Dirk Jelles Troelstra

Dirk Troelstra

Dirk Jelles Troelstra (Stiens, 16 febrewaris 1870 - Arnhim, 12 maaie 1902) wie in sosjalistysk dichter. Dirk Jelles wie in jongere broer fan Pieter Jelles Troelstra en in soan fan Jelle Troelstra sr, ûntfanger fan de Belestingen en liberaal politikus, en Grietje Landmeter.

Libben en wurk

Jonge jierren

Dirk ferlear mei ien jier syn mem en waard grutbrocht yn in hûshâlding mei wikseljende tsjinstfammen en in heit dy't syn fertriet net uterje koe en yn syn wurk flechte. As âldste broer moast Pieter Jelles in protte op syn bruorren en susters passe. Hy hat in soad ynfloed op de jonge Durk hân.

Durk gie nei de legere skoalle nei it Gymnasium yn Ljouwert, mar kaam op kantoar by syn heit doe't bliken die dat Durk net sa'n nocht hie oan studearjen. It belestingwurk fûn er ek net folle oan en doe't er net slagge foar it surnumerêreksamen gie er nei Grins om de middebere akte Dútsk te heljen en yn dat ramt bedarre er yn München foardat er it ôfmakke hie.

Sosjalist

Yn München rekke er yn de ban fan de ydealen fan it sosjalisme. Doe't syn heit dat fernaam stoppe er syn stipe oan de stúdzje fan Durk. Dy besocht doe om yn Berlyn as sjoernalist oant wurk te kommen. Hy die mei oan it oersetten fan Multatuli syn Vorstenschool (1897) Hy wie earm en syn sûnens hâlde ek net oer, dat yn 1894 kaam er werom, wenne in skoft by syn broer yn Utert, en troude mei Silvie Sidoni de Vries, in ûnderwizeres yn Ljouwert en komponiste, op 2 oktober 1894. Sy krigen ien dochter, Grytsje (Margarita yn de Italjaanske perioade). Hja setten har nei wenjen yn Amersfoart dêr't er agint by de Baanbreker waard

Durk holp mei oan it organisearjen fan in protestgearkomst foar it Algemien Kiesrjocht en skreau mei syn skoansuster Nynke van Hichtum ferhaaltsjes en ferskes foar bern om wat by te fertsjinjen.

Yn 1894 waard er noch slimmer siik nei it út it wetter rêden fan in bern en yn 1896 giene hy en syn frou nei Tiroal om te refalidearjen. Uteinlik hawwe sy dêre in pensjon iepene mei stipe fan Pieter Jelles.

Durk fielde dat er yn koarten stjerre soe en woe dêrom werom nei Nederlân; yn 1901 giene se werom mei de trein. Hy is stoarn yn in Arnhimsk sikehûs en te hôf kaam op Moscowa. De Arnhimske SDAP-ôfdieling hat noch jierrenlang op de Dei fan de Arbeid (1 maaie) striidlieten by syn grêf song.

Dichter

Al jong hie ek bliken dien dat Durk literêr talint hie. Hy wie in romantikus. Ut Arco yn Tiroal wei stjoerde Durk gedichten op nei it blêd Familieblad van het Volk, guon binne op muzyk set troch Sylvie en binne noch lang song yn de beweging. Teffens skreau er it toanielsik Het schootsveld. Syn sykte woe net oerbetterje. Pieter Jelles hat der foar soarge dat, flak foar Durk syn ferstjerren syn gedichten bondele útjoen waarden ûnder de titel Meigave voor het Nederlandsche Proletariaat (1902 en 1922).

Morgenrood

Troelstra syn liet Morgenrood heard ta de klassikers fan it sosjalistysk repertoir. It waard foar deTwadde Wrâldkriich faak song op sosjalistyske gearkomsten en faak ek troch it koar De Stem des Volks op de VARA-radio brocht. De muzyk wie fan Otto Willem de Nobel;

Morgenrood, uw heilig gloeien

Heeft ons steeds den dag gebracht

Breek toch door, o lichtvernieuwer,

In den groten volk'rennacht

Laat uw gloren hope geven

Hun die worst'len in den nacht

Geef hun moed in 't voorwaarts streven

Tot hun 't daglicht tegenlacht

Tot hun 't daglicht tegenlacht

Morgenrood, in worst'lend zwoegen

Hebben zij naar u gesmacht

En in de nachten, treurig duister,

Uw verlossend werk verwacht

Roze gloed kleurt reeds de wolken

D'ochtendwind ruist door de blaân

Weldra is voor alle volken

't Schitterend zonlicht opgegaan

't Schitterend zonlicht opgegaan

Moscowa

Troelstra is ein 1902 ferstoarn yn Arnhim en dêr mei in soad earebetoan fan de kant fan de SDAP begroeven op it begraafplak Moscowa. Noch jierrenlang hat it koar fan de Arnhimske ôfdieling, dat syn namme droech, op 1 maaie by syn grêf de striidlieten songen, dy’t hy skreaun hie en dy’t syn frou op muzyk setten hie.

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Byografy Dirk Troelstra by it Biografysk Wurdboek fan it Sosjalisme en de Arbeidersbeweging yn Nederlân Dirk Jelles Troelstra by de DBNL