Boergondyske Ryk

Ut Wikipedy
(Trochferwiisd fan Boergondyske ryk)
It Boergondyske Ryk op syn hichtepunt yn de 5e iuw.

It Boergondyske Ryk of Keninkryk Boergonje is de beneaming foar ferskillende keninkriken fan it Eastgermaanske folk fan de Boergonden. De lizzing, omfang en nammen hawwe troch de tiid hieltyd oars west, fan de earste stifting ôf yn 408 oant it lêste besykjen dêrta yn 1473.

Earste ryk (407-436)[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

eardere Boergongyske wengebieten

Yn de winter fan 406 op 407 doe't de Ryn ticht ferzen wie, stutsen grutte kloften Germaanske folken as Boergonden, Fandalen, Sueven en Alanen de rivier oer it Romeinske Ryk yn. Der wie sprake fan in folslein folkeferfarren, sawol manlju as froulju mei bern, al harren besit meinimmend. [1]. It Romeinsk gebiet dêr't sy trochlutsen wie it doetiidsk Germania Superior. It meastepart fan de Boergonden bleau lykwols efter op de linker ouwer fan de Ryn. It Romeinsk bewâld oan de Limes (Ryn) stoarte yn en yn de omkrite fan Worms (Civitas Vangionum), hjoeddeisk Rynlân-Palts waard it earste Boergondyske Ryk stifte. De Romeinen soenen letter besykje harren macht werom te festigjen, mar slaggen dêr lykwols mar heal yn. Keizer Honorius hie de stipe fan de Boergonden nedich en sluet mei de kening Gundohar fan de Boergonden yn 413 in ferbûn. As foederati, 'bûnsmaten', waarden sy oan it Romeinske Ryk ferbûn en yn ruil foar militêre stipe koenen sy frij harren gong gean yn it gebiet dêr't sy wennen; nei alle gedachten hat de kerstening fan de Boergonden yn dy jierren úteinset. De Romeinske oerbefelhawwer fan it leger Flavius Aëtius hat letter yn 435 de Boergonden de wacht oan sein doe't sy harren gebiet útwreidzje woenen en it oanswettende Romeinsk gebiet ynfoelen. Aëtius stjoerde in leger Hunnen as strafekspedysje dêrhinne, dy't by Worms de Boergonden in ferpletterjende nederlaach tabrochten dêr't kening Gundohar by sneuvele en in grut part fan it folk útrûge waard. Letter soe it ryk fan Gundohar en wat der foarfoel as ynspiraasjeboarne tsjinje foar it Nibelungenliet.

Boarnen, noaten en referinsjes[boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Literatuer:

Primêre boarne:

Fuotnoat:

  1. Jack L. Dull & Charles A. Peterson, Empires Besieged: The Roman Decline (Amsterdam 1988) 38. Time-Life Books Inc. ISBN 0705409740

Keppeling om utens: