Arum

Ut Wikipedy
Arum
De Gekroonde Leeuw Sytzamawei 15 - herberch út 1867 - wie in halte oan de tramline Harns - Boalsert
De Gekroonde Leeuw Sytzamawei 15 - herberch út 1867 - wie in halte oan de tramline Harns - Boalsert
Emblemen
               
Polityk
Lân Nederlân
provinsje Fryslân
gemeente Súdwest-Fryslân
Sifers
Ynwennertal 1055 (2021)[1]
Oar
Postkoade 8822
Tiidsône UTC +1
Simmertiid UTC +2
Koördinaten 53° 7' 47" NB, 5° 28' 31" EL
Himrik fan Arum yn de eardere gemeente Wûnseradiel
Himrik fan Arum yn de eardere gemeente Wûnseradiel
Offisjele webside
Side Arum
Kaart
Arum (Fryslân)
Arum
Arum yn ‎2016

Arum is in Frysk doarp yn it uterste noarden fan 'e gemeente Súdwest-Fryslân. Oant de gemeentlike weryndieling fan 2011 wie it part fan 'e gemeente Wûnseradiel. It doarp leit yn 'e Greidhoeke, noardlik fan Wytmarsum.

Under it doarp falle ek de buorskippen Baarderbuorren en de Grauwe Kat.

Skiednis[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Yn in stik lân op Baarderbuorren is in skelet fûn fan in bern, dat dêr om sawat 100 jier foar de jiertelling begroeven wêze moat. Dêrom tinkt men ek dat Arum ûntstien is op it plak fan Baarderbuorren. De âldste boarne dy't oer Arum skriuwt is fan 1410

Op 4 july 1380 waard tichtby Arum in fjildslach levere tusken de muontsen fan de Lúntsjerk en dy fan Aldekleaster, wêrby't mear as 130 man sneuvelen. Goed 50 jier letter yn 1420 waard hjir opnij slach levere. De eallju Sicke Gratinga en Gale Hania, swier ferwûne, waarden doe nei Lúntsjerk werombrocht. Hania soe stjerre oan syn ferwûnings. Yn 1895 wurdt by de ôfgraving fan in terp in lyts houten swurd fûn út it jier 600.

Foarname famyljes dy't it foar it sizzen hienen yn Arum wiene: Beijma (Baaiemerleane); Van Sytzama (Sytzamawei) en Fan Cammingha (Fan Camminghawei).

It measte ferfier yn Arum gie earder oer it wetter. Yn 1890 komt der yn Arum in tramstasjon.

Doarpswapen[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

It wapen fan Arum bestiet út trije fliëkamen. Om't de boeren eartiids bekend stiene om harren fliejepleach. Hja fûnen dêrom de fliejekaam út. De Arumer boeren binne der nea folle better fan wurden, want se ha der nea in oktroai op hân.

Mienskip[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Eardere dokterswente út 1882
Kammingastate út 1886

It âldste doarpshûs fan Fryslân waard hjir yn 1926 oprjochte. It wie in houten geboutsje dat mei in foarskot fan de doarpsdokter oankocht waard troch it Departemint fan de Maatskippij ta Nut fan 't Algemien. It kontaktbledsje hjit De Skille.

Underrjocht[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Oant 2017 hie it doarp twa skoallen; de iepenbiere skoalle De Opslach en de kristlike skoalle De Hoekstien. Dêrnei binne de ta skoallen gearfoege ta de moetingskoalle De Oanrin.

Ferienings[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Befolking[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Tsjerken[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Ferneamde Arumers[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Berne yn Arum[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Stoarn yn Arum[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Ferskaat[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Strjitten[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Alle strjitten yn Arum

Sjoch ek[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en referinsjes[boarne bewurkje]

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

  1. Sintraal Buro foar de Statistyk
 
Plakken yn de gemeente Súdwest-Fryslân
Flagge fan de gemeente Súdwest-Fryslân
Stêden: BoalsertDryltsHylpenSnitsStarumWarkum

Doarpen en útbuorrens: AbbegeaAldegeaAllingawierArumBlauhúsBoazumBreesândykBritswertBurchwertDearsumDedzjumEastereinEasterwierrumEasthimEksmoarreFerwâldeFolsgeareGaastDe GaastmarGauGoaiïngeaGreonterpHartwertHeechIt HeidenskipHichtumHidaardHieslumHimmelumHinnaardDe HommertsIdzegeaIensYndykYpekolsgeaYsbrechtumItensJutrypKimswertKoarnwertKoarnwertersânKoudumKûbaardKûfurderrigeLaaksumLytsewierrumLoaiïngeaLollumLongerhouMakkumMolkwarNijhuzumNijlânOffenwierParregeaPenjumPiaamPoppenwierRaerdReahûsRienSânfurdSibrandabuorrenSkarlSkearnegoutumSkettensSkraardSkuzumSmelbrêgeSurchTersoalToppenhuzenTsjalhuzumTsjerkwertTurnsTwellingeaWaaksensWâldseinWarnsWesthimWytmarsumWiuwertWolsumWommelsWûns

Buorskippen: AaksensAbbegeasterkettingAndelahuzenAnnebuorrenArkumAtsebuorrenBaarderbuorrenDe BandBarsumBeabuorrenBessensBernsterbuorrenDe BierenBittensDe BlokkenBlomkampBoatlânBonjeterpBoppebuorrenDe BurdDyksterbuorrenDoanjebuorrenDoanjewierDraeisterhuzenEangterpEasthim (Wytmarsum)EksmoardersylFeytebuorrenFiifhûsFiskersbuorrenFjouwerhuzenFlânsumIt FlietGalamadammenGoaiïngamiedenGoaiumGrauwe KatDe GritsGrutte WiskeGreate WierrumHaaiumHarkesylDe HelHiemertHidaardersylHiddumHoekensHoarnsterbuorrenHouIdserdabuorrenIemswâldeYndyk (Boazum)IngwertIngwierJethJonkershuzenJousterpJouswertKâldehuzumDe KampenDe KatKlaeiterpDe KliuwKnossensKoaihuzenKromwâl (Boalsert)Kromwâl (Britswert)LippenwâldeDe Lytse GaastmarLytse WiskeLytshuzenMakkum (Boazum)MeilahuzenMontsamabuorrenMountsjewierDe NesNijbuorrenNijekleasterNijesylOsingahuzenPikesylDe PôleRea SkuorreRemswertRytseterpSaardSânfurder RypSyswertSjongedykSkearnebuorrenSkrokSotterum (Koarnwert)Sotterum (Skettens)SpearsSpykIt Strân SwaanwertSwarte BeienTrijehuzen (Hidaard)Trijehuzen (Snits)Trijehuzen (Wommels)TsjerkebuorrenDe WearenWesterbuorrenWesterlittensDe WierenWolsumerkettingWonnebuorren