Middelfrankysk
| Middelfrankysk | ||
| algemien | ||
| lânseigen yn | Dútslân, Nederlân, Belgje, Lúksemboarch, Roemeenje | |
| skrift | it Latynske alfabet | |
| taalbesibskip | ||
| taalfamylje | Yndo-Jeropeesk - Germaansk - Westgermaansk - Súdwestgermaansk - Heechdútsk - Middeldútsk - Westmiddeldútsk - Middelfrankysk | |
| dialekten | Ripuarysk, Mûzelfrankysk, Sânboarger Saksysk | |
| taalstatus | ||
| offisjele status | gjint | |
| taalkoades | ||
| ISO 639-1 | n.f.t. | |
| ISO 639-2 | n.f.t. | |
| ISO 639-3 | n.f.t. | |
It Middelfrankysk is in taalkundige beneaming foar in kloft Frankyske taalfarianten, dy foar it grutste part yn it Dútske Mid-Rynlân en foar in lyts part yn Transsylvaanje sprutsen wurde.
Rynlânsk is in algemien en ynformeel begryp foar de ferskate ûnderskate dialekten yn it Rynlân.
Yndieling
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Mank mei it Rynfrankysk foarmet it Middelfrankysk in ûndergroep fan it Westmiddeldútsk. Ta tsjinstelling fan de dialekten fan it noardlikere krite fan de Nederryn, dy't ta it Nederfrankysk rekkene wurde, wurde de Middelfrankyske dialkten ta it Middeldútsk rekkene. Mank mei oare Middeldútske dialekten en de oergongsdialekten nei it Opperdútsk (Súdrynfrankysk, Mainfrankysk en Eastfrankysk) en mei de groep fan de Opperdútske dialekten wurde al dy taalfoarmen ta it Heechdútsk rekkene.[1]
It nooardlik en Midrynlânsk gebiet wurdt sjoen as in grut oergongsgebiet tusken de Nederfrankyske en Heechdútske dialekten.
Skaaimerken
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De wictichste skaaimerken fan alle Middelfrankyske taalfarianten is ûnder oaren dat se yn beheinde mjitte meidien hiene oan de Twadde Heechdútske lûdferskowing, mar dêr net sa fier trochgien binne as it Rynfrankysk en it Opperdútsk.
Isoglossen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De saneamde Benrather liny (maken/machen-liny), dy't fan Eupen oer Düsseldorf rint, wurdt oanholden as de skiedsline tusken it Neder- en Middelfrankysk. De Sankt Goarer liny (dat/das-liny) is de skiedsline tusken de Middel- en Rynfrankyske dialekten. Dy isoglosse rint oer Simmern (Hunsrück) en giet by Sankt Goar de Ryn oer nei Limburch oan de Lahn en Dillenburch.
Underferdieling
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]It Middelfrankysk wurdt yn trije haadgroepen ûnderferparte:
- Ripuarysk, dêr't it Keulsk ûnder heart.
- Mûzelfrankysk, dêr't it Lúksemboarchsk ûnder heart.
- Sânboarger Saksysk
Fan it Ripuarysk wurde guon dialkten yn it uterste súdeasten fan de Nederlânske provinsje Limboarch sprutsen, lykas yn Kerkrade en Faals.
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|