1882 1e gebou, unyk ûntwerp
Schaapsteeg 1895 Gjin, stasjon sletten yn 1916
Echteld 1882 1e gebou, unyk ûntwerp, stasjon sletten yn 1938
Tiel 1882 1e gebou, Standerttype Snits
Tiel Passewaaij 2007 Gjin
Wadenoijen 1882 Gjin, gebou sloopt yn 1950, stasjon sletten yn 1950
Utertskestrjitwei 1889 Gjin, stasjon sletten yn 1921
Geldermalsen 1868 1886, 2e gebou, unyk ûntwerp arsjitekt M.A. van Wadenoyen.
Beesd 1883 Gjin, gebou sloopt yn 1985
Rhenoy 1889 Gjin, stasjon sletten yn 1925
Leardam 1883 1987, 2e gebou, unyk ûntwerp arsjitekt Douma,
(1e stasjonsgebou noch al altyd oanwêzig)
Arkel 1883 1e gebou, unyk ûntwerp arsjitekt M.A. van Wadenoyen.
Gorkum 1883 1971, 2e gebou, unyk ûntwerp arsjitekt Douma
Schelluinen 1885 Gjin, stasjon sletten yn 1929
Giessen-Nieuwkerk 1885 Gjin, stasjon sletten yn 1934
Boven Hardinxveld 2012 Gjin
Hardinxveld-Giessendam 1885 Gjin, gebou sloopt yn 1937, stasjon sletten yn 1927
Hardinxveld-Giessendam
oant 1957
Stasjon Giessendam-Neder Hardinxveld
1885 1957, 2e gebou, unyk ûntwerp arsjitekt van der Gaast
Hardinxveld Blauwe Zoom 2011 Gjin
Gasfabryk 1885 Gjin, stasjon sletten yn 1921
Sliedrecht 1885 1e gebou, unyk ûntwerp
Sliedrecht Baanhoek 1885 Gjin
Doardt Stêdspolders 1990 Gjin
Doardt 1872 1e gebou, Standerttype SS Earste Klasse

Boarnen, noaten en referinsjes[boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en/as referinsjes: