Makkum

Ut Wikipedy
Makkum
Waach fan Makkum
Waach fan Makkum
Emblemen
               
Polityk
provinsje Fryslân
gemeente Súdwest-Fryslân
Sifers
Ynwennertal 3.365 (1 jannewaris 2022)[1]
Oar
Postkoade 8754
Tiidsône UTC +1
Simmertiid UTC +2
Koördinaten 53° 3' NB, 5° 24' EL
Slûs Makkum
Slûs Makkum
Kaart fan Makkum
Kaart fan Makkum
Offisjele webside
http://www.makkum.nl
Kaart
Makkum (Fryslân)
Makkum
Kaart
Waach fan Makkum
Himrik fan Makkum yn de eardere gemeente Wûnseradiel

Makkum is in flekke west fan Boalsert oan de Iselmar yn de gemeente Súdwest-Fryslân. Benoarden en besuden Makkum lizze de natuergebieten Makkumer Súd- en Noardwaard. Makkum is fanâlds in fiskersplak, mar it hat yn de 20e iuw ek in protte toerisme krigen.

Under Makkum falle ek de buorskippen Ingwier en foar in part De Wearen. Oant 2011 wie Makkum it grutste plak yn 'e eardere gemeente Wûnseradiel.

Makkum hat 3.365 (1 jannewaris 2022)[2] ynwenners.

Skiednis[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Makkumer Ierdewurk

De Sint-Martenterp is al mear as tûzen jier âld. Dêrop lei doe in tsjerkje mei it boeredoarp Mackum. Yn 'e 16e iuw ûntstie oan 'e súdlike kant de steedlike kearn: Statum. By Statum wie in slûs, dêr't troch frachtskippen tol betelle wurde moast. De measte skippen farden troch nei Boalsert. Nei de midsiuwen binne beide delsettings oan inoar fêst groeid. De hjoeddeiske tsjerke is yn 1660 boud.

Yn de midsiuwen hie Makkum de namme Poarte nei de Sudersee. Dit kaam troch de twa slûzen, de noardlike fan it Kleaster Blomkamp, de súdlike fan it Kleaster Lúntsjerk. Makkum koe him sa ûntjaan ta in wichtich handelssintrum mei in strategyske posysje.

De Gouden Iuw fan Makkum begûn yn de 17e iuw en duorre oant de 18e iuw. Makkum wie in belangryk wurk- en handelssintrum, ynklusyf stienbakkerijen, tegelbakkerijen, hout, oalje, papier- en pelmûnen, skipswerven en skulpekalkûnen. De skulpkalkbaarnderijen wienen de grutste pylders foar de wolfeart fan Makkum. In soad minsken wurken hjir. Dizze mitselkalk fan hege kwaliteit waard ûnder oare brûkt by de bou fan huzen yn Amsterdam. It ferfier fan grûnstoffen en einprodukten gie per skip en dêrtroch bloeiden ek de skipfeart en skipsbou. De skulpefiskerij wie fan belang neist de gewoane fiskerij.

It wapen fan Makkum toant in Seemearmin fan goud mei yn de rjochterhân in nei rjochts silend skip en in de lofterhân in kalkûne. De 19e iuw brocht in tebekfal troch it fersânjen fan de Sudersee dêr't de haven dan Makkum min te beriken troch waard. De drokte rûn werom en allinnich de skipsbou en wat diggelguodfabriken bleaunen oer.

De lêste jierren lûkt Makkum in protte wetter(sport)leafhawwers. It rekreaasjegebiet “De Holle Poarte” mei strân, kampearterrein, fakânsjewenten en bûlevaar lûkt alle jierren in soad minsken oan.

Bûten de lânbou nimt de natuer (reidsnijerij yn de Makkumerwaard) in grut plak yn. De natuergebieten oan de Iselmarkust binne ferneamd troch de kloften fûgels en it grutte ferskaat oan planten. De Stifting Preamke lit simmerdeis in pream farre foar toeristen. De Stifting WON set him yn om de seefiskerij op de eardere Sudersee yn byld te bringen.

Yn 2008 hawwe Keninginne Beatrix en har famylje it plak op Keninginnedei besocht.

It besjen wurdich[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

De rike histoarje fan de flekke noch goed te sjen. De flekke hat in stêdeftige struktuer út de 17e iuw. Benammen by de slûs steane fraaie keapmanshuzen mei prachtige gevels en ymposante ornaminten. Ek de eardere waach is in besite wurdich, lykas ek it tichelwurkfabryk Keninklike Tichelaar Makkum, it âldste (tiggelwurk)bedriuw fan Nederlân, makker fan it wrâldferneamde Makkumer tichelwurk.

Nijsgjirrich is Hotel-Restaurant De Prins by de Slûs Makkum en it âlde postkantoar oan de Merk.

