Maarten 't Hart

	Maarten 't Hart
	skriuwer
	persoanlike bysûnderheden
oar pseudonym	Martin Hart
nasjonaliteit	Nederlânsk
berne	25 novimber 1944
berteplak	Maasslûs
	wurk
taal	Nederlânsk
sjenre	Roman, ferhalen, essay
bekendste ; wurk(en)	Stenen voor een ransuil (1971) ; Ik had een wapenbroeder (1973) ; Een vlucht regenwulpen (1978) ; Het woeden der gehele wereld (1993)
útjouwer	De Arbeiderspers
jierren aktyf	1971 – no
	offisjele webside
	Maarten 't Hart yn de DBNL

Maarten 't Hart (Maasslûs, 25 novimber 1944) is in Nederlânsk gedrachsbiolooch en skriuwer, mei de skûlnammen Martin Hart en Jacob Stillebroer, en alter ego en Maartje 't Hart. 't Hart is troud mei Hanneke van den Muyzenberg en wennet yn Warmond.

Libben en wurk[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

't Hart wie de âldste soan fan in grifformearde deagraver. Hy gie nei it Groen van Prinstererlyceum yn Flaardingen en studearre biology oan de Ryksuniversiteit Leien, dêr't er yn 1978 promovearre op it proefskrift A study of a short term behaviour cycle: Creeping through in the three-spined stickleback. Dêrnei wurke er as etolooch. Oare wittenskiplike publikaasjes fan him binne Ratten (1973) en De stekelbaars (1978).

Yn syn studintetiid briek 't Hart mei it kristlike leauwe. Hy hat yn syn wurk it leauwen hieltyd sterk polemysk behannele en set him benammen ôf tsjin it monoteïsme. Foaral syn twa bondels 'alternative Bibelstúdzjes' Wie God verlaat heeft niets te vrezen en De bril fan God binne dêr foarbylden fan. Ek yn syn romans en ferhalen is faak in nostalgyske en ôfwizende hâlding te fernimmen oangeande syn grifformearde jeugd. Foar de Roomsk-Katolike Tsjerke oer nimt er in ûnfersoenlik stânpunt yn.

Hy debutearre as skriuwer yn 1971 ûnder it pseudonym Martin Hart mei Stenen voor een ransuil, by De Arbeiderspers, in útjouwerij dy 't er altyd trou bleaun is. Syn trochbraak kaam yn 1978 mei de roman Een vlucht regenwulpen. In soad wurken hawwe autobiografyske eleminten en ferwize nei syn jonkheid yn it kristlike Maassluis (benammen de grifformearde pylder), syn ûnderfiningen as biolooch en syn foarleafde foar klassike muzyk, literatuer en syn ûnôfhinklike geast.

't Hart hat him geregeld betsjinne fan polemyk, ûnder oaren tsjin de feministyske beweging (bygelyks yn De vrouw bestaat niet) en literatuerresinsinten (lykas yn De som van misverstanden). Hy kin hjiryn bûtengewoan fûl úthelje. Hy ferkent graach de grinzen tusken literêre oerdriuwing en persoanlike oanfal. Ien fan de doelwiten fan syn publike oanfallen wie jierrenlang de man dy't him ea sakje litten hie foar syn rydeksamen.

Syn boek De vrouw bestaat niet kaam 't Hart op oanfallen út feministyske rûnten te stean. De politika Els Borst lies it boek en koe der krekt wol mei ynstimme. Sy liet him dit witte yn in brief fan 24 augustus 1982. Hja wie it "hertyngeand iens" mei de arguminten út haadstik 14, Het paradijs en de hel, wêryn't 't Hart skreau dat er jaloersk op froulju wie, omdat foar harren gjin oardel jier militêre tsjinstplicht gou en omdat hja mear frijheid as manlju hiene dêr 't it wurkjen oanbelan. Hy hie yn syn jeugd faak sjoen dat wurkjen net befrijend, mar ôfmêdzjend en geastdeadzjend wie. Borst skreau him: "Ek ús mem hie in oantrekliker libben as ús heit".

Yn 1991 kaam 't Hart út 'e kast as travestyt op it Boekebal itjinge in soad opskuor joech. Yn de jierren 90 trede er út en troch publyklik op as "Maartje" yn frouljusklean, mar om 2000 hinne is er dêrmei ophâlden. Oer syn foarkar foar frouljusklean skreau Mensje van Keulen it boek Geheime dame (1992).

Yn 2004 stelde er him beskikber as listtriuwer fan de Partij voor de Dieren foar de Europeeske ferkiezingen, mar doe't de Kiesried easke dat persoanen op de kieslist oer in jildich paspoart beskikke moasten, sei 't Hart dat er om prinsipiële redenen wegere dat oan te freegjen. Ek by de Twadde Keamerferkiezings 2006 wie er listtriuwer fan de Partij voor de Dieren, mar naam dêrfan al gau iepenlik ôfstân omdat de fraksjefoarsitter Marianne Thieme en it Earste Keamerlid Niko Koffeman belijend lid wiene fan de sândedeisadventisten. Koart dêrnei luts er syn krityk op Thieme lykwols yn.

Wurk[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Hy hat in protte romans skreaun. Syn boeken binne oerset yn ferskate talen en binne fral populêr yn Dútslân en Sweden. Trije romans binne yn it Ingelsk oerset: Een vlucht regenwulpen (1986), De aansprekers (1983) en De zonnewijzer (2004), en ek in tal koarte ferhalen.

De temaas fan syn romans hawwe faak autobiografyske komponinten:

it plak dêr't er wenne, Maasslûs
it strange Protestantisme dêr't er yn opbrocht is en dêr't er him tsjin fersette.
de leafde fan in man foar in frou (of famke)
de ferhâlding tusken in jonge en in âldere man (bygelyks: heit en soan, learaar en studint)
skuld.

Syn boeken steane fol mei details oer natoer (it waar, planten, dieren) en litte syn leafde foar klassike muzyk (foaral de muzyk fan J.S. Bach, Mozart and Schubert) sjen. 't Hart is in pleiter fan it wurk fan ûnder oaren Simon Vestdijk, J. van Oudshoorn en de Deenske skriuwer Hjalmar Söderberg.

't Hart en muzyk[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Maarten 't Hart is in hertstochtlik leafhawwer en kenner fan klassike muzyk. Dêr hat er in soad essays oer skreaun en jierren fersoarge er cd-resinsjes yn it muzyktydskrift Luister. It meast bewûnderet er komponisten as Bach, Mozart, Schubert en Bruckner en hy tsjûge faak fan syn leafde foar de muzyk fan Prokofjev en Richard Strauss. Ek hat er it faker as ien kear opnaam foar Max Reger, Franz Schmidt en Nikolaj Medtner. Dêrfoaroer hat er net in protte wurdearring foar Mahler en Sjostakovitsj, dy't er "te depressyf" fynt. Ek Stravinsky jout er net folle om. Jazz, blues, reggae, countrymuzyk, popmuzyk en musical, beskôget er as "gedegenereerde rommel". Yn it haadstik De Daverdreun fan syn boek Mozart en de Anderen neamt er ien foar ien de beswieren op dy't er tsjin popmuzyk hat.

Bibliografy[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

1971 - Stenen voor een ransuil - roman, pseudonym Martin Hart
1973 - Ratten - stúdzje oer de biology fan de rôt, as Martin Hart.
1973 - Ik had een wapenbroeder - roman
1974 - Het vrome volk - ferhalen
1976 - De kritische afstand - essays
1976 - Natuurlijke historie - essays, mei Midas Dekkers
1976 - Avondwandeling - ferhaal
1977 - Mammoet op zondag - ferhalen
1977 - Laatste zomernacht - novelle
1978 - De som van misverstanden - essays
1978 - Een vlucht regenwulpen - roman
1978 - De dorstige minnaar - ferhalen
1978 - De stekelbaars - wittenskiplike stúdzje
1978 - A study of a short term behaviour cycle - proefskrift
1979 - Ongewenste zeereis - essays en ferhalen
1979 - De aansprekers - roman
1980 - De droomkoningin - roman
1981 - De zaterdagvliegers - ferhalen
1982 - De vrouw bestaat niet - essays
1982 - Alle verhalen
1983 - De kroongetuige - roman
1983 - Het eeuwige moment - essays
1984 - De ortolaan - boekewykepresint
1984 - Het roer kan nog zesmaal om - autobiografy
1985 - De huismeester - ferhalen
1985 - Ons leven - biografy
1986 - De jacobsladder - roman
1987 - De draagmoeder - ferhaal
1987 - Het uur tussen hond en wolf - roman
1988 - De steile helling - roman
1989 - De unster - ferhalen
1990 - Een dasspeld uit Toela - essays
1991 - Onder de korenmaat - roman
1992 - Een havik onder Delft - essays
1993 - Het woeden der gehele wereld - roman; ferfilme, regisseur Guido Pieters.
1994 - Du holde Kunst, over muziek - essays, ûnder oaren oer de kantates fan Johann Sebastian Bach.
1996 - Het gebergte. De tweeënvijftig romans van S. Vestdijk - essays (mei Hugo Brandt Corstius)
1996 - De nakomer - roman
1997 - Wie God verlaat heeft niets te vrezen. De Schrift betwist - essays
1998 - De vlieger - roman
1999 - Mijn vaderstad: een literaire wandeling door het Maassluis van Maarten 't Hart
1999 - De gevaren van joggen: dwarse boutades - kollums
1999 - Een deerne in lokkend postuur: persoonlijke kroniek - autobiografy
2000 - Johann Sebastian Bach - essays oer de komponist
2000 - De stiefdochters van Stoof
2002 - De bril van God. De Schrift betwist II - essays
2002 - De zonnewijzer - roman
2002 - Het meisje met de zwarte nagels - spesjale útjefte by gelegenheid fan it 40-jierrich jubileum as lid fan de Iepenbiere Bibleteek fan Leien
2003 - De scheltopusik - novelle, ferskynd foar De Bijenkorf
2004 - Lotte Weeda - roman
2006 - Mozart en de anderen - essays oer muzyk
2006 - Het Psalmenoproer - histoaryske roman
2007 - Maassluis - novelle
2007 - Het dovemansorendieet - Over zin en onzin van gewichtsverlies
2009 - Verlovingstijd
2010 - Dienstreizen van een thuisblijver - autobiografy
2011 - Dienstreizen van een thuisblijver, autobiografy
2012 - De groene overmacht
2013 - De dorstige minnaar, ferhaal (oplage 50 eks.)
2015 - Magdalena, roman
2016 - De moeder van Ikabod & andere verhalen, ferhalen.
2017 - De wereld van Maarten 't Hart, essays, ISBN 978-90-295-1465-1
2018 - Johann Sebastian Bach, essays, fannijs besjoene fjirde druk fan dy út 2000
2019 - De nachtstemmer, roman
2021 - De toetssteen. Brieven over Vestdijk, yn'e mande mei Kees 't Hart

Underskiedingen en literêre prizen[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Ridder yn de Oarder fan de Nederlânske Liuw, 2003.
Eareboarger fan Maasslûs.
De Multatulipriis foar Het vrome volk, 1975
De Gouden Strop foar Het woeden der gehele wereld, 1994.
Op 29 novimber 2014 krige 't Hart in Diamanten Boek, omdat der fan de earste druk ôf oan mear as in miljoen stiks fan syn roman Een vlucht regenwulpen ferkocht wiene. De ûnderskieding waard útrikt troch de CPNB op it einfeest fan Nederland Leest.
Yn 2017 ûntfong Maarten 't Hart de J.M.A. Biesheuvelpriis foar de bêste koarteferhalebondel foar De moeder van Ikabod.^[1]
2018, Ina Dammanpriis.