Anglo-Romany

Ut Wikipedy
Anglo-Romany
algemien
oare namme(n) Anglo-Romani, Angloromany, Angloromani, Ingelsk Romany, Ingelsk Romani, Romany-Ingelsk, Romani-Ingelsk, Romanichal, Romanis, Pogadi Chib, Posh 'n' Posh
eigen namme Romanichal
lânseigen yn it Feriene Keninkryk fan Grut-Brittanje en Noard-Ierlân
tal sprekkers 250.000
skrift it Latynske alfabet
taalbesibskip
taalfamylje Yndo-Jeropeesk - Germaansk - Westgermaansk - Noardwestgermaansk - Angelsaksysk - Anglo-Romany
dialekten ?
taalstatus
offisjele status it Anglo-Romany genietet nearne erkenning as minderheidstaal
taalkoades
ISO 639-1 n.f.t.
ISO 639-2 gem
ISO 639-3 rme

It Anglo-Romany is in taal fan wenweinbewenners (net te betiizjen mei Sigeuners), dy't al mear as fiifhûndert jier yn 'e Britske dielen (Ingelân, Wales en Skotlân) fan it Feriene Keninkryk fan Grut-Brittanje en Noard-Ierlân sprutsen wurdt. Yn 'e lêste 150 jier hat it him boppedat ferspraat nei de oare Angelsaksyske lannen.

De namme Anglo-Romany wurdt ek wol stavere as: Anglo-Romani, Angloromany of Angloromani. Oare nammen foar dizze taal binne: Ingelsk Romany, Ingelsk Romani, Romany-Ingelsk, Romani-Ingelsk, Romanichal, Romanis, Pogadi Chib en Posh 'n' Posh.

De skattings fan it tal sprekkers fan it Anglo-Romany rinne útinoar fan 170.000 oant 270.000, mar de measte komme earne tichteby 250.000 út. Dêrfan libje sa'n 90.000 oant 145.000 yn Grut-Brittanje, likernôch 100.000 yn 'e Feriene Steaten en Kanada, 5.000 yn Austraalje en in pear tûzen yn Súd-Afrika.

It Anglo-Romany is in mingtaal fan Ingelsk en Romany, de taal fan 'e Sigeuners. De klassifikaasje as in Germaanske taal is dêrom ûnder taalkundigen noch altyd kontroversjeel. De grammatika fan it Anglo-Romany is yn prinsipe Ingelsk, wylst de wurdskat foar in grut part út it Romany komt.

Yn 1990 skreau de taalkundige I. Hancock: "De Anglo-Romany-sprekkende populaasje moat beskôge wurde as mear wisberet om syn etnyske taal te behâlden as guon oare Britske minderheden".


Foarbyld[bewurkje seksje | boarne bewurkje]

Ferlykje it "Us Heit" (in kristlik gebed - Mattéus 6 : 9-13), dat hjirûnder earst yn it Anglo-Romany, dan yn it Ingelsk en ta ein beslút yn it Frysk werjûn is.

"Moro Dad, so see adre mi Duvelesko keri,
te wel teero kralisom,
too zee be kedo adre chik,
jaw see adre mi Duvelesko keri.
Del mendi kova divvus moro divvusly mauro,
ta fordel mendi moro wafedo-kerimus,
pensa mendi fordels yon.
Ta kairs wafedo aposh mendi,
ta lel mendi kek adre wafedo-kerimus.
Jaw keressa te righer mendi avri wafedo.
Jaw see ta jaw see."

"Our Father who art in Heaven,
hallowed be Thy Name.
Thy Kingdom come, Thy Will be done,
on Earth, as it is in Heaven.
Give us this day our daily bread,
and forgive us our debts,
as we forgive our debtors.
And lead us not into temptation,
but deliver us from evil.
For thine is the kingdom, and the power, and the glory,
for ever."

"Us Heit yn 'e himel,
lit Jo namme hillige wurde,
lit Jo keninkryk komme, lit Jo wil dien wurde,
op ierde likegoed as yn 'e himel.
Jou ús hjoed ús deistich brea
en ferjou ús ús skulden
sa't wy ús skuldners ek ferjûn hawwe;
en lit ús net yn fersiking komme,
mar ferlos ús fan 'e kweade;
want fan Jo is it keninkryk en de krêft en de hearlikheid
oant yn ivichheid."

Eksterne Keppelings[bewurkje seksje | boarne bewurkje]