Westlik fan Makkum, op de Makkumer Súdwaard is in grut rekreaasjegebiet, de Holle Poarte of ek wol "Makkum oan See" neamd, dy't út in jachthaven, camping, rekreaasjewenten, in bûlevaar, de "Makkumer Bûlevaar", en byhearrende foarsjennings bestiet.

Mienskip[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Grutte Sylroede

De feriening foar Pleatslik Belang is oprjochte yn 1909. De krante fan de flekke is de Makkumer Belboei. Simmerdeis is der de Makkumer Merke en al sûnt 1990 Leagenbollepop. Us Stek set him yn foar saken op it mêd fan sport en aktiviteiten. Sint Martinus, It Iepen Stee en De Arke binne de trije basisskoallen fan de flekke. Sûnt 2003 wurde om it jier yn Makkum de Fiskerijdagen Makkum holden, organisearre troch de Stichting Fiskerijdagen Makkum.

Tsjerken[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Doniatsjerke
Sint-Martinustsjerke

Ferienings[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

(De list is yn 2023 bywurke mei help fan de doarpsside. Sjoch foar de meast aktuele ynformaasje oer ferienings op de hiemside fan it doarp)

Befolkingsferrin[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Jier 1840 1954 1959 1964 1969 1974 2004 2015 2020
Ynwenners 1.941 2.613 2.580 2.713 2.790 3.274 3.260 3.654 3.598
De Prins

Berne yn Makkum[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Fersetsbrêge

Ferstoarn yn Makkum[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Sjoch ek[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Strjitten[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Alle strjitten yn Makkum.

Boarnen, noaten en referinsjes[boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en/as referinsjes:


 
Plakken yn de gemeente Súdwest-Fryslân
Flagge fan de gemeente Súdwest-Fryslân
Stêden: BoalsertDryltsHylpenSnitsStarumWarkum

Doarpen en útbuorrens: AbbegeaAldegeaAllingawierArumBlauhúsBoazumBreesândykBritswertBurchwertDearsumDedzjumEastereinEasterwierrumEasthimEksmoarreFerwâldeFolsgeareGaastDe GaastmarGauGoaiïngeaGreonterpHartwertHeechIt HeidenskipHichtumHidaardHieslumHimmelumHinnaardDe HommertsIdzegeaIensYndykYpekolsgeaYsbrechtumItensJutrypKimswertKoarnwertKoarnwertersânKoudumKûbaardKûfurderrigeLaaksumLytsewierrumLoaiïngeaLollumLongerhouMakkumMolkwarNijhuzumNijlânOffenwierParregeaPenjumPiaamPoppenwierRaerdReahûsRienSânfurdSibrandabuorrenSkarlSkearnegoutumSkettensSkraardSkuzumSmelbrêgeSurchTersoalToppenhuzenTsjalhuzumTsjerkwertTurnsTwellingeaWaaksensWâldseinWarnsWesthimWytmarsumWiuwertWolsumWommelsWûns

Buorskippen: AaksensAbbegeasterkettingAndelahuzenAnnebuorrenArkumAtsebuorrenBaarderbuorrenDe BandBarsumBeabuorrenBessensBernsterbuorrenDe BierenBittensDe BlokkenBlomkampBoatlânBonjeterpBoppebuorrenDe BurdDyksterbuorrenDoanjebuorrenDoanjewierDraeisterhuzenEangterpEasthim (Wytmarsum)EksmoardersylFeytebuorrenFiifhûsFiskersbuorrenFjouwerhuzenFlânsumIt FlietGalamadammenGoaiïngamiedenGoaiumGrauwe KatDe GritsGrutte WiskeGreate WierrumHaaiumHarkesylDe HelHiemertHidaardersylHiddumHoekensHoarnsterbuorrenHouIdserdabuorrenIemswâldeYndyk (Boazum)IngwertIngwierJethJonkershuzenJousterpJouswertKâldehuzumDe KampenDe KatKlaeiterpDe KliuwKnossensKoaihuzenKromwâl (Boalsert)Kromwâl (Britswert)LippenwâldeDe Lytse GaastmarLytse WiskeLytshuzenMakkum (Boazum)MeilahuzenMontsamabuorrenMountsjewierDe NesNijbuorrenNijekleasterNijesylOsingahuzenPikesylDe PôleRea SkuorreRemswertRytseterpSaardSânfurder RypSyswertSjongedykSkearnebuorrenSkrokSotterum (Koarnwert)Sotterum (Skettens)SpearsSpykIt Strân SwaanwertSwarte BeienTrijehuzen (Hidaard)Trijehuzen (Snits)Trijehuzen (Wommels)TsjerkebuorrenDe WearenWesterbuorrenWesterlittensDe WierenWolsumerkettingWonnebuorren