Bâniisfûgel

Bâniisfûgel
mantsje wyfke
lûd
taksonomy
ryk dieren (Animalia) stamme rêchstringdieren (Chordata) klasse fûgels (Aves) skift rôldereftigen (Coraciiformes) famylje iisfûgels (Alcedinidae) skaai reuze-iisfûgels (Megaceryle)
soarte
Megaceryle alcyon
Linnaeus, 1758
IUCN-status: net bedrige
ferspriedingsgebiet
wintergast      briedfûgel      stânfûgel

De bâniisfûgel (Megaceryle alcyon) is in fûgel út de famylje fan 'e iisfûgels (Alcedinidae), dy't yn Noard-Amearika libbet. De wittenskiplike namme fan 'e soarte waard yn 1758 as Alcedo alcyon yntrodusearre troch Carolus Linnaeus. Linnaeus basearrre de namme op eardere beskriuwingen en ôfbylden fan Mark Catesby, John Ray en George Edwards.

Beskriuwing

Bâniisfûgels binne 28 oant 35 sm lang, wege 113 oant 178 gram en ha in spanwiidte fan 48 oant 58 sm. Se ha in laaigrize kop mei in rûge túf en in swarte snaffel mei in grize basis. Under de kop rint in brede wite ring om 'e nekke. Op it boarst hat de fûgel in donkere bân. De rêst fan it ûnderbealchje is meast wyt. De rêch en wjukken binne laaigriis mei swarte fearrepunten en wite plakken. By de soarte is sprake fan in omkeard seksuëel dimorfisme: it wyfke is feller kleurd as it mantsje en hat by it boarst en by de búk lâns readbrune plakken.

Jong mantsje.

Jonge fûgels ha in soad fan 'e folwoeksen fûgels, mar beide skaaien ha in readbrune bân op it boarst. By jonge mantsjes is dat gjin sletten bân, wylst de jonge wyfkes in folle smellere readbrune bân ha as folwoeksen wyfkes.

Fersprieding

De fûgels komme yn Noard-Amearika foar. Yn 'e gebieten mei in tuskenbeide klimaat is de bâniisfûgel in stânfûgel. Yn 'e kâldere gebieten, lykas yn Alaska en Kanada trekke de fûgels nei Meksiko, Midden-Amearika en de noardlike Súd-Amerikaanske kustgebieten. Jonge fûgels trekke werom nei it gebiet dêr't se weikomme. Hiel út en troch binne bâniisfûgels yn West- en Noard-Europa te sjen, benammen yn Ierlân. Se libje by wetterstreamen en marren mei begroeide iggen.

Nêst

It nêst wurdt troch de fûgels útgroeven yn steile iggen oan it wetter of op sânbanken. Oan 'e ein fan 'e horisontale tunnel is in keamer, dêr't 5 oant 8 aaien lein wurde, dy't yn 21 dagen troch beide âlders útbret wurde. Nei it útkommen fan 'e aaien fuorje beide âlders de jonge fûgels.

Iten

Wyfke mei proai.

De fûgels brûke beammen, strûken of peallen of oare saken om proaien te sykjen yn it wetter. It iten fan bâniisfûgels bestiet út fiskjes, kreefetigen, ynsekten, weakdieren, lytse fûgels, reptilen en wetterdierkes.

Status

De wrâldpopulaasje fan 'e soarte wurdt op 1,8 miljoen rûsd. Op 'e Reade list fan 'e IUCN stiet de soarte as net bedrige klassifisearre.

Keppeling om utens

• Ebird
• Birdlife
• Avibase

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Sjoch foar boarnen en/of referinsjes op en:Belted kingfisher Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Bâniisfûgel fan Wikimedia Commons.